Desamortización: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xqbot (conversa | contribucións)
m r2.5.2) (bot Modificado: es:Desamortización española; cambios estética
arranxiños
Liña 1:
[[Ficheiro:Manuel Godoy Spain.jpg|thumb|250px|[[Manuel Godoy]].]]
 
A '''desamortización''' foi un longo proceso histórico-económico iniciado en [[España]] a finais do [[século XVIII]] por [[Manuel Godoy|Manuel de Godoy]] e fechado xa moi entrado o [[século XX]] ([[16 de decembro]] de [[1964]]), que consistiu en poñer no mercado, mediante poxa pública, as terras e bens non produtivos en poder das chamadas "mans mortas" que non as cultivaban, case sempre a Igrexa Católica ou as ordes relixiosas, que as acumularan como habituais beneficiarias de doazóns, testamentos, co fin de acrecentar a riqueza nacional e crear unha burguesía e clase media de lebregoslabregos propietarios. Ademais, o erario obtiña uns ingresos extraordinarios cos que pretendían amortizar os títulos de débeda pública.
 
A desamortización converteuse na principal arma política con que os liberais modificaron o réxime da propiedade do Antigo Réxime, para implantar o novo Estado burgués durante a primeira metade do [[século XIX]].
 
== Carlos IV ==
A primeira desamortización foi realizada no reinado de [[Carlos IV de España|Carlos IV]] por Godoy e o ministro Cayetano Soler entre [[1800]] e [[1808]]. Nela desamortizaronsedesamortizáronse bens da Compañía de Xesús, de hospitais, hospicios, Casas de Misericordia e de Colexios Maiores universitarios e incluía tamén bens non explotables de particulares.
 
== Jose I ==
[[José Bonaparte|José I]] realizou tamén unha pequena desamortización que non implicou a supresión da propiedade, senón a confiscación das súas rendas para os gastos das tropas francesas, de forma que se devolveron en [[1814]]. Durante o [[Trienio liberal]] leváronse a cabo outras desamortizacións tan pouco ambiciosas coma esta e igualmente desfeitas tras a caída do réxime liberal. As realmente importantes foron, sobre todo, as de [[Juan Álvarez Mendizábal]] e [[Pascual Madoz]].
 
== Mendizábal ==
[[Ficheiro:Juan Alvarez Mendizabal.jpg|thumb|[[Juan Álvarez Mendizábal]]]]
 
Juan Alvarez Mendizabal.jpg|thumb
A desamortización de Mendizábal, ministro de [[Isabel II]] en [[1836]], tivo unhas consecuencias moi importantes para a historia social de España, porque os seus resultados (xa non xestionados por Mendizábal, que cesou a raíña como ministro en maio de 1836, senón polos seus sucesores) foron relativamente pobres. En realidade, Mendizábal desexaba que o campesiñado puidese acceder á compra das terras poxadas.
 
Porén, como a división de lotes encomendouselleencomendóuselle a comisións municipais, estas aproveitaronseaproveitáronse do seu poder para facer manipulacións e configurar grandes lotes inasequibles aos pequenos propietarios, pero sufragables polas oligarquías máis acaudaladas, que podían comprar tanto grandes lotes como pequenos. Os labregos non puideron entrar nas poxas e as terras foron compradas por nobres e burgueses acaudalados, de forma que non puido crearse unha verdadeira burguesía de clase media en España que sacase ao país da crise.
 
== Espartero ==
O [[2 de setembro]] de [[1841]] o recén nomeado rexente, o progresista [[Baldomero Espartero]], impuxo a desamortización de bens do clero secular excepto uns poucos. Esta lei durará escasamente tres anos ao desaparecer o partido progresista a lei foi derogada.
 
En [[1845]] durante a década moderada, o goberno intenta reestablecer as relacións coa igrexa, o que o leva á firma dun concordato en [[1851]].
 
== Madoz ==
[[Ficheiro:Pascual madoz.jpg|thumb|left|Retrato de [[Pascual Madoz]] Ibáñez.]]
Durante o segundo goberno de Espartero, o seu ministro de Facenda, Pascual Madoz, realiza unha nova desamortización ([[1859]]) que foi executada con maior control que a de Mendizábal. O [[1 de maio]] de [[1855]] publícase na ''Gaceta de Madrid'' e o [[31 de maio]] a Instrución para levala a cabo. Declarábanse á venda todas as propiedades do Estado, do clero, das Ordes Militares, confrarías, obras pías, santuarios, do ex infante D. Carlos, dos propios e os comúns dos pobos, da beneficencia e da instrución pública, con algunhas execepciónsexcepcións. Igualmente, permitíase a desamortización dos censos pertencentes ás mesmas organizacións.
 
== Consecuencias ==
Como resultado das desamortizacións moitos conventos e igrexas de valor artístico foron abandonados ou botados abaixo e agora desapareceron ou son unha ruína; igualmente, moitos libros e bibliotecas conventuais dispersáronse e os seus libros foron destinados para as bibliotecas públicas da época.