Quenya: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m r2.7.1) (bot Engadido: nov:Quenya
*apariencia -> aparencia
Liña 33:
O '''quenya''' (pronunciado ''cueña''), tamén chamado ''qenya'', ''quendya'', ''alto élfico'', ''alta lingua'', ''lingua antiga'', ''lingua dos elfos de [[Valinor]]'', e outras denominacións) é, xunto co [[sindarin]], o idioma máis difundido e estudado das máis de quince [[ideolingua|ideolinguas]] que, con distintos graos de detalle, foron inventadas por [[J.R.R. Tolkien]] e usadas na súa saga literaria da [[Terra Media]]. O corpus de textos que constitúen as fontes de coñecemento actual sobre o quenya inclúen o poema ''[[Namárië]]'', coñecido como ''O lamento de [[Galadriel]]'', o texto orixinal máis extenso nesta lingua, extraído da obra capital de Tolkien: ''[[O Señor dos Aneis]]''.
 
Coñécese a existencia do quenya polo menos desde a [[Primeira Guerra Mundial]], cando Tolkien tiña pouco máis de vinte anos. A lingua foi desenvolvida ó longo da vida de Tolkien, acadando unha etapa que algúns estudiososestudosos cualifican como "madura" a partir de ''O Señor dos Aneis''. Tolkien quixo dar unha aparienciaaparencia de lingua clásica ó quenya, de xeito que intentou que tivese unha semellanza visual co [[latín]], o que conseguiu en certo modo usando unha forma característica de transcribir o quenya ó noso alfabeto. Os dous inspiradores do quenya son pois, o latín, e o [[finés]], sendo posible tamén algunha influencia do [[galés]] e do [[idioma grego|grego]], como no caso do xenitivo plural -on e o nexo "nai" (que), posiblemente do grego "na". Todas estas influencias non foron directas en modo algún, pois non xeraron vocabulario. Máis ben trátase dunha inspiración estética moi forte en Tolkien, - "fonoestética" segundo el mesmo.
 
==Estrutura==
*'''Fonética:''' Conta con 36 [[fonema]]s consonánticos, 1 semiconsonántico, 2 diptongaisditongais e 10 vocálicos, estes últimos dividíndose, sobre os mesmos timbres, en vogais curtas e longas.
*'''Escrita:''' Tolkien desenvolveu a escrita ''[[Tengwar]]'' para a maioría das linguas da ''Terra Media'', aínda que tamén empregou para algunhas un alfabeto [[runa|rúnico]], baseado no aspecto do anglosaxón. É un tipo de escrita considerada moi fermosa, e está descrita polo seu autor nos anexos d'''[[O Señor dos Aneis]]''.
*'''Sistema nominal:''' Polo xeral, os substantivos en quenya carecen de [[xénero gramatical]]. No apartado do [[número gramatical]], o quenya evidencia un ''singular'' e tres tipos de ''plural'': o ''simple'', o ''dual'', e o ''partitivo''. Ó igual que nas linguas clásicas, por exemplo o [[latín]], en quenya existe o fenómeno da [[declinación (gramática)|declinación]] nominal. Os [[caso gramatical|casos]] dos dous modelos quenya de declinación nominal son: [[caso nominativo|nominativo]], [[caso acusativo|acusativo]], [[caso instrumental|instrumental]], [[caso xenitivo|xenitivo]], [[caso alativo|alativo]], [[caso locativo|locativo]], [[caso ablativo|ablativo]], [[caso dativo|dativo]] e [[caso adesivo|respectivo]].
Liña 74:
 
==Acentuación==
As palabras en '''negriñanegra''' son termos en quenya
 
A sílaba tónica non se marca de forma gráfica (o til indica o alongamento da vogal na transcrición en [[alfabeto latino]]), senón que obedece ás regras de [[prosodia]]: