Alto Volta: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m #REDIRECT Burquina Faso - Burkina Faso |
|||
Liña 1:
{{estado desaparecido
|nome_oficial = ''République de Haute-Volta''
|nome_completo = República do Alto Volta
|nome_común = Alto Volta
|continente = África
|forma_de_goberno = República
|ano_inicio = 1958
|ano_fin = 1984
|evento_inicio = [[República autónoma|Autonomía]]
|evento_fin = Renomeado
|data_inicio = 11 de decembro
|data_fin = 4 de agosto
|evento1 = [[Independencia]]
|data_evento1 = [[5 de agosto]] de [[1960]]
|p1 = Alto Volta Francés
|bandeira_p1 = Flag of France.svg
|s1 = Burkina Faso
|bandeira_s1 = Flag of Burkina Faso.svg
|imaxe_bandeira = Flag of Upper Volta.svg
|imaxe_escudo = Coat_of_arms_of_Upper_Volta.svg
|mapa = LocationBurkinaFaso.svg
|capital = Ouagadougou
|himno_nacional = [[Hymne Nationale Voltaïque]]
|idioma = [[idioma francés|Francés]]
|moeda = [[Franco CFA]]
|título_líder = [[Presidentes do Alto Volta|Presidente]]
|líder1 = Maurice Yaméogo
|ano_líder1 = [[1959]]-[[1966]]
|líder2 = Thomas Sankara
|ano_líder2 = [[1983]]-[[1984]]
|título_gobernante = Alto Comisario
|gobernante1 = Max Berthet
|ano_gobernante1 = [[1958]]-[[1959]]
|gobernante2 = [[Paul Masson]]
|ano_gobernante2 = [[1959]]-[[1960]]
}}
[[Ficheiro:Upper Volta rivers.PNG|thumb|O [[Río Volta]] e as súa pólas.]]A '''República do Alto Volta''' (en [[idioma francés|francés]] ''République de Haute-Volta'') foi establecida o [[11 de decembro]] de [[1958]] como unha [[república autónoma]] dentro da [[Comunidade Francesa]]. Antes de conseguir a independencia fora denominado [[Alto Volta Francés]], parte da [[Unión Francesa]]. O [[5 de agosto]] de [[1960]] conseguiu a total independencia de [[Cuarta República Francesa|Francia]].
[[Thomas Sankara]] chegou ao poder mediante un [[golpe de estado]] militar o [[4 de agosto]] de [[1983]]. Tras o golpe, formou o Consello Nacional para a Revolución (CNR), consigo mesmo como presidente. Baixo a dirección de Sankara o nome do país cambiouse, o [[4 de agosto]] de [[1984]], de Alto Volta a [[Burkina Faso]], que significa “a patria dos homes íntegros”.
O nome Alto Volta indica que o país se estendía polo curso alto do [[río Volta]] (Volta Negro), e os seus dous afluentes, o [[Volta Branco]] e o [[Volta Vermello]], afluente do anterior. As cores da bandeira do Alto Volta representan a estes tres ríos.
== Historia ==
O [[1 de marzo]] de [[1919]] fundouse o [[Alto Volta Francés]] baixo a [[Terceira República Francesa|Terceira República]] como parte da [[África Occidental Francesa]], desde territorios que foran parte das colonias de [[Alto Senegal e Níxer]] e a [[Costa de Marfil]]. A colonia disolveuse máis tarde dividíndose en Costa de Marfil, [[Sudán Francés]] e [[Níxer]], o [[5 de setembro]] de [[1932]]. Tras a [[Segunda Guerra Mundial]], o [[4 de setembro]] de [[1947]], a colonia pasou a formar parte da [[Unión Francesa]], cos seus anteriores límites.
Unha revisión na organización dos Territorios Franceses de Ultramar comezou coa aplicación da Lei Básica (“Loi Cadre”) de [[23 de xullo]] de [[1956]]. A isto seguíronse unhas medidas de reorganización aprobadas polo Parlamento francés en 1957 que aseguraban un alto grao de autogoberno nos territorios individuais. Alto Volta converteuse nunha república autónoma dentro da Comunidade Francesa o [[11 de decembro]] de [[1958]].
Alto Volta logrou a súa independencia o [[5 de agosto]] de [[1960]]. O primeiro presidente, [[Maurice Yaméogo]], foi o líder da [[Unión Democrática do Volta]] (UDV). A constitución de 1960 aceptou o dereito á [[elección]], por sufraxio universal, dun presidente e dunha asemblea nacional, por períodos de 5 anos. Tras chegar ao poder, Yaméogo prohibiu todos os partidos políticos excepto a UDV. O goberno durou até [[1966]], cando, tras moitos disturbios, o exército interveu.
O golpe militar depuxo a Yaméogo, suspendeu a constitución, disolveu a Asemblea Nacional e situou ao Lugartenente-Coronel [[Sangoulé Lamizana]] na cabeza do goberno. A armada ficou no poder durante catro anos, e o [[14 de xuño]] de [[1970]] os habitantes ratificaron unha nova constitución que estableceu un período de transición de catro anos para completar un goberno civil. Lamizana mantívose no poder durante os anos 1970. Tras un conflito coa constitución de 1970, unha nova constitución foi escrita e aprobada en [[1977]], e Lamizana foi reelexido mediante eleccións públicas en [[1978]].
O goberno de Lamizana tívose que enfrontar a problemas coas tradicionalmente poderosas unións comerciais do país, e o [[25 de novembro]] de [[1980]], o Coronel Saye Zerbo derrocou ao presidente Lamizana nun incruento golpe de estado. O Coronel Zerbo estableceu o Comité Militar de Recuperación polo Progreso Nacional como a suprema autoridade gobernamental, erradicando así a constitución de 1977.
O Coronel Zerbo encontrou tamén resistencia por parte das unións comerciais e foi derrocado dous anos despois, o [[7 de novembro]] de [[1982]], por [[Jean-Baptiste Ouédraogo]] e o Consello de Salvación Popular (CSP). O CSP continuou prohibindo os partidos políticos e as organizacións.
Desatáronse loitas internas entre os moderados do CSP e os radicais, liderados polo Capitán [[Thomas Sankara]], quen foi nomeado Primeiro Ministro en xaneiro de [[1983]]. As loitas internas e a política esquerdista de Sankara levou ao seu arresto e os seus subsecuentes esforzos por conseguir a súa liberación, dirixidos polo Capitán Blaise Compaoré. Este esforzo acabou noutro golpe de estado militar o [[4 de agosto]] de [[1983]].
Tras o golpe, Sankara formou o Consello Nacional para a Revolución (CNR), con el mesmo como presidente. Estableceu tamén Consellos para a Defensa da Revolución (CDRs) para “mobilizar as masas” e implementar os programas revolucionarios do CNR. Este contiña dous pequenos grupos intelectuais [[marxismo-leninismo|marxista-leninistas]]. Sankara, Compaore, o Capitán Henri Zongo e o Maior Jean-Baptiste Lingani, todos eles oficiais militares de esquerdas, dominaron o réxime.
== Líderes políticos ==
=== República Autónoma do Alto Volta (1958-1960) ===
==== Altos Comisarios ====
* [[Max Berthet]] ([[11 de decembro]] de [[1958]] a febreiro de [[1959]])
* [[Paul Masson]] (febreiro de [[1959]] ao [[5 de agosto]] de [[1960]])
==== Presidentes do Consello de Goberno ====
* [[Maurice Yaméogo]] ([[11 de decembro]] de [[1958]] ao [[5 de agosto]] de [[1960]])
=== República Independente do Alto Volta (1960-1984) ===
==== Xefes de Estado ====
* [[Maurice Yaméogo]] ([[5 de agosto]] de [[1960]] ao [[4 de xaneiro]] de [[1966]])
* [[Sangoulé Lamizana]] ([[4 de xaneiro]] de [[1966]] - [[25 de novembro]] de [[1980]])
* [[Saye Zerbo]] ([[25 de novembro]] de [[1980]] - [[7 de novembro]] de [[1982]])
* [[Jean-Baptiste Ouédraogo]] ([[8 de novembro]] de [[1982]] - [[4 de agosto]] de [[1983]])
* [[Thomas Sankara]] ([[4 de agosto]] de [[1983]] - ''[[4 de agosto]] de [[1984]]'')
==== Xefes de Goberno ====
Posto creado en 1971:
* [[Gérard Kango Ouedraogo]] ([[13 de febreiro]] de [[1971]] - [[8 de febreiro]] de [[1974]])
* [[Sangoulé Lamizana]] ([[8 de febreiro]] de [[1974]] - [[7 de xullo]] de [[1978]])
* [[Joseph Conombo]] ([[7 de xullo]] de [[1978]] - [[25 de novembro]] de [[1980]])
* [[Saye Zerbo]] ([[25 de novembro]] de [[1980]] - [[7 de novembro]] de [[1982]])
* [[Thomas Sankara]] ([[10 de xaneiro]] de [[1983]] - ''[[4 de agosto]] de [[1984]]'')
[[Categoría:Burquina Faso]]
[[Categoría:Historia de Francia]]
[[bg:Горна Волта]]
[[de:Obervolta]]
[[en:Republic of Upper Volta]]
[[es:Alto Volta]]
[[fi:Ylä-Volta]]
[[fr:Haute-Volta]]
[[he:וולטה העילית]]
[[it:Alto Volta]]
[[nl:Opper-Volta]]
[[no:Øvre Volta]]
[[pt:Alto Volta]]
[[sl:Zgornja Volta]]
[[sv:Övre Volta]]
| |||