Guerras italianas (1494-1559): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Luckas-bot (conversa | contribucións)
m r2.7.1) (bot Modificado: es:Guerras italianas (1494-1559)
Sen resumo de edición
Liña 1:
[[Ficheiro:Italy 1494 v2.png|thumb|400px|right|Italia á morte de [[Fernando I de Nápoles]] ([[1494]])]]
 
As '''Guerras italianas''', tamén coñecidas como as '''Grandes guerras italianas''' e as '''Guerras de Italia''', foron unha serie de conflitos bélicos sucedidos entre [[1494]] e [[1559]] que implicaron, en distintas ocasións, aos principais Estados da [[Europa Occidental]]: [[Francia]], [[España]], [[Sacro Imperio Romano Xermánico]], [[Inglaterra]], a [[República de Venecia]], os [[Estados Pontificios]] e a maioría das [[Italia|cidades-estado italianas]], así como tamén ao [[Imperio otomán]].
 
Liña 6 ⟶ 5:
 
==Introdución==
 
A [[Italia|península Italiana]] sufrira durante a [[Idade Media]] numerosos e constantes conflitos entre as diversas [[estado|entidades políticas]] que ocupaban o seu territorio.
 
Liña 24 ⟶ 22:
En abril de [[1495]] fórmase a chamada Liga de Venecia ([[Ducado de Milán|Milán]], [[República de Venecia|Venecia]], o [[Sacro Imperio Romano Xermánico]], [[España]] e os [[Estados Pontificios]]) para combater ao invasor.
[[Ficheiro:Seminara.jpg|260px|thumb|esquerda|''A batalla de Seminara''. Gravado anónimo do [[século XIX]]]]
A [[Batalla de Fornovo]] (6 de xullo de 1495) concluíu sen un vencedor militar claro, pero despois dela Carlos VIII tivo que evacuar as súas tropas do norte de Italia. No sur, con inferioridade numérica e procurando por iso evitar un gran enfrentamentoenfrontamento a campo aberto cos franceses, o [[Gran Capitán]] conseguiu non ser expulsado da península por eles. Sen embargo, e en contra do seu criterio, o seu superior Fernando II de Nápoles obrigouno a presentar batalla xunto a el en [[Batalla de Seminara (1495)|Seminara]] (28 de xiñoxuño de 1495), onde foron vencidos por [[Bérault Stuart d'Aubigny]].
 
A [[Batalla de Fornovo]] (6 de xullo de 1495) concluíu sen un vencedor militar claro, pero despois dela Carlos VIII tivo que evacuar as súas tropas do norte de Italia. No sur, con inferioridade numérica e procurando por iso evitar un gran enfrentamento a campo aberto cos franceses, o [[Gran Capitán]] conseguiu non ser expulsado da península por eles. Sen embargo, e en contra do seu criterio, o seu superior Fernando II de Nápoles obrigouno a presentar batalla xunto a el en [[Batalla de Seminara (1495)|Seminara]] (28 de xiño de 1495), onde foron vencidos por [[Bérault Stuart d'Aubigny]].
 
Os españois seguiron resistindo e, despois de recibir reforzos, pasaron á ofensiva e tomaron varias prazas fortes ao norte da posición que ocupaba Stuart d'Aubigny co groso do seu exército. Mentres tanto Fernando de Nápoles, valéndose dunha insurrección popular, consigue acurralar a [[Gilberto de Montpensier]] en dous castelos de Nápoles e, despois, desaloxalo deles. Fernando o Católico abriu outra fronte nos [[Pireneos]] contra Francia, para que esta desviara soldados e recursos cara a alá.
Liña 37 ⟶ 34:
O novo rei francés, Luís XII, seguindo a política do seu antecesor, continuou reclamando para el o ducado de Milán e o reino de Nápoles. Coa intención de ocupar o norte de Italia pola vía militar pactou alianzas coa república de Venecia, á que lle ofreceu a cambio da súa axuda [[Cremona]], e co papa [[Alexandre VI]] e o seu fillo [[César Borgia]], ofrecéndolles territorios na [[Romaña]]. En agosto de [[1499]] un exército francés cruzou os [[Alpes]] e marchou sobre o [[Milanesado]], que estaba baixo o goberno do duque [[Ludovico Sforza]]. Ante a superioridade militar francesa, este abandonou Milán, que foi ocupado por [[Gian Giacomo Trivulzio]] ao mando das tropas de Luís XII.
 
Sforza buscou a axuda dos [[Turquía|turcos]] do sultán [[Beyazid II|Bajazet]] (enfrontado xa desde antes con Venecia), e recrutou un exército de mercenarios suízos cos que en xaneiro conseguiu recuperar as principais cidades do ducado, pero en abril foi traizonadotraizoado polos soldados suízos en [[Novara]], sendo apresado, ao igual que o seu irmán [[Ascanio Sforza|Ascanio]].
 
César Borgia, mentrasmentres tanto, tomou [[Imola]], [[Forli]], [[Rímini]], [[Pésaro]] e [[Faenza]], na Romaña, ante a pasividade ou a prudencia dos pequenos estados veciños, temerosos do enfrontamento contra a coalición franco-veneciana-papal.
 
===Guerra de Nápoles (1501-1504)===
{{AP|Guerra de Nápoles (1501-1504)}}
[[Ficheiro: Batalla del Garellano (1503) 01.png|thumb|300px|Esquema da batalla de Garellano]]
 
Conquistado o norte da península e antes de atacar Nápoles, Luís XII buscou a alianza coa única potencia militar capaz de frear o seu avance cara ao sur. En novembro de 1500 asinou con [[Fernando II de Aragón]] o [[Tratado de Granada (1500)|tratado de Granada]], polo que ambos os dous acordaban dividirse o reino de Nápoles: o sur quedaría para a coroa de Aragón e o norte para Francia. En marzo de 1501 as tropas de [[Gonzalo Fernández de Córdoba]], o Gran Capitán, ocuparon [[Calabria]] e [[Apulia]], e no verán seguinte os franceses avanzaron desde o norte e, tras tomar [[Xénova]], conquistaron o [[Abruzzo]] e [[Labor]]. O rei [[Federico I de Nápoles]], sen diñeiro nin exército despois da guerra anterior, foi incapaz de conter o avance de ambos os contendentes; en outubro foi deposto e o seu reino dividido entre Aragón e Francia.
 
Liña 54 ⟶ 50:
{{AP|Guerra da Liga de Cambrai}}
[[Ficheiro:Marignan.jpg|thumb|esquerda|260px|''A batalla de Marignano'']]
 
O papa [[Xulio II]] formou a denominada [[Liga de Cambrai]] en [[1508]], co obxectivo de frear a expansión territorial da [[República de Venecia]]. Estaba formada por [[Francia]], o [[Papa|Papado]], [[España]] e o [[Sacro Imperio Romano Xermánico]].
 
Liña 69 ⟶ 64:
[[Ficheiro:Habsburg Map 1547.jpg|thumb|250px|right|Os dominios de Carlos V en Europa]]
[[Ficheiro:Battle of Pavia, oil on panel.jpg|thumb|dereita|250px|''A [[Batalla de Pavía]]'', pintura dun artista [[Flandres|flamengo]] descoñecido.]]
 
Tras a morte en [[1519]] de [[Maximiliano I de Habsburgo]], emperador do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]], [[Carlos I de España]] foi designado como o seu sucesor, formando un estado que ocupaba case a metade do territorio europeo. [[Francisco I de Francia]], que optara á sucesión do imperio de Maximiliano, aproveitou a invasión española de [[Navarra]] para comezar unha guerra contra España. As tropas francesas marcharon cara a Italia co intento de desaloxar a Carlos I de Nápoles. Os franceses foron superados polos exércitos españois de [[Fernando de Ávalos]], sufrindo serias derrotas nas batallas de [[Batalla de Bicoca|Bicoca]] e [[Batalla de Sesia|Sesia]].
 
Liña 82 ⟶ 76:
===Guerra italiana de 1536 - 1538===
{{AP|Guerra italiana de 1536 - 1538}}
A terceira guerra entre Carlos I de España r Francisco I de Francia comezou á morte de [[Francisco II Sforza|Francesco Maria Sforza]], [[Ducado de Milán|duque de Milán]]. Cando [[Filipe II de España|Filipe]] (o fillo primoxénito de Carlos) herdou o ducado, Francisco invadiu Italia, conquistando [[Turín]], pero fracasando no seu intento de tomar [[Milán]]. En resposta á invasión francesa, Carlos invadiu a [[Provenza]], na [[campaña de Francia de 1536]], avanzando cara a Aix-en-Provence, pero prefiriupreferiu retirarse a España antes que atacar a fortaleza de [[Avignon]]. A guerra terminou coa [[tregua de Niza]], deixando Turín en mans francesas, pero sen máis cambios significativos no mapa italiano.
 
===Guerra italiana de 1542 - 1546===
Liña 102 ⟶ 96:
Ao final das guerras italianas, en [[1559]], a [[Casa de Austria]] conseguira asentarse como a primeira potencia mundial, en detrimento de [[Francia]]. Os [[estado]]s de [[Italia]], que durante a [[Idade Media]] e o [[Renacemento]] acumularan un poder desproporcionado ao seu pequeno tamaño, viron reducido o seu peso político e militar, quedando reducidos a potencias secundarias, e algúns deles desapareceron.
 
A esta serie de guerras, síguenllességuenlles as [[Guerras de relixión de Francia]], nas que España toma parte de maneira activa.
 
==As guerras italianas na historiografía==
Liña 110 ⟶ 104:
{{commons|Italian Wars}}
===Outros artigos===
* [[Carlos I de España|Carlos V]].
* [[Filipe II de España]].
* [[Gonzalo Fernández de Córdoba]].
* [[Imperio Español]].
 
===Bibliografía===