Asquenací: Diferenzas entre revisións

A cultura '''Asquenacíasquenací''', Ashkenaziashkenazi (ou Achkenaziachkenazi) é a pertencente ós xudeus descendentes das comunidades [[xudaísmo|xudías]] medievais da [[Renania]], chamada "Ashkenaz", palabra do [[lingua hebrea|hebreo]] medieval coa que se coñecía á [[alemañaAlemaña]].

Estas comunidades xudías emigraron cara o leste, formando comunidades en toda a [[Alemaña]], [[Hungría]], [[Polonia]], [[Rusia]], e máis xeralmente en toda a [[Europa central]] e do [[europaEuropa do leste|leste]] entre os [[século X|séculos X]] e [[século XIX|XIX]]. Dende a [[Idade media]] ata mediados do [[século XX]], a [[lingua franca]] entre os xudeus asquenacíasquenacís foi o [[Yiddish]] ou, en menor medida, o [[Judæo-Francés]] ou (Zarpático), o [[Canaánico]] (Judæo-Checo), e o recentementorecentemente extinguido (dende [[1971]]) [[Judæo-Provenzal]] (ou Shuadit), (as tres extinguidas na actualidade). Os xudeus Asquenací desenvolveron unha cultura distintiva, influenciada pola liturxia, e en diversos graos pola cultura dos [[alemañaAlemaña|alemáns]], [[Polonia|polacos]], [[República Checa|checos]], [[eslovaquiaEslovaquia|eslovacos]], [[caxubo]]s, [[Hungría|húngaros]], [[Ucraína|ucraínos]], [[Lituania|lituanos]], [[letoniaLetonia|letóns]], [[bielorrusiaBielorrusia|bielorrusos]], e [[Rusia|rusos]].

Aínda que no [[século XI]] só comprendían o 3% da poboación xudía mundial, a poboación Asquenacíasquenací seguiu medrando ata chegar ao seu máximo en [[1931]], ao constituirconstituír o 91% da poboación xudía mundial. Na actualidade conforman o 80% da poboación xudía. A Maioría das comunidades históricas xudías na [[Europa]] son Asquenacíasquenacís, coa excepción daquelas comunidades da [[Europa meridional]] e [[mediterraneomediterráneo|mediterránea]]. Unha significante porción dos emigrantes xudeus europeos que emigraron a outros continentes nos pasados dous séculos son Asquenacíesasquenacís do leste europeo, destacando a comunidade existente nos [[Estados Unidos]].

== Quen é un xudeu Asquenacíasquenací? ==

Na actualidade existe un debate sobre "Quen é un xudeu?". Isto fai que sexa dificildifícil dicir quen é un xudeu asquenací, xa que pode definirse relixiosamente, culturalmente, ou etnicamente. Debido a que hoxe en día os xudeus asquenacíesasquenacís xa non viven na [[Europa do leste]], o aillamentoillamento que unha vez favoreceu a súa homoxeneidade e unidade cultural desapareceu. Ademais, a palabra "Asquenacíasquenací" en sísi mesma desenvolveu novos significados, sobre todo en [[Israel]], onde adoita empregarse dun xeito diferente ao tradicional.

No sentido relixioso, un xudeu Asquenacíasquenací, é aquel cuxa familia practica as prácticas relixiosas asquenacíesasquenacís. Cando a comunidade asquenací comezou a desenvolverse, entre o comezo da [[Idade Media]] e o [[século X]], os centros da autoridade relixiosa estaba no mundo [[Islam|Islámico]], no Bagdad e na España islámica. ''Ashkenaz'' (Alemaña) atopábase tan xeograficamente distante que desenvolveu a súa propia ''minhag'' (conxunto de tradicións, costumes e oracións do xudaísmo). Tamén desenvolveron a súa propia forma de pronunciar o [[Hebreolingua hebrea|hebreo]] empregado na liturxia.

Por tradición, cando unha muller [[Sefardísefardí]] ou ''[[Mizrahimizrahi]]'' casa cun xudeu Ortodoxoortodoxo ou Haredi''haredi'' cría ósos fillos nas tradicións asquenacíesasquenacís, o mesmo que se un [[xéntilxentil]] convértesese converte ao [[xudaísmo]] e segue as prácticas asquenacíesasquenacís.

A lei xudía, a ''[[Halacha]]'' non define quen é xudeu segundo a súa fe ou confesionalidade. Tampouco ningunha das autoridades dentro do xudaísmo, nin a comunidade xudía. Incluso un membro dunha comunidade xudía que non quixeraquixese seguir practicando ou considerándose xudeu, segue a ser considerado xudeu pola lei.

SegúnSegundo a tradición, o estatus''status'' de xudeu hérdase pola liña materna. Máis aló, se alguén descende de xudeus por liña materna, aínda que non sexa practicante, ou sexa doutra relixión, ou nin se querasequera saiba que é xudeu forma parte da comunidade xudía.

* '''ApostasiaApostasía''': Un xudeu que se converte a outra relixión, segue a considerarse xudeu. Como [[Felix Mendelssohn]], xudeu asquenací que se convertiuconverteu ao [[Protestantismo]] e lle adicou unha sinfonía á [[Reforma Protestante|Reforma]], pese a converterse seguía a ser xudeu.

* '''AteismoAteísmo'''. Un xudeu ateo, segue a ser considerado xudeu. [[Karl Marx]], cuxos pais convertéranse ao [[cristianismo]] antes do seu nacemento, era un xudeu Asquenacíasquenací.

* '''Identidade oculta'''. Un xudeu cuxa identidade foi ocultada, e foi criado noutra relixión, segue a ser considerado xudeu. [[Madeleine Albright]], ex-secretaria do estado nos [[Estados Unidos]] foi criada como católica polos seus país xudeus convertidos ao [[catolicismo]] para escapar do [[Holocausto]], é unha xudía Asquenacíasquenací pola lei xudía, pese a que non soubo que era xudía ata que foi adulta, e era unha católica practicante.

* '''Renuncia'''. Un xudeu que renuncia ao xudaísmo, segue a ser considerado xudeu. [[Bobby Fischer]], o campión internacional de [[xadrez]] quen defendeu que o Holocausto fora unha mentira inventada polos xudeus, era de orixe xudeuxudía, e segue a ser considerado un xudeu asquenací.

Coa reintegración dos xudeus de todo o mundo en [[Israel]], [[Norte América]], e outros lugares, a definición de xudeu Asquenacíasquenací está a cambiar, especialmente fóra do [[xudaísmo ortodoxo]]. Na actualidade moitos xudeus Sefardíessefardís e Mizrahimizrahi uníronse ós movementos liberais iniciados nun comezo polo xudaísmo Asquenacíasquenací. Nas útimasúltimas décadas, as congregacións ás que se uniron, absorveronabsorberon as súas propias tradicións dentro da [[minhag]] Asquenacíasquenací. Os [[Rabino]]s e cantores de movementos non ortodoxos, están comezando a estudar en [[Israel]] o hebreo litúrxico sefardí en lugar do tradicional asquenací, adoptando as congregacións Asquenacíesasquenacís melodías Sefardíessefardís para as súas oracións e cancións tradicionais. Dende mediados do [[século XX]], estase a producir o sincretismo e a fusión das tradicións, o que está a afectar á [[minhag]] e ás congregacións relixiosas máis tradicionais.

As novas tendencias do [[Xudaísmo]] a míudomiúdo trascendentranscenden as diferencias entre os xudeus Asquenaciasquenacís e Sefardísefardís. Nas cidades [[Norte AmericaAmérica|norte americanas]], as tendencias sociais como o [[movemento chavurah]], e o xudaísmo pos-denominal adoitan xuntar a xoves xudeus de distintas orixes étnicas. Recentemente, aumentou o interese en prácticas como a [[Kabbalah]], a cal moitos xudeus practican fóra da [[yeshiva]] (institución do xudaísmo ortodoxo na que se estuda a [[Torah]] e o [[Talmud]]).