Vedismo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
A 1ª ed. deste artigo é dasicamente unha adaptación do correspondente na wiki en es
 
Xoio (conversa | contribucións)
arranxiños
Liña 5:
 
==Textos==
[[Ficheiro:Rigveda MS2097.jpg|thumb|300px|Exemplar do texto [[sánscrito]] ''[[Rig- veda]]'', escrito en [[escritura devanagari]].]]
 
O ''vedismo'' baséase nos catro antigos textos [[sánscrito]]s chamados ''[[Vedas]]''.
Son recompilacións de himnos, coleccións de oracións, fórmulas de consagración e expiación dirixidos aos deuses:
* O ''[[Rig vedá|Rig- veda]]'', que reúne un milleiro de [[himno]]s denominados ''rik''.
* O ''[[Sama vedá|Sama- veda]]'', ou recompilación de cancións.
* O ''[[Iáyur vedá|Iáiur- veda]]'', ou recompilación de [[xaculatoria]]s.
* O ''[[Átharva vedá|Átharva- veda]]'', ou ''Libro de [[Átharvan]]'', textos para recitar nun [[sacrificio]] de lume.
 
Os textos deste periodo védico, compostos nun tipo antigo de sánscrito chamado ''sánscrito védico'', son principalmente os cuatro [[Samhitas]] védicos, pero tamén se consideran védicos os ''[[Brahmanas (texto)|Bráhmanas]]'', ''[[Aranyakas|Araniakas]]'' e algúns dos ''[[Upanishad]]'' máis antigos, como [[Brihadāraṇyaka|Brihad-araniaka]], o ''[[Chāndogya|Chandoguia]]'', e o ''[[Jaiminiya|Iaiminíia-upanishad-bráhmana]]''.
 
Os ''Vedas'' rexistran a liturxia relacionada con rituais e sacrificios que deben realizar 16 ou 17 sacerdotes ''shrauta'' e os ''[[purohita|purokhita]]''.
 
De acordo coa tradición, os himnos védicos foron revelados aos ''[[rishi]]'' (sabios), que máis que autores considéranse «oíentes» (xustamente ''[[shruti]]'' significa 'o que se escoita').
 
Sen embargo, os himnos do ''[[Rig- veda]]'' claramente indican que foron escritos por autores individuais que competían uns con outros e buscaban unha recompensa monetaria polos xefes locais.
 
==Tradición védica==
Liña 28:
==Adoración e rituais==
 
A súa [[liturxia]] está explicada na sección [[mantra]] de cada un dos catro ''Vedas'', que están escritos en idioma [[sánscrito]]. As prácticas relixiosas dirixíanas un clero que administraba ritos que xeralmente implicaban sacrificios de animais. Adorábase a unha trindade de deuses, a [[trindade védica]] ([[Agni]], [[Indra]] e [[Surya]]) máis antiga e esquecisaesquecida que a que a reemprazou co correr do tiempo, laa [[trindade puránica]] de [[Brahmā]], [[Vishnú]] e [[Śiva]].
 
Esta forma de adoración cambiou un puoco no hinduísmo actual, e só unha pequeñapequena fracción de conservadores ''[[śrauta]]s'' continúan a tradición da recitación oral de himnos aprendidos unicamente mediante a tradicióntransmisión oral.
 
Adorábanse elementos (como o lume e os ríos), a deuses heroicos como [[Indra]] (unha idea bastante similar á da relixión grega), cantábanse himnos e realizábanse sacrificios.
Liña 37:
A xente oraba pola abundancia de fillos, chuvia, gando (riqueza), unha vida longa e unha vida eterna no mundo celestial dos ancestros.
 
Este tipo de adoración preservouse incluso até hoxe polo hinduísmo, onde o ''[[purohita|purohita]]'' (sacerdote) recita textos dos ''Vedas'', para a prosperidade, a riqueza e o benestar xeral. Porén, os deuses védicos foron reemprazados polos deuses da literatura puránica.
 
Algúns elementos da primixenia relixión védica poden rastrexare até tempos proto[[indoiranios]].
Liña 43:
Crese que o período védico pudirea terminar contra o [[século VI]] a.C., cuando absorbeu influenzas do budismo e comezou a metamorfizarse nas relixións da India.
 
Apareceron os primeros ''[[Upanishads]]'' (elo ''[[Chandoguia-upanishad]]'' e o ''[[Brihad-aranyaka|Brihad-araniaka-upanishad]]''), que son diálogos entre un discípulo e o seu mestre acerca do eu e culminan cunha tese sobre o eu universal unido coa totalidade do cosmos.
 
 
==Notas==