Falla: Diferenzas entre revisións

Unha '''falla''', en [[xeoloxía]], é unha discontinuidadedescontinuidade que se forma nas [[rocha]]s superficiais da [[Terra]] (ata uns 200 km de profundidade) por [[fractura]], cando as [[forza]]s tectónicas superan a resistencia das rochas. A zona de ruptura ten unha superficie xeralmente ben definida denominada [[plano]] de falla e a súa formación vai acompañada dun deslizamento das rochas tanxencial plano.

O movemento causante da dislocación pode ter diversas direccións: vertical, horizontal ou unha combinación de ambalasámbalas dúas. Nas [[masa]]s montañosas que se alzaron por movemento de fallas, o desprazamento pode ser de miles de [[metro]]s e mostra o efecto acumulado, durante longos periodosperíodos, de pequenos e imperceptibles desprazamentos, no canto dun gran levantamientolevantamento único. Con todo, cando a actividade nunha falla é repentina e brusca, pódese producir un gran terremoto, e ata unha ruptura da [[superficie]] terrestre, xerando unha forma topográfica chamada escarpe de falla.

* '''Plano de falla''': Plano ou superficie ao longo da cal se desplazandesprazan os bloques que se separan na falla. Con frecuencia o plano de falla presenta estrías, que se orixinan polo rozamento dos dous bloques.

Unha falla é activa cando deforma sedimentos [[cuaternario]]s, é dicir cando mostra evidencias de movementos durante os ultimosúltimos 1,8 millóns de [[ano]]s. Algunhas fallas activas adoitan ter [[terremoto]]s asociados o que demostra que seguen funcionando. O deslizamento pode ser repentino en forma de saltos o que dá lugar a sismos, seguido de periodosperíodos de inactividadinactividade. Os [[sismo]]s máis grandes orixináronse por saltos de 8 a 12 m. O deslizamento tamén pode darse de xeito lento e continuo, só perceptible con [[instrumento]]s tales como estacións [[GPS]] logo de varios anos de observacións.

Un exemplo é o sistema de fallas de San Andrés no sur e centro de [[California]] nos [[EUA]], o cal xerou os terremotos de [[San Francisco]] (M=8,2, na escala de Richter) en 1905, [[Los Angeles]] (M=6,5) en 1993 e recientementerecentemente [[Hector Mine]] (M=7) en 1999 e [[San Luis Obispo]] (M=6,2) en 2004. Falla da parte central do sistema San Andrés, por outra banda, deslízanse asismicamente.

[[Ficheiro:Tipos de fallas.png|rigth|250|thumb|Tipos fundamentalesfundamentais de fallas: a) Falla inversa b) Falla normal c) Falla de desgarre d) Rotacional (non ilustrada).]]

* '''Falla inversa''': xéranse por compresión horizontal (Fig. A). O movemento é preferentemente horizontal e o plano de falla ten típicamentetipicamente un ángulo de 30 graos respecto da horizontal. O bloque de teito atópase sobre o bloque de piso. Cando as fallas inversas presentan un manteo inferior a 45º, estas pasan a tomar o nome de cabalgamentoencabalgamento.

* '''Falla normal''': xéranse por [[tensión]] horizontal (Fig. B). O movemento é predominantemente vertical respecto ao plano de falla, o cal típicamentetipicamente ten un ángulo de 60 graos respecto da horizontal. O bloque que se desliza cara abaixo denomínase bloque de teito, mentres que o que se levanta chámase bloque de piso. Outro xeito de identificar estas fallas é a seguinte. Se se considera fixo ao bloque de piso (aquel que se atopa por baixo do plano de falla) dá a impresión de que o bloque de teito cae con respecto a este. Conxuntos de fallas normais poden dar lugar á formación de ''horsts'' e ''grábenes''.

* '''Falla de desgarre ou transversal''': son verticais e o movemento dos bloques é horizontal (Fig. C). Estas fallas son típicas de límites transformantes de placas tectónicas. Distínguense dous tipos de fallas de desgarre: dereitas e esquerdas. Dereitas, ou diestrasdestras, son aquelas onde o movemento relativo dos bloques é cara á dereita, mentrasmentres que nas esquerdas, ou sinistras, é o oposto. Tamén se coñecen como fallas transversais.

* '''Manto de corremento''': plieguepregue recumbente no que se chegou a producir unha falla entre o flanco superior e o inferior, de modo que aquel desprázase sobre este.