Xeografía da Grecia antiga: Diferenzas entre revisións

O '''territorio da antiga Grecia''' distribúese entre unha serie de penínsulas e unha grande diversidade de illas. Estas suman cando menos a cuarta parte da súa superficie total. O litoral é moi recortado e o interior moi montañoso, con elevacións que cruzan o seu territorio en todas as direccións, dando lugar a vales pechados ou abertos ao mar e que en xeral dificultan moito as comunicacións. Os ríos son curtos e as terras chás non ocupan máis da quinta parte do total. Esta peculiar morfoloxía orientou dende sempre os afáns gregos cara o mar, o que eles chamaban "o camiño".

 

Se trazarmos unha liña imaxinaria, no senso dos paralelos, que unira a illa de [[Léucade]], no [[Mar Xónico]] e na outra extrema, a península de [[Magnesia]], no [[Mar Exeo]], esta sinalaría os limites entre a '''Grecia Setentrional''' e a Central. A primeira ten clima [[balcánico]] e [[río Danubio|danubiano]], de acusada [[clima continental|continentalidade]]. Alí se atopan as rexións menos helenizadas (con excepción da chaira da [[Tesalia]] e a illa de [[Corcira]]) que os gregos do sul consideraban semibárbaras. Son o [[Épiro]], a [[Iliria]] e a [[Macedonia]]. Na fronteira de Tesalia e [[Pieria]] álzase o [[monte Olimpo]], con 2918 mts, máxima altura da Grecia, en cuxo cumio tiñan os deuses a súa morada. Entre Tesalia e o Epiro atópase o macizo do [[Pindo]], marca a divisoria entre as bacías [[Mar Exeo|exea]] e xónica. Na fachada xónica domina o [[clima mediterráneo|clima mediterráneo húmido]].

 

Ao sur daquela liña imaxinaria esténdese a '''Grecia Central''', cun relevo e un litoral moi recortados. Fronte ás súas costas atópanse as illas de [[Léucade]], [[Ítaca]], [[Cefalonia]], [[Zacinto]] e outras mais cativas. En xeral as terras son moi pobres, cun interior de [[clima continental]] bastante extremo. As comunicacións son difíciles polo abrupto do terreo. Aquí sitúase o [[monte Parnaso]], de case 2.500 m. A rexión da [[Ática]], onde se atopa [[Atenas]], é moi variada, xa que é ao mesmo tempo continental e marítima, montañosa e chá. Esa variedade traduciuse na Antigüidade nunha riqueza de recursos que pulou a expansión dos atenienses. Nas súas terras chás ([[Maratón]], [[Eleusis]], Val de [[Cefiso]]) medraban o [[trigo]], a [[vide]] e o [[oliveira]] (a famosa triloxía mediterránea) e as súas montañas pechaban reservas minerais como no [[monte Pentélico]] con [[mármore]] o no [[Laurión]] con [[chumbo]] [[arxentífero]]. Os portos naturais achegaban o comercio exterior. En xeral, a fachada exea é fría no inverno e cálida no verán.

 

Ao sur da Grecia continental atopase a '''península do [[Peloponeso]]''', cuxa forma comparouse coa dunha folla de parra, e que presenta unha fragmentación máis acusada se cabe e unhas costas máis recortadas que no resto do pais. Xunguida á [[Ática]] polo [[estreito de Corinto]], de só 6 Km de anchura, entre as profundas escotaduras dos [[golfo de Corinto|golfos de Corinto]] e Sarónico, é moi montañosa, de terra pobre, con só unhas poucas franxas fértiles na súa periferia, nas rexións de [[Acaia]], [[Élida]], [[Mesenia]], [[Laconia]] e [[Argólida]]. No seu interior alcanzase notables altitudes,como o monte Taigeto (2400 m) , perto de Esparta. O clima na costa segue a ser o mediterráneo húmido.

 

A '''Grecia insular''' poderíase dividir nas illas de maior extensión, situadas a norte e sur do Mar Exeo, e tamén frente ás costas da Grecia continental e da [[Anatolia]] e os grupos de illas menores, distribuídas nos [[arquipélago]]s das [[Cícladas]] e as [[Espóradas]], que forman un arco entre aquelas e a illa de [[Rodas]]. As máis principais das illas gregas no Mar Exeo, e de norte a sul, son: [[Thasos]], [[Samotracia]], [[Imbros]], [[Lemnos]], [[Lesbos]], [[Ikos]], [[Sciros]] e [[Quíos]]. A máis extensa é a de [[Eubea]], xunto das costas da [[Beocia]] e da [[Ática]]. Fronte da Ática atópanse as illas de [[Salamina]] e [[Exina]]. Do arquipélago das Cícladas forman parte, entre as principais, [[Andros]], [[Tenos]], [[Keos]], [[Paros]], [[Naxos]], [[Melos]], [[Íos]] , [[Amorgos]], [[Astipalea]] e [[Thera]]. As Esporadas están formadas por [[Illa de Samos|Samos]], [[Icaria]], [[Calimna]] e [[Cos]]. Deben considerarse aparte as illas de maior tamaño, [[Creta]], [[Rodas]] e [[Chipre]]. Entre o [[Peloponeso]] e Creta está [[Citerea]] e entre Creta e Rodas están as illas de [[Cárpatos]] e [[Kasos]].

 

O que se podería chamar a '''periferia grega''' componse dunha serie de rexións na bacía do Exeo que estiveron plenamente [[helenismo|helenizadas]] e que viñan a ser coma enclaves en territorios bárbaros. Así, nas costas setentrionais habería diversas cidades gregas, cun territorio máis ou menos extenso, na [[Propóntide]] ([[Mar de Mármara]]) e nas costas da [[Frixia]] e da [[Tracia]]. Nesta última estaba moi helenizada a [[península Cálcidica]]. Nas costas de [[Asia Menor]], fronte á illa de Lesbos deica a Illa de Rodas, poderían considerarse na Antigüidade tan gregas como os territorios a outro lado do Exeo. Eses territorios estaban nucleados arredor das cidades como [[Pérgamo]], [[Elea]], [[Esmirna]], [[Clazomene]], [[Éfeso]], [[Mileto]] ou [[Cnido]] e os seus arredores non diferían moito da Grecia continental, con costas recortadas e clima mediterráneo húmido, aínda que neles desembocarían ríos de certa importancia que viñan da Anatolia como son o [[Escamandro]] e o [[Meandro]].

 

<!-- Estas ligazóns fan referéncia á Grécia actual, non exclusivamente á da época clásica -->

---------------------------------------------------

 

[[Categoría:Grecia antiga]]

[[Categoría:Xeografía das civilizacións]]

 

[[ca:Geografia de Grècia]]

[[cy:Daearyddiaeth Gwlad Groeg]]