Ceo (mitoloxía): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
A 1ª ed. deste artigo fíxose con achegas das wiki en fr, es e pt
 
revisión das ligazóns internas
Liña 1:
{{sen referencias}}
Na [[mitoloxía grega]], '''Ceos''' (en [[lingua grega|grego antigo]] Κοῖος ''Koĩos''), 'o que sabe', 'o que pensa') era o [[Titán (mitoloxía)|Titán]] da [[intelixencia]]. Os Titáns eran os fillos xigantes de [[Urano (mitoloxía)|Urano]] (o Ceo) e [[Gaia]] (ou Xea, a Terra).
 
==Mitoloxía==
[[Ficheiro:Aion mosaic Glyptothek Munich W504.jpg|thumb|220px|Eón (o [[Urano (mitoloxía)|Urano]] grego) ao lado da deusa Tellus (a [[Gaia]] grega), con catro fillos, pais de '''Ceos'''. Mosaico dunha vila [[Antiga Roma|vila romana]] de ''Sentinum'', século III. Gliptoteca de [[Múnic]].]]
 
Ceos casou coa súa irmá [[Febe (mitoloxía)|Febe]], [[Titán (mitoloxía)|titánide]] do brillo e a Lúa, da que tivo dúas fillas: [[Leto]] (a deusa do anoitecer) e [[Asteria]] (a deusa das estrelas).
 
De [[Zeus]] (fillo de [[Crono]] e [[Rea]]), Leto enxendrou a [[Artemisa]] e a [[Apolo]].
 
Ceos representaba a adivinación polas estrelas, así como o eixe norte do ceo arredor do cal xiraban as estrelas, polo que recibiu o nome de [[Polos]] (en [[lingua grega|grego antigo]] Πόλος ''Pólos''), "a [[bóveda|bóveda celeste]]".<ref>Deste nome deriva a denominación do [[Polo|Polo norte]] norte e, por extensión, do [[Polo|Polo sur]]; é dicir, este epíteto de Ceos é a orixe do nome [[Polo|polo]]spolos (xeográficos e astronómicos).</ref>
 
Como a súa muller (e irmá) e os seus fillos, forma parte dos Titáns siderais, e moitos [[mitoloxía|mitólogos]] contemporáneos supoñen que baixo o reino de [[Cronos]], presidía a boa marcha do [[Zodíaco]].<ref>Jean-Pierre Vidal-Naquet, ''Les Mythes de Souveraineté''; Reynald Sorel, ''Les Cosmogoniques grecques''.</ref>
Liña 17 ⟶ 16:
Neste sentido as súas dúas fillas representaban as dúas ramas da clarividencia: Leto e o seu fillo Apolo presiden o poder profético da luz e o ceo, mentres que Asteria e a súa filla [[Hécate]] fano do da noite, a escuridade e os espíritos dos mortos.
 
Así mesmo Apolo dividía o seu tempo entre o [[Oráculo de Delfos (mitoloxía)|oráculo de Delfos]], no centro da Terra, que presidía a súa avoa e, durante o inverno, nas rexións [[hiperbóreo|hiperbóreas]], cercanas ao polo que representaba o seu avó Ceo. Ambos lugares estaban custodiados por [[dragón|dragónss]], [[Pitón]] en Delfos e a constelación de [[Draco (constelación)|Draco]] no norte axial, puidendo estes representar á parella de Titáns. Segudo esta versión, Ceo sería o dragón que [[Atenea]] lanzou ao firmamento durante a [[Titanomaquia]].
 
Na Titanomaquia, despois de dez anos de combate, Ceos, cos demais Titáns, foi derrotado por [[Zeus]] e os demais deuses [[Olimpo|deuses olímpicos]], axudados polos [[Cíclope]]s e os [[Hecatónquiros]], que o encerraron no [[Tártaro (mitoloxía)|Tártaro]].
 
Os autores [[Hesíodo|posthesiódicos]] e [[romanoImperio Romano|latinos]] sitúan a [[Ceos (Xigante)|Ceos]] entre os [[Xigante (mitoloxía graga)|Xigantes]] xurdidos, para [[Virxilio]], da [[Gaia|Terra]], ben dela soa ou dela e do [[Tártaro (mitoloxía)|Tártaro]], pero [[Caius Julius Hyginus|Hixino]] prefire máis ben a Polos como Titán, filllofillo de Urano e de Gaia e como esposo da titánide Febe.
 
===Fragmento da ''Teogonía'' de [[Hesíodo]]===
Liña 41 ⟶ 40:
 
==Véxase tamén==
===FontesOutros artigos===
* [[Titán (mitoloxía)]].
===Ligazóns externas===
* Apolodoro, ''Biblioteca'' [http://ugo.bratelli.free.fr/Apollodore/DetailsLivres.htm Apollodore. Le Detail de la Bibliothéque. (I, 2-3 ; I, 8-9).] {{fr}}
* Diodoro de Sicilia, ''Biblioteca histórica'' [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/diodore/index.htm DIODORE DE SICILE. BIBLIOTHEQUE HISTORIQUE (V, 66, 1 ; V, 67, 1).] {{fr}}
Liña 52 ⟶ 53:
* Valerius Flaccus, ''Argonáuticas'' [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/VALFLA/VFIntro.html Bibliotheca Classica Selecta (III, 224).] {{fr}}
* Virxilio, ''Eneida'' [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/virg/VirgIntro.html Bibliotheca Classica Selecta (IV, 174-179)], ''Xéorxicas'' [http://bcs.fltr.ucl.ac.be/Virg/georg/georgi.html Bibliotheca Classica Selecta (I, 276).] {{fr}}
 
===Outros artigos===
* [[Titáns]]
 
[[Categoría:Mitoloxía grega]]