|
O '''Río Grande do Sur''' eé o estado máis meridional do [[Brasil]]. LimítaLimita ó norte co [[Santa Catarina]], ó leste co [[Océano Atlántico]], ó sur coa [[Uruguai|República Oriental do Uruguai]] e ó oeste coa [[Arxentina]]. A súa capital e [[Porto Alegre]].
=== Historia ===
En [[1627]] [[Compañía de Xesús|xesuítas]] [[España|españóisespañois]] crearan as primeiras misións [[catolicismo|católicas]] na rexión, pero foron expulsados pelospolos [[Portugal|portugueses]] en [[1680]]. En [[1687]] novamente tentaron crear misións na área que ficou coñecida como ''Sete Povos das Missões'' ("Sete Pobos das Misións"), e novamente foron expulsados en [[1737]].
Sendo a rexión punto estratéxico para a ocupación portuguesa no sur do Brasil, foi fundada en [[1742]] a vila de Porto dos Casais, actual cidade de [[Porto Alegre]], coa axuda de colonos vindosvidos das illas dos [[Azores]]. As loitas pelopolo dominio da rexión cesaron en [[1801]], cando os ''gaúchosgauchos'' tomaron os Sete Pobos das Misións, incorporando o seu territorio. En 1807, o Río Grande do Sur foi elevado á condición de ''Capitanía''.
Despois da [[independencia]] do Brasil, a entón capitanía tornouse provincia. En [[1824]] chegaron os primeiros colonos [[Alemaña|alemáns]] na zona do actual municípiomunicipio de [[São Leopoldo]].
En [[1835]] comezou unha rebelión contra o goberno da rexénciarexencia do Imperio do Brasil, que durou ata [[1845]] e tornousefoi coñecida como a [[Guerra dos Farrapos]]. Esta rebelión foi o máis longo conflito militar interno do Brasil. Máis tarde, en [[1865]], a provínciaprovincia foi invadida por tropas do dictadorditador [[Francisco Solano López]], durante a [[Guerra do Paraguai]].
[[Ficheiro:Casa-de-imigrantes.jpg|160px|thumb|right|Casa de pedra de inmigrantes italianos, en Caxias do Sul.]]
En [[1875]] comezaron a chegar os primeiros inmigrantes [[italia]]nos, que fundaron cidades como [[Caxias do Sul]], [[Bento Gonçalves]] e [[Garibaldi]]. Coa proclamación da [[república]] oen [[1889]], o Río Grande do Sur tornouseconverteuse en estado. As disputas políticas locais somente foron pacificadas cando [[Getúlio Vargas]] tornouse ochegou seua gobernador, en [[1928]].
=== Xeografía ===
O estado do Río Grande do Sur ocupa unha superficie de 281 .748,6 km², equivalente en tamaño ó [[Ecuador]] ou 3 veces o tamaño de [[Portugal]] e pouco máis de 3% da superficie total do Brasil. A súa poboación equivale a unsun 6% da poboación total do país.
As principais cidades do estado en poboación total, son: [[Porto Alegre]], [[Caxias do Sul]], [[Pelotas]], [[Canoas]], [[Rio Grande (Rio Grande do Sul)|Rio Grande]] e Santa Maria.
O estado posuiposúe catro tipos principais de [[vexetación]]:
* A '''Floresta de Araucarias''', formada pola [[conífera]] ''[[Araucaria angustifolia]]'' ou ''piñeiro-do-Paraná''. Esta floresta recobría as porcións máis elevadas do estado, o planalto.
* OA '''[[Pampa]]''', formadoformada por extensas [[pradaría]]s que serven de pastos naturais
* A vexetación litoránealitoral, que cobre os areais ó longo da costa
* A '''[[Mata Atlántica]]''', continuación da [[floresta tropical]] que cobríacubría orixinalmente o este do Brasil, dende o [[Rio Grande do Norte]]. Para o oeste, chegavachegaba ata o [[Paraguai]].
O [[clima]] predominante do estado é o [[clima subtropical|subtropical]] húmedohúmido, cocon estacións ben definidas. Nas rexións montañosas da ''Serra GaúchaGaucha'' poden acontecerrexistrarse [[temperatura]]s abaixopor dobaixo dos 0 °C e a caída de [[neve]] en días máis fríos do [[inverno]]. A mínima rexistrada no estado foi de -13 °C no ano de [[1996]] no municipio de [[São José dos Ausentes]]. Xa as cidades de [[Uruguaiana]], Lageado e Campo Bom ten os récords do estado en temperaturas altas no verán, chegando próximocerca ósdos 40 °C.
=== Economía ===
;Industria
É o máis grande produtor de calzados do Brasil, axudado polo unha importante [[gandería]]. Tamén produce cigarros, produtos petroquímicos, textistéxtiles, madeira e derivados. A [[General Motors]] abriu unha planta de produción no estado, que pode producir ata 200 mil vehículos por ano, dato isteeste que tamén atrouxotrouxo a instalación de fábricas de pezas automobilísticas para o estado.
;Agricultura e Gandería
O estado eé importante produtor de [[arroz]] (vendido para todo o país), [[soxasoia]] (co destaque para a soxa transxénica), [[millo]] e [[trigo]]. Tamén produce [[tabaco]] usado para producir cigarros que o estado exporta. Na ''Serra GaúchaGaucha'' (nas cidades de Bento Gonçalves, Caxias do Sul e Garibaldi) cultivasecultívase a vide, de cuxa [[uva]], e usada para producir [[viño]].
===== Turismo =====
O [[turismo]] é outra importante fonte de renda do estado, cosobre destaquetodo para asnas rexións da ''Serra GaúchaGaucha'' de colonización [[Alemaña| alemánalemá]] (Nova Petrópolis, Canela, [[Gramado]]), e [[Italia|italiana]] ([[Bento Gonçalves]], [[Caxias do Sul]], [[Garibaldi]]) cos seus costumes típicos. Ademais das curiosidades históricas, estas cidades albergan paisaxes deslumbrantes, como a CascataCascada do Caracol na cidade de Canela, e os ''canyons'' de Itaimbezinho e Fortaleza em Cambará do Sul e São José dos Ausentes, ademais de unhadunha [[gastronomía]] moi rica, grazas ás influencias '' gaúchagaucha'' e dos inmigrantes. Gramado tamén alberga un Festival de [[Cinema]] que atraiatrae público para asistir a filmes de produción nacional e ver as premiacións. En días máis fríos de inverno, a caída de [[neve]] tamén pode ser un atractivo na ''Serra GaúchaGaucha'', principalmente emen São José dos Ausentes, considerada a cidade máis fría do estado. A Serra GaúchaGaucha receberecibe millares de visitantes todos os anos. ▼
▲O [[turismo]] é outra importante fonte de renda do estado, co destaque para as rexións da ''Serra Gaúcha'' de colonización [[Alemaña|alemán]] (Nova Petrópolis, Canela, [[Gramado]]), e [[Italia|italiana]] ([[Bento Gonçalves]], [[Caxias do Sul]], [[Garibaldi]]) cos seus costumes típicos. Ademais das curiosidades históricas, estas cidades albergan paisaxes deslumbrantes, como a Cascata do Caracol na cidade de Canela, e os ''canyons'' de Itaimbezinho e Fortaleza em Cambará do Sul e São José dos Ausentes, ademais de unha [[gastronomía]] moi rica, grazas ás influencias ''gaúcha'' e dos inmigrantes. Gramado tamén alberga un Festival de [[Cinema]] que atrai público para asistir a filmes de produción nacional e ver as premiacións. En días máis fríos de inverno, a caída de [[neve]] tamén pode ser un atractivo na ''Serra Gaúcha'', principalmente em São José dos Ausentes, considerada a cidade máis fría do estado. A Serra Gaúcha recebe millares de visitantes todos os anos.
[[Ficheiro:Praia da cal1.jpg|thumb|left|180px|Praia da Cal, en Torres.]]
No litoral destacansedestacan as cidades de Torres, Capão da Canoa e Tramandaí, que tamén atraen turistas dos países veciños, [[Arxentina]] e [[Uruguai]]. O litoral de Torres éestá marcado pola presencia de [[cantil|cantís]]es pronunciados, que atinxen os 30 metros de altura.
No interior do estado, destacansedestacan a rexión do Pampa, coa súa atividadeactividade de gandería e os costumes dos ''gaúchosgauchos'', e a Rexión das Misións Xesuítas (cidade de Santo Ângelo). Ó suroeste do estado destacasedestaca a rexión do ''Banhado do Taim'', que alberga [[mamífero]]s (roedores, carnívoros), réptisréptiles e aves, moitos destes ameazados de extinción.
=== Poboación ===
A poboación do estado descende de [[inmigración|inmigrantes]] [[Europa|europeos]], co destaque paradestacando os [[Italia|italianos]] e [[Alemaña|alemáns]], que fundaron cidades na rexión da ''Serra GaúchaGaucha'', pero tamén de [[Portugal|portugueses]], principalmente das [[illa]]s [[Azores]] (estes en [[Porto Alegre]] e no litoral).
O ''gaúchogaucho'' típico resulta da mestura de [[España|españóisespañois]] e portugueses cocon indios guaraní e charrua (unha etnia hoxe extinta) e tamén africanos. Descenden dos primeiros poboadores da ''pampa'', instalados a partires do século XVI, que vivían de cazar o gando que fuxía e se creavacriaba solto tornandosetornándose selvaxesalvaxe, nesta rexión de pastos naturais. Existen ''gaúchosgauchos'' tamén na Arxentina e no Uruguai. Hai tamén uns poucos índios puros, de etnias guaraní e kaingang.
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.rs.gov.br Goberno do estado do Río Grande do Sur] páginapáxina en portugués.
* [http://www.ufrgs.br Universidade Federal do Rio Grande do Sul] principal institución de ensino superior do estado.
| 