|
== Traxectoria ==
Naceu en Nova York, 27.10.1858, morreu en Sagamore Hill, Nova York, 6.1.1919). Foi un politico americano que vén dunha rica familia de colonos holandeses establecida en América desde o XVII século XVII, entrou no partido republicano e converteuseconvertiuse no líder da tendencia imperialista.
Secretario agregado á Mariña (1897-98), dimitiudemitiu para tomarencabezar a cabeza dunun corpo de cabaleiros voluntarios, o "Rough HldersRiders" que se ilustraríandestacarían contra os españois durante a guerra de Cuba. Feito un heroe popular, elixíuselleelixírino como Gobernador de Nova York (1899-1900) logo Vicepresidente dos Estados-Unidos (1900) e, a partir de setembro de 1901, sucedeu ao Presidente [[William McKinley|McKinley]], que acababa de ser asasinado. ReelexidoReelixido en 1904, permaneceu na presidencia durante oito anos (1901-09).
Campión dos dereitos "do pequeno home", contra o gran capitalismo, fixo máis eficaz a lexislación "anti-trusts" e interveuinterviu en favor dos obreiros nos conflitos sociais. Reforzou o goberno federal e aumentou a influencia do poder executivo a costa do lexislativo.
Nos asuntos exteriores, efectuou unha política activa e enérxica, afirmándoa, por unha referencia un tanto abusiva da doutrina de Monroe, o dereito dos Estados-Unidos a intervir en todos os asuntos latinoamericanos; logo de haber fomentadofomentar unha secesión en Colombia, obtivo da nova República de [[Panamá]] a concesión necesaria para construír unha canle e unha franxa de territorio de 15 quilómetros de ancho, para unir o mar Pacífico ao mar Caribe. OA [[Canle de Panamá|canle]], logo sería inauguradoinaugurada en 1914. Rompendo así co longo illamento no que se atopaban os Estados-Unidos, interveuinterviu activamente na política mundial, aportou a súa mediación na guerra ruso-xaponesa, fíxose representar na conferencia de Alxeciras e se erixiuerixiuse como o campión doda arbitraxe internacional, o que lle valeu o [[Nobel da Paz]] (1906).
En desacordo co seu propio partido, Roosevelt, presentouse de novo á Presidencia en 1912 pero desta vez xa non foi elixido.
=== Aplicacións do imperialismo norteamericano ===
[[Ficheiro:MtRushmore TR close.jpg|thumb|right|200px|Faciana de Roosevelt no [[Monte Rushmore]]]]
O Presidente Théodore Roosevelt en [[1904]] engadira á doutrina Monroe un "corolario" que xustificaba a política da ''gran bastonada'' (' ' big stick' ') pensando en aplicala respecto áa América Latina.
;O «corolario» da [[Doutrina Monroe]];
: « A incapacidade permanente e o comportamento errático e constante, dun Goberno, cuxa consecuencia sería a disolución xeneralizada dos vínculosvencellos que forma calquera sociedade civilizada, require, en América como poren todas partes, a intervención dunha nación que posúe este carácter civilizado; o feito de que no marco do hemisferio occidental, os Estados Unidos séntansese sintan responsables en virtude da adhesión á doutrina Monroe, podepódeos obrigalosobrigar, ata contra a súa vontade, en casos de incapacidade ou malos comportamentos obvios, a exercer o papel de xendarme'' ». <small>(Fonte: presidente Théodore Roosevelt, o 6 de decembro de 1904.)</small>
;A emenda Platt posta en practica en Cuba;
: « "Estou tan enfadado contra esta pequena e infernal República de [[Cuba]] que me gustaría que fose borrada do mapa. NosNós só queremos que eles (os cubanos) que se empoliquen ben, que sexan prósperos e felices, de formaxeito que non teñamos necesidade de intervir. E agora, que comezaron unha revolución completamente inxustificable e inútil, as cousas vanvanse converterseconverter en tantotan complicadas que nos veremos obrigados a intervir - o que convencerá inmediatamente a todos os idiotas sospeitosos en Sudamérica xa que iso é logo de todo, é o que queriamos.'' » <small>(Fonte: presidente Théodore Roosevelt, 1906.) </small>
O imperialismo norteamericano manifestouse durante estes anos en ben outros países. TraloTras o Presidente Roosevelt (1901-1909), [[William Howard Taft]] (1909-1913) inaugurou a ''diplomacia do dólar'', máis directamente preocupada pola defensa dos intereses económicos.
Para os pequenos países de Centroamérica e o Caribe, a diferenza pasou un tanto inadvertida, ata 1933, foron numerosos os países que se converteron en protectorados financeiros norteamericanos. Así pois, en 1905, un Tratado asinado coa [[República Dominicana]] permitiu aos Estados Unidos tomar o control dos dereitos de aduana deste país ata 1941. [[Haití]] coñeceu a mesma situación entre 1915 e 1934. En1920En 1920, ao ''NacionalNational City Bank'' xa controlaba as finanzas da facenda pública.
{{Gobernante|
| 