Partos: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Servando2 (conversa | contribucións)
arranxos
Servando2 (conversa | contribucións)
Liña 96:
 
==Lingua e literatura==
{{AP|Idiomalingua partoparta}}
Os partos falaban [[idiomalingua partoparta|parto]], un idioma iranio noroccidental relacionado co [[idiomalingua medomeda|medo]]. Non sobrevive nada da literatura parta anterior ao período sasánida na súa forma orixinal,<ref>Boyce, Mary (1983): "Parthian writings and literature", in Yarshater, Ehsan, ''Cambridge History of Iran, 3.2'', Cambridge University Press, páx. 1151.</ref> e parece que puxeron por escrito só unha pequena parte. Os partos, porén, tiveron unha cultura oral de poetas xograres, até o extremo de que a súa palabra para xograr –''gosan''– sobrevive até a actualidade en moitos idiomas iranios.
 
Estes profesionais estaban presentes en cada faceta da vida cotiá parta, desde o berce até a sepultura, e entretiñan o mesmo aos reis que ao pobo, proclamando a riqueza dos seus mecenas a través da asociación con heroes e gobernantes míticos. Estes poemas heroicos partos, coñecidos "principalmente a través de redaccións persas e árabes do perdido ''Xwaday-namag'' en [[lingua persa|persa medio]] e, especialmente, a través da obra de [[Firdusi]] ''Shahnameh'', estaban sen dúbida non perdidos por completo no Khorasán da época de Firdusi".<ref>Boyce, ''Op. cit.'', páx. 1157.</ref>
 
Na propia Partia, o uso documentado de parto escrito está limitado a case 3000 [[ostraca]] encontrados (no que parece unha adega de viño) en [[Nisa (Turcomenistán)|Nisa]], no que hoxe é TurcomenistánTurkmenistán. Un feixe doutras evidencias de parto escrito se encontraron tamén fóra de Partia; a máis importante destas á a parte dun documento de venda de terra encontrado en Avroman (no que hoxe é o [[Curdistán|Curdistán Iraní]]), e máis ostraca, ''graffiti'' e o fragmento dunha carta de negocios encontrada en [[Dura Europos|Dura]] (no que hoxe é Siria).
 
Os arsácidas partos non parece que usaran o parto até relativamente tarde, e a linguaxe aparece por primeira vez en moedas arsácidas durante o reinado de [[Vologases I de Partia|Vologases I]] ([[51]] - [[58]]).<ref>Boyce, ''Op. cit.'', páx. 1153.</ref> A evidencia de que o uso do parto foi de todos modos amplo vén dos primeiros tempos sasánidas; as declaracións dos primeiros reis [[Persia|persas]] foron —ademais do seu persa medio nativo— tamén inscritas en parto.