Polo celeste: Diferenzas entre revisións

As seguintes consideracións son de caractercarácter arqueoastronómico, non invalidan as interpretacións literarias ou relixiosas dadas aos mitos ou tradicións comentadas, doutra banda, son extrapolables ás culturas do período [[-2800|2800 a.C.]] a [[-1900|1900 a.C.]], nas [[latitude]]s 30º a 45º.

Foi o astrónomo inglés Sir [[Josep Norman Lockyer]] (mais coñecido por descubrir o [[helio]] no espectro solar, e ser o primeiro director da revista [[Nature]]) o primeiro en decatarse da aliñación das construcións relixiosas faraónicas cara as estrelas circumpolares, na suasúa obra "The Dawn of astronomy", no ano 1894, considerada como a data do nacemento da [[arqueoastronomía]] como disciplina científica.

Coñecemos a astronomía popular grega pola obra poética "Fenómenos" do grego [[Arato]] de Solos (Soli, [[Cilicia]]), [[-310]] -240 a.C.[[-240]]. Arato nos describe como as dúas Ursas (Ursa Major e Ursa Minor) xiran entorno ao eixo e por iso tamén se lles chama carros <ref>Arato, "Fenómenos", 25.</ref>. NáNa época de Arato usábase tanto a Ursa Maior coma a Ursa Minor para marcar o Norte, así Arato cóntanos como os navegantes [[aqueo]]s usaban a [[Ursa Major]], e os [[fenicio]]s usaban a [[Ursa Minor]] <ref>Arato, "Fenómenos", 39.</ref>.

O artigos principais de esta sección son: [[Astronomía Mesopotámica]] , [[Astronomía Grega]].

As estrelas circumpolares do hemisferio celeste norte teñen significados relixiosos en moitas outras culturas, como a grega, ou a celta. A constelación de Draco era coñecida como constelación da "Serpe" (animal obxecto de culto na cultura castrexa), a propia estrela Thubán (do árabe ثعبان , Th'uban) significa «A cabeza da serpe». O tema da serpe que aparece na versión mesopotámica en [[Gilgamesh]] e a [[serpe]]<ref> "Gilgamesh", versión de Stephen Mitchell, Alianza Editorial,2008 </ref> (tamén chamada o Gran Dragón Celeste), a versión grega en [[Hércules (mitoloxía)|Hércules]] e o [[Dragón]] (a versión cristiá é [[San Xurxo]] e o Dragón), pódese interpretar como o destronamento de Thubán da súa posición como estrela polar (de aí ven o nome da constelación "Draco") despois do [[-2800|2800 a.C.]].

Para Arato a [[Hercules (constelación)|constelación de Hércules]], ([[Heracles]], para os gregos, [[Melkart]] para os fenicios), non recibía o nome de Hércules, senón tántan só a do "Axeonllado", figura humana axeonllada que tiña a punta do pé dereito enriba da cabeza da serpe ou dragón<ref>Arato, "Fenómenos", 65.</ref>. Arato non o menciona como Hércules a pesar de ser coñecidos os seus traballos, polo que cabe a hipótese de que soubese que a figura representaba a Atlas.

A historia aparece recollida na obra de [[Eurípides]] do ano [[-415|416 a.C.]], "Herácles". O nome da constelación fai referencia ao seu undécimo traballo, cando colleu as mazás do [[xardín das Hespérides]] (as mazás douradas son as estrelas que se votaron a faltar para marcar o polo), matando a serpe ou dragón. A pista que nos dídi de que esta a falar do cambio de estrela polar é o episodio co xigante [[Atlas (mitoloxía)|Atlas]] ou [[Atlante]], o que sostén o mundo, cando Hércules sostén por un intre o mundo, devolvéndollo despois a Atlas (Atlas considerase o primeiro astrónomo grego na interpretación tradicional do mito <ref>Pierre Grimal, "Diccionario de la mitología griega y romana", páx. 61.Paidós, primeira edición de peto, 2008 </ref>). Nótese de que esta figura axeonllada segue a ser a representación escultórica de Atlas, co mundo enriba das súas costas. Outra pista tamén e que as Hesperides son as deusas do solpor, e Hesperis é a personificación da noite, as froitas da arbore da noite son as estrelas (a árbore tamentamén era unha personificación da deusa [[Nut]]).

Esta parte do mito tamén esta vencellada aá cultura fenicia, pois Melkart era o deus da navegación, función esta vencellada directamente ao coñecemento de que estrela é a "[[estrela polar]]".

O artigo principal de esta sección é [[Astronomía XudeaXudía]]

A antigüidade do mito de partida lévanos ao libro dado [[Xénese]], no episodio das mazás e a serpe, onde unha mazá fai de novo de estrela, a serpe é a constelación, a metáfora non pode ser mais clara, [[Adán]] e [[Eva]] comen a mazá desaparecendo a estrela polar (o eixo desaparece na noite estelar, pois a estrela que o marcaba xa non o fai). Polo que o cambio da estrela polar seria un castigo de Deus (ao perder o norte a humanidade espallouse sen rumbo fixo, pois non o podía atopar aínda que o buscase).

A promesa do coñecemento da serpe (o coñecemento dos ceos e polo tanto do tempo), conlevaleva como castigo divino o paso do tempo, a perda da inmortalidade. AO Xénese non menciona que froita comeron da árbore da vida ou do saber, a tradición di que foi unha mazá por asimilación co mito de Heracles (o xardín das hespérides asimilouse ao paraíso bíblico, pois as mazás das Hespérides daban a inmortalidade -outra pista que nos dí que son estrelas-).

Como se pode ver nas imaxes, Nut é a personificación da Via Láctea dun xeito naturalista; a cabeza de Nut estaba situada ao Oeste, as cadeiras ao Este, e os brazos e pernas cara o Norte e o Sur. Nut foi así a representación da "bóveda celeste", e era mantida afastada da Terra. Por endeAdemais Nut é a deusa do ceo e da noite, de onde provén o termo "noite".

Como se pode ver o uso da metáfora da mazá en física e na astronomía ten unha antigüedadeantigüidade de miles de anos, e non resulta extrañoestraño o seu uso para explicar a teoría da [[gravidade]] de [[Isaac Newton]], quen por certo tiña unha mazanceira na finca da suasúa casa. Ademais, Newton que non coñeciacoñecía a historia de Gilgamesh (rei de [[Uruk]] no [[-2649|2650 a. C.]]) dun xeito directo (non se descubriran as táboas [[escritura cuneiforme|cuneiformes]] do relato), pasou boa parte da suasúa vida buscando dragóns, agora xa podemos albiscar porque.

No 2010 celebrase o 350 aniversario da Royal Society (constituidaconstituída o [[30 de novembro]] do ano [[1660]]), e faise público en internet o manuscrito das Memorias de Newton escritas polo seu contemporaneocontemporáneo William Stukeley no 1752 <ref>http://royalsociety.org/turning-the-pages/ Ver nas Memorias de Newton a pax. 42 </ref>. Neste documento é onde se relata a historia da mazá e a gravidade de Newton.

* [[Esfera celeste]].

* [[Polo Norte]].

* [[Polo Sur]].

* [[Variacións orbitais]].

* [[Rotación da Terra]].