Cifra: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
A 1ª ed. deste artigo é unha adaptación do correspondente da wiki en es |
Algúns arranxiños |
||
Liña 1:
Unha '''cifra''' ou '''díxito''' é un signo ou carácter que serve para representar un [[número]]. En [[matemáticas]] e [[ciencia]] da [[informática|computación]], un '''díxito numérico''' é símbolo, p. ex. 3, usado en [[numeral|
A palabra
▲Unha '''cifra''' ou '''díxito''' é un signo ou carácter que serve para representar un [[número]]. En [[matemáticas]] e [[ciencia]] da [[informática|computación]], un '''díxito numérico''' é símbolo, p. ex. 3, usado en [[numeral|nuerais]] (combinacións de símbolos), p. ex. '''37''', para representar [[número]]s ([[enteiro]]s ou [[real|reais]]) en [[sistema de numeración|sistemas de numeración]] [[numeración posicional|posicionais]].
▲A palabra '''cifra''' vén do [[lingua árabe|árabe]] ''ṣifr'', 'cero' (que despois se ampliou para os outros díxitos), e '''díxito''' provén do [[latín]] ''digitus'', 'dedo', porque os 10 [[dedo]]s corresponden aos 10 díxitos no sistema numérico común en [[base]] [[10]], isto é, un díxito decimal).
Un '''díxito''' é cada unha das cifras que compoñen un [[número]] nun sistema determinado; no [[sistema decimal]] son: 0 ([[cero]]), 1 ([[un]]), 2 ([[dous]]), 3 ([[tres]]), 4 ([[catro]]), 5 ([[cinco]]), 6 ([[seis]]), 7 ([[sete]]), 8 ([[oito]]) e 9 ([[nove]]). Así, '''157''' componse dos díxitos '''1''', '''5''' e '''7'''.
Liña 9 ⟶ 7:
Por tradición, polo menos desde a época do [[Antigo Exipto]], utilízase o sistema decimal, debido ao moi antigo uso dos dez dedos da man para axudar a contar, aínda que non hai ningunha razón especial para que un sistema de numeración deba utilizar a base dez.
No sistema decimal necesítanse 10 díxitos, aínda que teñen diferente valor en función da súa posición, pois se agrupan de dez en dez, isto é, mediante decenas (10<sup>1</sup>), centenas (10<sup>2</sup>), millares (10<sup>3</sup>) e así sucesivamente. Este método de [[
O máis simple é o [[sistema binario]], que só precisa de dous díxitos, xeralmente representados por 0 e 1; no sistema binario agrúpanse de dous en dous: dous (2<sup>1</sup>), catro (2<sup>2</sup>), e así sucesivamente. É un sistema moi empregado en [[informática]].
Liña 68 ⟶ 66:
Os comerciantes consideraron que era prudente reservar ese uso para eles, como una vantaxe. O sistema utilizouse en secreto. Desta forma, a palabra cifra era usada como un signo secreto. Desa etapa sobreviven as palabras '''descifrar''', '''cifrado''' e '''sincero'''. Un código cifrado é un texto de significado inaccesíbel si non se dispón da clave. Cando se obtién a clave, e o secreto queda revelado, o código secreto descífrase, "se lle quita o cero" ou o secreto. Unha persoa sincera é aquela que se mostra tal como é, a que non esconde secreto. A palabra significa literalmente: "que non ten ou que carece de cero".
Por motivos egoístas os comerciantes gardaron para si o sistema. Por outro lado, houbo unha reacción de parte dos partidarios das tradicións e defensores de antigas filosofías, á que se sumaron os que vivían dos cálculos difíciles de antes. Por estas razóns o sistema tardou moito en impoñerse. A loita durou desde o [[século XI]] até o [[
Os partidarios do sistema de posición denominábanse '''algoristas''', e os defensores do vello sistema '''abacistas''', porque nos seus cálculos utilizaban o [[ábaco]]. Neses tempos tamén '''abaci''' era sinónimo de aritmética.
Liña 86 ⟶ 84:
===Bibliografía===
* Dantzig, Tobías (1971): ''El Número, Lenguaje de la Ciencia''. Buenos Aires: Editorial Hobbs Sudamericana S. A.
| |||