Substratos do galego: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Desfixéronse as edicións de 77.209.52.88 (conversa); cambiado á última versión feita por BanjoBot |
|||
Liña 3:
=Preindoeuropeos=
Durante a [[Idade de Pedra]] ata aproximadamente o ano [[-3000|3000]] antes de Cristo chegaron ás nosas terras compoñentes non [[indoeuropeo]]s, traídos tanto polos propios pobos que falaban esas linguas coma mediante [[empréstimo]]s a través de falantes doutras linguas ou mesmo polos propios romanos. Dentro deste continxente distínguense dous grupos: elementos preindoeuropeos compartidos coas zonas [[éuscaro|vascófonas]] fronte ás reliquias que non teñen un paralelismo coñecido no euskera.
== Comúns ó éuscaro==
A grande maioría de voces non indoeuropeas relacionadas co léxico vasco están pouco ou nada estendidas por territorios de actual fala catalana. Entre todo o repertorio léxico deste tipo hispanovasco cómpre distinguir tres tipos:
* Unha compoñente euroafricana ou mediterránea, espallada por [[Hispania]], [[Galia]], [[Italia]] e o norte africano datable no [[Paleolítico Superior]] (35.000 a. de C. - 8.000 a. de C.), relacionando o [[íbero]] co [[lingua mauritana antiga|mauritano]] (unha lingua [[berber|prebérber]] norteafricana) e causada pola relación transmediterránea. Nesta camada poderíanse considerar voces coma ''cosco, mata, queiroga'' e voces con ''carr-'' (''carqueixa, carrasco, carrapucho, carroucho'') segundo Hubschmid e ''balsa, caram(b)elo, meda'' e voces con ''barr-'' (Bar de Riba, en [[Santiago de Compostela]]) para Rivas Quintas.
* Unha compoñente hispanocaucásica, distribuída por Europa [[meridional]] dende o Atlántico ó [[Cáucaso]] e incluíndo Bulgaria e algunhas falas caucásicas e italianas. Probablemente chegadas por [[mar]], deben de estar emparentadas co protobasco e algunhas das palabras que quedan son ''coto'' (de moito rendemento toponímico dende [[Cantabria]] ó norte de [[Portugal]], mesmo moito tempo despois de desapareceren os seus falantes), ''morodo'' (e variantes con ''mor-'') e ''sobaco'', e para Rivas Quintas ''arando, argana, canto, charrúa, fatica, lesta'' e ''zamarra''.
* Un subgrupo con voces de distribución mediterránea moi desigual e, polo tanto, de orixe menos identificable. Para simplificar a exposición pódese facer unha táboa por zonas:
{| border="1"
| Verbas
| Hispania,<br> Galia e <br> Italia
| Hispania <br> e fronteiras íberas <br> (Aquitania, <br> Sardeña e <br> Narbonense)
| Hispania
| Vascas e <br> pirenaicas
| Vascas e <br> portuguesas
| Vascas e <br> aragonesas
|-
| ''Alude, barga, barra, barranco, barro, cádavo, lastra, morea, parra, sapo, touticeira'' e ''touza''.
| +
| -
| -
| -
| -
| -
|-
| ''Veiga'' (<''terra (i)baika''; ''ibai'' = "río" en euskera), ''varcia'' (''ibar'' = "veiga" en euskera), ''abarca, aro, cama, carballo, esquerda, sarrio'' e ''xardón'', así como ''Iria, Iliberis'' (Elvira, [[provincia de Granada|Granada]]) ou ''Ilibirris'' (Colibre, [[Rosellón]])
| -
| +
| -
| -
| -
| -
|-
| ''Cinzarro, cotaño, samo'' e ''sámago''
| -
| -
| +
| -
| -
| -
|-
| Outras
| -
| -
| -
| +
| -
| -
|-
| Outras
| -
| -
| -
| -
| +
| -
|-
| Outras
| -
| -
| -
| -
| -
| +
|}
==Alleas ó euskera==
| |||