Neoplatonismo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{sen referencias}}
 
O '''neoplatonismo''' é un [[escola filosófica|sistema filosófico]] que naceu en [[Alexandría]] no [[século III]], e que foi ensinado en diferentes [[escola filosófica|escolas]] até o [[século VI]]. É a última manifestación do [[platonismo]] antigo, e constitúe unha síntese de elementos moi distintos, con achegas das doutrinas filosóficas de [[Pitágoras]], [[Aristóteles]], [[Zenón de Elea|Zenón]] e, sobre todo, [[Platón]], unidas ás aspiracións místicas de orixenorixe hindú e xudeu.<ref>''Gran Enciclopedia Larousse''. Vol. 16, páxs. 7728-7729. Barcelona: Planeta (1991). ISBN 84-320-7386-5</ref>
==Desenvolvemento histórico==
Liña 8:
A tradición filosófica neoplatónica mantívose nos [[século IV|séculos IV]] e [[século V|V]]. Foi ensinada a partir do [[400]] na [[escola de Atenas]], por [[Plutarco de Atenas]], un dos cuxos sucesores foi [[Proclo]].
 
A escola de Atenas foi clausurada en [[529]] por un edicto de [[Xustiniano I]]. Tras diso, o Diádoco [[Damascio]] e [[Simplicio de Cilicia]] refuxiáronse en [[Persia]]. A [[escola neoplatónica de AlezandríaAlexandría|escola de Alexandría]], que despois da morte de [[Hipatia]] (415), se afastara do neoplatonismo e que, no [[século VI]], chegara incluso a ser un foco de resistencia ás doutrinas neoplatónicas, subsistiu. É sinalábel como neoplatónico [[Sinesio de Cirene]], do que quedaron como fontes indirectas da figura da súa [[mestre|mestra]] Hipatia as cartas dirixidas a ela, así como outros manuscritos.<ref> Antes do 395 [[Sinesio de Cirene|Sinesio]] residiu durante tres ou catro anos en [[Alexandría]]. Alí coñeceu a [[Hipatia]], filósofa neoplatónica e filla do matemático [[Teón]], converténdose no seu alumno e discípulo. As cartas de Sinesio son unhaaunha das poucas fontes das que dispoñeemosdispoñemos para acceder á figura de Hipatia, á que Sinesio se dirixe con afecto como a súa "nai, irmá e mestra, benefactora miña en todo, e todo o que para min ten valor en ditos e feitos" (''Carta 16'').</ref>
 
==Concepción filosófica==
Segundo os neoplatónicos, o principio de todo o existente é a unidade absoluta, o ''Un'', chamada realidade suprema ou gran vacuidade, da que xorden todas as demais realidades por ''emanación''. O primeiro ser emanado do Un é o ''[[Logos]]'', chamado tamén [[Verbo]], ou [[Intelixencia]], que contén as [[ideas]] das cousas posíbleisposíbeis. Despois, a Intelixencia enxendra a [[Alma]] como idea, principio do movemento e da materia. O Un, a Intelixencia e a Alma son as tres [[hipóstases]] da [[Trindade (cristianismo)|Trindade]] neoplatónica.
 
A doutrina central de Plotino é a súa teoría da existencia de tres hipóstases ou realidades primordiais: o Un, o ''Nous'' e a Alma. En realidade, o principio básico é sempre o Un, mentres que as outras dúas hipóstases e o resto de realidades son derivadas.
 
O Un da teoría de Plotino é indescriptíbelindescritíbel, xa que é a unidade, o máis grande, até tal punto que ás veces denomínao o propio autor como [[Deus]], único, infinito. Plotino antes de querer corrixir, prefire gardar silenzosilencio que dicir algo. Unha actitude claramente mística. Como principio e última realidade, esta absoluta trascendenciatranscendencia fai que non existan termos para referila. Trátase entón da Unidade que funda a existencia de todas as cousas. É ese o centro de toda a súa doutrina. O Un está máis alá do Ser e, polo tanto, non hai ningunha definición que describa positivamente ao Un e opta pola vía negativa. Elude a súa comprensión porque a considera imposíbel segundo a modalidade humana de coñecer.
 
A seguinte realidade o hipóstase é o ''nous''. Non hai unha tradución adecuada, pero algúns autores identifícano con espírito, mentres que outros prefiren falar de intelixencia, pero esta vez non cun sentido místico senón intelectual. A explicación do "nous" por Plotino parte da semellanza entre o Sol e a Luz. O Un sería como o Sol e a Luz como o nous. A función do nous como luz é a de que o Un poda verse a si mesmo, pero como é imaxe do Un, é a porta pola que nós podemos ver ao Un. Plotino afirma que o nous é observábel simplemente aplicando as nosas mentes en dirección oposta aos nosos sentidos.
Liña 25:
A terceira realidade ou hipóstase é a Alma, a cal é de natureza dupla. Nun extremo está ligada ao nous e tira del. No outro extremo asóciase co mundo dos sentidos, do cal é creadora (ou, mellor, plasmadora). Por tanto Plotino considera á Natureza como o resultado dunha procesión que vai "cara a abaixo" desde a alma.
 
Para adquirir a ''Gnose'' (conecementocoñecemento) o ser enxendrado esfórzase en ascender cara á perfección da que emana. Todo vén do [[Ben (filosofía)|Ben]] e tende cara ao Ben. Para que a Alma se una ao primeiro principio é preciso que supere o pensamento e que, polo [[Misticismo|éxtase]], se confunda con Deus e perda toda consciencia de si mesma. Plotino estaba convencido de ter chegado, dúas ou tres veces na súa vida, a esta unión íntima coa máis alta hipóstase.
 
==Declive e influenza histórica posterior==
O neoplatonismo, con [[Porfirio]] e [[Iámblico]], loitou contra o [[cristianismo]], e atribuiuatribuíu cada vez máis importancia aos procedementos prácticos destinados a provocar a éxtase. InfluiuInfluíu na [[patrística|patrística cristiá]] ([[Pseudo Dionisio|Pseudo Dionisio Areopaxita]], [[Agostiño de Hipona]]) e tambéntamén, a través dela, no pensamento [[Idade Media|medieval]] e na [[escolástica]], até chegar ao [[Renacemento]] ([[Marsilio Ficino]], [[Giovanni Pico della Mirandola]]).
 
==Notas==