Sumatra: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Substitución automática de texto (-Coor dm +Coordenadas) |
a edición deste artigo procede da información de en:Sumatra e es:Sumatra |
||
Liña 21:
| [[Lingua]]s ||
|-
| [[Poboación]] (
|-
| [[Superficie]] || 473.481 km²
Liña 40:
[[Ficheiro:Sumatra_pol_2002.jpg|thumb|right|250px| Illa de Sumatra]]
'''Sumatra''' ([[Lingua indonesia | Indonesio]]:'''Sumatera''') é unha illa no oeste de [[Indonesia]], a máis occidental das [[Illas da Sonda]]. É a illa máis grande de todo Indonesia (as dúas illas maiores, [[Borneo]] e [[Nova Guinea]], compártense entre Indonesia e outros países), e a [[Lista de illas por superficie | sexta illa máis grande]] do mundo con 473.481 km² cunha poboación de 50.365.538 habitantes. A súa cidade máis grande é [[Medan]] cunha poboación de 2.109.330.
O 87% da poboación de Sumatra son musulmáns. A illa é o fogar do 22% da poboación total de Indonesia e fálanse máis de 50 linguas.
== Xeografía ==▼
O eixo da illa vai aproximadamente de noroeste a suroeste, cruzando o [[ecuador]] cerca do centro. O interior da illa está dominado por dúas rexións xeográficas: as [[Montañas Barisan]] no oeste e chairas pantanosas no leste. ▼
Ao sueste está a illa de [[Xava]], separada polo [[Estreito de Sonda]]. Ao norte está a [[Península Malaia]], separada polos [[Estreito de Malaca|Estreitos de Malaca]]. Ao leste está [[Borneo]], alén do [[Estreito de Karimata]]. Ao oeste da illa está o [[Océano Índico]]. ▼
A espiña dorsal da illa é a cadea das Montañas Barisan. A actividade volcánica desta rexión dótaa de terra fértil e belos paisaxes, por exemplo, os arredores do [[Lago Toba]]. Tamén contén depósitos de [[carbón]] e de [[ouro]]. ▼
Ao leste, grandes ríos levan limo das montañas formando a vasta terra baixa salpicada de charcas. A pesar de ser na súa maioría inadecuada para o cultivo, a zona é actualmente de gran importancia económica para Indonesia. Produce [[aceite]] "de encima do chan e de debaixo": o [[aceite de palma]] e o [[petróleo]].
[[Ficheiro:Lake-toba.jpg|200px|]]▼
== Administración ==
Está dividida en oito provincias:
Liña 65 ⟶ 80:
* [[Sumatera Utara]]
▲== Xeografía ==
▲O eixo da illa vai aproximadamente de noroeste a suroeste, cruzando o [[ecuador]] cerca do centro. O interior da illa está dominado por dúas rexións xeográficas: as [[Montañas Barisan]] no oeste e chairas pantanosas no leste.
▲Ao sueste está a illa de [[Xava]], separada polo [[Estreito de Sonda]]. Ao norte está a [[Península Malaia]], separada polos [[Estreito de Malaca|Estreitos de Malaca]]. Ao leste está [[Borneo]], alén do [[Estreito de Karimata]]. Ao oeste da illa está o [[Océano Índico]].
▲A espiña dorsal da illa é a cadea das Montañas Barisan. A actividade volcánica desta rexión dótaa de terra fértil e belos paisaxes, por exemplo, os arredores do [[Lago Toba]]. Tamén contén depósitos de [[carbón]] e de [[ouro]].
▲Ao leste, grandes ríos levan limo das montañas formando a vasta terra baixa salpicada de charcas. A pesar de ser na súa maioría inadecuada para o cultivo, a zona é actualmente de gran importancia económica para Indonesia. Produce [[aceite]] "de encima do chan e de debaixo": o [[aceite de palma]] e o [[petróleo]].
▲A maior parte de Sumatra adoitaba estar cuberta por [[selva tropical]], fogar para especies como o [[orangután]], o [[tapir]] e o [[tigre de Sumatra]], e algunhas plantas únicas, como a [[rafflesia]]. Desafortunadamente, o desenvolvemento económico xunto coa corrupción e a tala ilegal ameazaron gravemente a súa existencia. Ata nin as áreas de conservación salváronse da destrución.
▲[[Ficheiro:Lake-toba.jpg|200px|]]
== Historia ==
Un antigo nome de Sumatra foi ''Swarna Dwipa'', ou ''Illa de Ouro'', aparentemente baseado no feito de que minas das terras altas de Sumatra exportaban [[ouro]] desde épocas bastante temperás.
Os asentamentos de colonos chegaron a Sumatra no ano 500 AC e varios reinos importantes floreceron alí. Coa súa localización na ruta comercial entre [[India]] e [[China]], floreceron varias vilas comerciais, especialmente na costa este, e foron influenciadas polas relixións indias. A máis notable delas é a [[Srivijaya]], unha monarquía budista con centro no que agora é [[Palembang]]. [[I Ching, monxe|I Ching]], un monxe budista chinés, estudou [[sánscrito]] e pasou catro anos da súa vida traballando en [[Palembang]]. Dominando a rexión mediante o comercio e a conquista durante os séculos do VII ao IX, o reino axudou a estender a cultura malaia por todo Sumatra, a Península Malaia e o oeste de [[Borneo]]. O imperio é talasocrático
A influencia de Srivijaya desvaneceuse no século XI. A illa foi suxeita a conquista desde os reinos xavaneses, primeiro [[Singhasari]] e despois [[Majapahit]]. Ao mesmo tempo, o [[islam]] viaxou ata Sumatra, estendéndose a través de contactos con comerciantes árabes e indios. O explorador [[Marco Polo]] tamén visitou Sumatra en [[1292]].
Ao final do [[século XIII]], o monarca do reino de Samudra (agora en [[Aceh]]) converteuse ao islam. [[Ibn Battuta]], que visitou o reino durante a súa viaxe, pronunciou o nome do reino "Sumatra", de aí o nome da illa. Samudra foi sucedido polo poderoso sultanato de Aceh, que sobreviviu ata o [[século XX]]
No ano [[1509]] chegaron á illa os portugueses baixo as ordes de Figueira. E en [[1511]] logo da conquista de [[Malaca]], os portugueses fundaron algúns establecementos, pero os sultáns de [[Achim]] e [[Padang]] destruíron ditas colonias en [[1523]].
O navegante holandés Hautman intentara establecer relacións en [[1599]] con Achim, pero este empeño custoulle a vida.
En 1600 a [[Compañía Holandesa das Indias Orientais]] apoderouse dalgúns puntos da illa, establecendo en [[1618]] a factoría de Djambai, e dous anos despois outras no reino de [[Palembang]].
En [[1662]] a Compañía Holandesa impuxo un tratado coa raíña de Achim co obxectivo de formar un protectorado naquela rexión. Deste xeito a compañía reservouse o exclusivo comercio da costa suroeste da illa.
Máis tarde, entre [[1664]] e [[1669]], construíronse as factorías de [[Padang]], [[Baros]], Adjis e Lampong.
Mentres tanto os ingleses, que xa en [[1685]] establecéronse en [[Benkulen]], tiveron que soportar numerosos conflitos armados cos holandeses e nativos do lugar.
No ano [[1811]] foron asasinados os empregados e soldados holandeses do forte de Palembang. Este atentado cometido pola xente do sultán de Palembang tivo como consecuencia unha sanguenta guerra. A loita durou ata [[1821]], perdendo o sultán a súa liberdade e todos os seus estados.
En [[1824]] [[Inglaterra]] renunciou ás súas posesións de Sumatra, a cambio do territorio que Holanda posuía en [[Malaca]].
En [[1835]] volveu turbarse a paz na illa como consecuencia das predicións de tres peregrinos de [[A Meca]]. O goberno holandés acabou cos insurxentes, e esta guerra arruinou definitivamente o xa minguado poder político dos sultáns de Menangkabo. En [[1850]] someteuse Palembang, en [[1856]] a provincia de Lampong, en [[1857]] os países de Djambi e Indraguiri, en [[1861]] Labong e de [[1864]] a [[1868]] os territorios do lago Rendau e Pasunrah.
Holanda sostivo unha guerra ata [[1874]] co obxectivo de someter o reino de Achim, protexido por Inglaterra ata [[1872]], e cedido a cambio das posesións de Guinea. Aceh, no norte, foi o maior obstáculo, polo que os holandeses víronse involucrados nunha longa e custosa guerra en [[Guerra de Aceh|Aceh]] de ([[1873]] a [[1903]]).
Tras tres séculos e medio de colonialismo neerlandés, Indonesia obtivo a súa independencia pouco despois da Segunda Guerra Mundial.
[[Categoría:Illas de Indonesia]]
| |||