Osmose: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Banjo (conversa | contribucións)
m {{Ligazóns internas}}
Xoacas (conversa | contribucións)
Arranxos varios
Liña 1:
A '''osmose''' é un fenómeno consistente no paso do [[solvente]] dunha [[disolución]] dende unha zona de baixa [[concentración]] de [[soluto]] (hipotónica) a unha de alta concentración (hipertónica), separadas por unha [[membrana]] [[permeabilidade|semipermeable]].
{{Ligazóns internas}}
A '''osmose''' é un fenómeno consistente no paso do [[solvente]] dunha disolución dende unha zona de baixa [[concentración]] de [[soluto]] (hipotónica) a unha de alta concentración (hipertónica), separadas por unha [[membrana]] [[permeabilidade|semipermeable]].
 
== Características ==
==Explicación==
Unha membrana semipermeable contén moitos [[poro]]s, do mesmo xeito ca calquera outra membrana. O tamaño dos mesmos é tan minúsculo que deixa pasar as moléculas[[molécula]]s pequenas pero non as grandes. Por exemplo, deixa pasar as moléculas de [[auga]], que son pequenas, pero non as de [[azucre]], que son moi grandes. Se unha membrana como a descrita separa dous [[líquido]]s, auga pura e auga con azucre, van suceder varias cousas:
 
#* Debido á temperatura, as moléculas móvense dun lado para outro. As moléculas de auga pasan polos poros en ambas direccións: da zona de auga pura á de auga con azucre e viceversa.
Unha membrana semipermeable contén moitos [[poro]]s, do mesmo xeito ca calquera outra membrana. O tamaño dos mesmos é tan minúsculo que deixa pasar as moléculas pequenas pero non as grandes. Por exemplo, deixa pasar as moléculas de [[auga]] que son pequenas, pero non as de [[azucre]] que son moi grandes.
#* As moléculas de azucre tamén se moven, pero ao non poder atravesar a membrana, rebotarán nela, aínda que algunhas, momentaneamente, obstrúan os poros. Un detalle importante: obstrúense os poros do lado do azucre (alta concentración), polo que taponan o paso do auga.
#* Na zona de auga, baixa concentración, tódalas moléculas que chegan aos poros son de auga e atravésana.
#* Na zona de alta concentración chegan aos poros moléculas de auga e moléculas de azucre; xa que logo, haberá menos moléculas de auga capaces de atravesar a membrana cara á zona da auga pura.
 
O resultado final é que, aínda que a auga pasa da zona de baixa concentración á de alta concentración e viceversa, hai máis moléculas de auga que pasan dende a zona de baixa concentración á de alta. Dito doutro xeito: dando o suficiente tempo, parte da auga da zona sen azucre pasaría á de auga con azucre. A auga pasa da zona de baixa concentración á de alta concentración.
Se unha membrana como a descrita separa dous líquidos, auga pura e auga con azucre, van suceder varias cousas:
 
#Debido á temperatura, as moléculas móvense dun lado para outro. As moléculas de auga pasan polos poros en ambas direccións: da zona de auga pura á de auga con azucre e viceversa.
#As moléculas de azucre tamén se moven, pero ao non poder atravesar a membrana, rebotarán nela, aínda que algunhas, momentaneamente obstrúan os poros. Un detalle importante: obstrúense os poros do lado do azucre (alta concentración), polo que taponan o paso do auga.
#Na zona de auga, baixa concentración, tódalas moléculas que chegan aos poros son de auga e atravésana.
#Na zona de alta concentración chegan aos poros moléculas de auga e moléculas de azucre; xa que logo, haberá menos moléculas de auga capaces de atravesar a membrana cara á zona da auga pura.
 
O resultado final é que aínda que a auga pasa da zona de baixa concentración á de alta concentración e viceversa, hai máis moléculas de auga que pasan dende a zona de baixa concentración á de alta.
 
Dito doutro xeito, dando o suficiente tempo, parte da auga da zona sen azucre pasaría á de auga con azucre. A auga pasa da zona de baixa concentración á de alta concentración.
 
O explicado para auga e azucre pode aplicarse a calquera tipo de moléculas con tamaños diferentes.
 
==Exemplos de osmose==
A osmose é moi importante en [[bioloxía]]. Unha [[célula]] está rodeada dunha membrana semipermeable. Normalmente o seu interior ten máis concentración de moléculas grandes que o exterior, por iso a auga pode fluír dende o exterior ao interior. É o modo que teñen as células de "beber" ([[pinocitose]]).
 
Un puré de [[mazá]] deixado aos elementos podrece en poucos días debido ás [[bacteria]]s. Se se lle engade moito azucre ao puré ([[marmelada]]), seguirá habendo bacterias, pero como hai moito azucre, o exterior das bacterias está máis concentrado que interioro dasseu mesmasinterior, a auga -por osmose- pasa dende o interior das bacterias á contorna e morren desecadas. Esa é a explicación de que as marmeladas non se descompoñan.
A osmose é moi importante en [[bioloxía]]. Unha [[célula]] está rodeada dunha membrana semipermeable. Normalmente o seu interior ten máis concentración de moléculas grandes có exterior, por iso a auga pode fluír dende o exterior ao interior. É o modo que teñen as células de "beber" ([[pinocitose]]).
 
O mesmo pasa co [[sal]]. A [[carne]], por exemplo, podrece rapidamente ao [[aire]] pola acción das bacterias. Se se introduce nunha gran cantidade de sal, a auga das bacterias sae do seu interior cara á zona con sal. As bacterias morren resecas por falta de auga e a carne non se podrece. Ese é un dos mecanismos para producir [[xamón|xamóns]] ou [[chacina]]s.
Un puré de mazá deixado aos elementos podrece en poucos días debido ás [[bacteria]]s. Se se lle engade moito azucre ao puré ([[marmelada]]), seguirá habendo bacterias, pero como hai moito azucre, o exterior das bacterias está máis concentrado có interior das mesmas, a auga -por osmose- pasa dende o interior das bacterias á contorna e morren desecadas. Esa é a explicación de que as marmeladas non se descompoñan.
 
As [[vea]]s e as [[arteria]]s son semipermeables. Se dentro delas hai moito líquido aumenta a presión. A inxesta de grandes cantidades de [[sal]] e a súa entrada nas arterias ocasiona que a auga do exterior das mesmas entre nelas aumentando a presión. (estaEsta é a razón pola cal se recomenda a diminución no consumo de sal cando hai [[hipertensión arterial]]).
O mesmo pasa co [[sal]]. A [[carne]], por exemplo, podrece rapidamente ao aire pola acción das bacterias. Se se introduce nunha gran cantidade de sal, a auga das bacterias sae do seu interior cara á zona con sal. As bacterias morren resecas por falta de auga e a carne non se podrece. Ese é un dos mecanismos para producir [[xamón|xamóns]] ou [[chacina]]s.
 
Se un peixe de auga doce chega ao mar, desécase, pois as súas células perden auga. Igualmente, se unha persoa bebe [[auga de mar]], salgada, ao chegar ao estómago o fenómeno da osmose fai que a auga das células do estómago saia cara á auga de mar. As células do estómago resécanse e morren, e con elas a persoa. Por iso non se pode vivir bebendo auga de mar.
As [[vea]]s e as [[arteria]]s son semipermeables. Se dentro delas hai moito líquido aumenta a presión. A inxesta de grandes cantidades de [[sal]] e a súa entrada nas arterias ocasiona que a auga do exterior das mesmas entre nelas aumentando a presión (esta é a razón pola cal se recomenda a diminución no consumo de sal cando hai [[hipertensión arterial]])
 
Se un peixe de auga doce chega ao mar, desécase, pois as súas células perden auga. Igualmente, se unha persoa bebe [[auga de mar]], salgada, ao chegar ao estómago o fenómeno da osmose fai que a auga das células do estómago saia cara á auga de mar. As células do estómago resécanse e morren e con elas a persoa. Por iso non se pode vivir bebendo auga de mar.
 
==Osmose inversa==
O descrito ata o de agora é o que ocorre en situacións normais, nas que os dous lados da membrana están á mesma [[presión;]]. seSe se aumenta a presión ao lado de maior concentración, pode lograrse que a auga pase dende oao lado de alta concentración ao de baixa concentración. Pódese dicir que se está facendo o contrario da osmose, por iso chámase '''osmose inversa'''. Téñase en conta que na osmose inversa a través da membrana semipermeable só pasa auga. É dicir, a auga da zona de alta concentración pasa á de baixa concentración. Pasa só auga.
 
Se a alta concentración é de sal, por exemplo auga mariña, ao aplicar presión, a auga do [[mar]] pasa alén da membrana, pero non o sal. É dicir, a auga fíxose [[potable]]. A osmose inversa é, por iso, unha das formas de potabilizar a auga. Mediante este procedemento é posible obter [[auga potable]] partindo dunha fonte de auga salobre (menos de 15.000 [[siemens |microsiemens]]/cm de [[condutividade eléctrica]]) ou de auga de mar, que en condicións normais pode ter entre 20.000 e 55.000 microsiemens/cm de condutividade. A medida da condutividade da auga dá unha indicación da cantidade de sales disoltos que contén, dado que a auga pura non é [[condutor eléctrico|condutora]] da electricidade.
O descrito ata o de agora é o que ocorre en situacións normais, nas que os dous lados da membrana están á mesma presión; se se aumenta a presión ao lado de maior concentración, pode lograrse que a auga pase dende o lado de alta concentración ao de baixa concentración. Pódese dicir que se está facendo o contrario da osmose, por iso chámase '''osmose inversa'''. Téñase en conta que na osmose inversa a través da membrana semipermeable só pasa auga. É dicir, a auga da zona de alta concentración pasa á de baixa concentración. Pasa só auga.
 
Se a alta concentración é de sal, por exemplo auga mariña, ao aplicar presión, a auga do [[mar]] pasa alén da membrana. Só a auga, non o sal. É dicir, a auga fíxose [[potable]]. A osmose inversa é, por iso, unha das formas de potabilizar a auga.
 
Mediante este procedemento é posible obter auga potable partindo dunha fonte de auga salubre (menos de 15.000 [[siemens |microsiemens]]/cm de [[condutividade eléctrica]]) ou de auga de mar, que en condicións normais pode ter entre 20.000 e 55.000 microsiemens/cm de condutividade.
 
A medida da condutividade da auga dá unha indicación da cantidade de sales disoltos que contén, dado que a auga pura non é [[condutor eléctrico|condutora]] da electricidade.
 
Outro exemplo: Tense auga con contaminante "X" cuxas moléculas teñen un tamaño de "E" [[micra]]s, sendo "E" maior có tamaño da molécula de auga. Se se busca unha membrana semipermeable que deixe pasar moléculas de tamaño das da auga pero non de "E", ao aplicar presión (osmose inversa) obterase auga sen contaminante.
 
==Experimento ilustrativo==
 
Podemos realizar unha [[experiencia]], consistente en encher unha bolsa de [[celofán]], cunha solución de [[auga]] e [[azucre]] común; a [[boca]] da bolsa debe quedar hermeticamente pechada. Nestas condicións, é mergullada nun recipiente que conteña auga.
 
Outro exemplo: Tensetense auga con contaminante "X", cuxas moléculas teñen un tamaño de "E" [[micra]]s, sendo "E" maior que o tamaño da molécula de auga. Se se busca unha membrana semipermeable que deixe pasar moléculas de tamaño das da auga pero non de "E", ao aplicar presión (osmose inversa) obterase auga sen contaminante.
O celofán cumpre o papel dunha [[membrana]] e a característica que presenta é a de non permitir o paso das moléculas de azucre na solución, o cal significa que é impermeable ao azucre. Pola contra, deixa pasar con facilidade as moléculas de auga, ou sexa, é permeable a ela. As membranas que presentan este comportamento reciben o nome de semipermeables. De acordo ao anterior, no noso experimento, podemos observar, que nun comezo a membrana de celofán atópase distendida, pero pouco despois, ténsase ata quedar ríxida. Isto é consecuencia da difusión da auga a través da membrana, dende o recipiente cara ao interior da bolsa. Este fenómeno coñécese como osmose.
 
==Véxase tamén==