Wikipedia

Selenio: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
VolkovBot (conversa | contribucións)
63.439 edicións
m bot Engadido: cv:Селен
Banjo (conversa | contribucións)
110.001 edicións
{{Elemento químico}}
Liña 1:
{{Elemento químico
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="350px;"
|bgcolor = a0ffa0
|-----
|nome = Selenio
| colspan="2" cellspacing="0" cellpadding="2" |
|anterior = [[Arsénico]]
{| align="center" border="0"
|posterior = [[Bromo]]
|-----
|símbolo = Se
| colspan="2" align="center" | [[Arsénico]] - '''Selenio''' - [[Bromo]]
|número = 34
|-----
|superior = [[Xofre|S]]
| rowspan="3" valign="center" | [[xofre|S]]<br />'''Se'''<br />[[Telurio|Te]]&nbsp;&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;
|inferior = [[Telurio|Te]]
|-----
|serie_química = [[Non metal]]
| align="center" | [[Ficheiro:Se-TableImage.png|250px]]
|grupo = [[Elementos do grupo 16|16]]
<div align="right"><small>[[Táboa periódica dos elementos|Táboa completa]]</small></div>
|período = [[Elementos do período 4|4]]
|}
|bloque = [[Elementos do bloque p|p]]
|-----
|densidade = 4790
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | General
|aparencia = gris metálico
|-----
|CAS = 7782-49-2
| [[Listado alfabético de elementos químicos|Nombre]], [[Lista de elementos por símbolo|símbolo]], [[Número atómico|número]]
|EINECS =
| Selenio, Se, 34
|masa_atómica = 78,96
|-----
|radio_medio = 115
| [[Serie química]] || [[Non metal]]
|radio_atómico = 103
|-----
|radio_covalente = 116
| [[Grupo da táboa periódica|Grupo]], [[Periodo da táboa periódica|periodo]], [[Bloque da táboa periódica|bloque]]
|radio_van_der_waals = 190
| [[Elementos do grupo 16|16]], [[Elementos do periodo 4|4]] , [[Elementos do bloque p|p]]
|configuración_electrónica = <nowiki>[</nowiki>[[Argon|Ar]]<nowiki>]</nowiki>3d<sup>10</sup>4p<sup>4</sup>4s²
|-----
|electróns_por_nivel =
| [[Densidade]], [[dureza|dureza Mohs]]
|estados_oxidación = ±2,'''4''',6
| 4790 [[quilogramo por metro cúbico|kg/m³]]<small>(300[[Kelvin|K]])</small>, 2
|óxido = [[ácido]] forte
|-----
|estrutura_cristalina = hexagonal
| [[cor|Apariencia]]
|estado = [[Sólido]]
| align="center" | gris metálico<br />[[Ficheiro:Se,34.jpg|125px]]
|P_fusión = 494
|-----
|P_ebulición = 957,8
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | Propiedades atómicas
|E_fusión = 6,694
|-----
|E_vaporización = 26,3
| [[Masa atómica]]
|T_crítica =
| 78,96 [[Unidade de masa atómica|uma]]
|P_crítica =
|-----
|volume_molar =
| Radio medio<sup>†</sup> || 115 [[picómetro|pm]]
|presión_vapor = 0,695
|-----
|velocidade = 3350
| [[Radio atómico|Radio atómico calculado]]
|electronegatividade = 2,48
| 103 pm
|calor_específica = 320
|-----
|cond_eléctrica =
| [[Radio covalente]] || 116 pm
|cond_térmica = 2,04
|-----
|E_ionización1 = 941
| [[Radio de Van der Waals]]
|E_ionización2 = 2045
| 190 pm
|E_ionización3 = 2973,7
|-----
|E_ionización4 = 4144
| [[Configuración electrónica]]
|isótopo1_nm = 72
| <nowiki>[</nowiki>[[Argon|Ar]]<nowiki>]</nowiki>3d<sup>10</sup>4p<sup>4</sup>4s²
|isótopo1_abundancia = [[radioisótopo sintético|Sint.]]
|-----
|isótopo1_p_semidesintegración = 8,4 [[día|d]]
| [[Estado de oxidación|Estados de oxidación]] ([[óxido]])
|isótopo1_modo_desintegración = [[Captura electrónica|ε]]
| ±2,'''4''',6 ([[ácido]] forte)
|isótopo1_enerxía = 0,335
|-----
|isótopo1_produto = <sup>72</sup>As
| [[Redes de Bravais|Estrutura cristalina]]
|isótopo2_nm = 74
| [[Sistema cristalino hexagonal|Hexagonal]]
|isótopo2_abundancia = 0,87%
|-----
|isótopo2_neutróns = 40
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | Propiedades físicas
|isótopo3_nm = 75
|-----
|isótopo3_abundancia = [[radioisótopo sintético|Sint.]]
| [[Estado da materia]]
|isótopo3_p_semidesintegración = 119,779 d
| [[sólido]] ([[magnetismo|__]])
|isótopo3_modo_desintegración = [[Captura electrónica|ε]]
|-----
|isótopo3_enerxía = 0,864
| [[Punto de fusión]]
|isótopo3_produto = <sup>75</sup>As
| 494 [[Kelvin|K]]
|isótopo4_nm = 76
|-----
|isótopo4_abundancia = 9,36%
| [[Punto de ebulición]]
|isótopo4_neutróns = 42
| 957,8 K
|isótopo5_nm = 77
|-----
|isótopo5_abundancia = 7,63%
| [[Entalpía de vaporización]]
|isótopo5_neutróns = 43
| 26,3 [[quilojulio por mol|kJ/mol]]
|isótopo6_nm = 78
|-----
|isótopo6_abundancia = 23,78%
| [[Entalpía de fusión]]
|isótopo6_neutróns = 44
| 6,694 kJ/mol
|isótopo7_nm = 79
|-----
|isótopo7_abundancia = Sint.
| [[Presión de vapor]]
|isótopo7_p_semidesintegración = 1,13 x 10<sup>6</sup> [[ano|a]]
| 0,695 [[Pascal (unidad)|Pa]] a 494 K
|isótopo7_modo_desintegración = [[Decaemento beta|β]]
|-----
|isótopo7_enerxía = 0,151
| [[Velocidade do son]]
|isótopo7_produto = <sup>79</sup>Br
| 3350 [[metro por segundo|m/s]] a 293,15 K
|isótopo8_nm = 80
|-----
|isótopo8_abundancia = 49,61%
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | Información diversa
|isótopo8_neutróns = 46
|-----
|isótopo9_nm = 82
| [[Electronegatividade]]
|isótopo9_abundancia = 8,73%
| 2,48 ([[Escala de Pauling|Pauling]])
|isótopo9_p_semidesintegración = 1,08 x 10<sup>20</sup> [[ano|a]]
|-----
|isótopo9_modo_desintegración = [[Decaemento beta|β]]
| [[Calor específica]]
|isótopo9_enerxía = 2,995
| 320 [[Julio por quilogramo kelvin|J/(kg*K)]]
|isótopo9_produto = <sup>82</sup>Kr
|-----
}}
| [[Conductividade eléctrica]]
| 1,0 x 10<sup>-10</sup> x 10<sup>6</sup> m<sup>-1</sup>·[[ohmio|Ω]]<sup>-1</sup>
|-----
| [[Conductividade térmica]]
| 2,04 [[Vatio por metro kelvin|W/(m*K)]]
|-----
| 1° [[Enerxía de ionización|potencial de ionización]]
| 941 kJ/mol
|-----
| 2° potencial de ionización
| 2045 kJ/mol
|-----
| 3° potencial de ionización
| 2973,7 kJ/mol
|-----
| 4° potencial de ionización
| 4144 kJ/mol
|-----
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | Isótopos más estables
|-----
| colspan="2" |
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width="100%"
|-----
! [[Isótopo|iso.]]
! [[abundancia natural|AN]]
! [[periodo de semidesintegración]]
! [[desintegración|MD]]
! [[enerxía de desintegración|ED]] [[mega|M]][[electrón voltio|eV]]
! [[produto de desintegración|PD]]
|-----
| <sup>72</sup>Se
| [[radioisótopo sintético|Sintético]]
| 8,4 [[día|d]] || [[Captura electrónica|ε]]
| 0,335
| [[<sup>72</sup>As]]
|-----
| <sup>74</sup>Se || 0,87%
| colspan="4" | [[Isótopo estable|Estable]] con 40 [[neutrón]]s
|-----
| <sup>75</sup>Se || Sintético || 119,779 d
| ε || 0,864
| [[<sup>75</sup>As]]
|-----
| <sup>76</sup>Se || 9,36%
| colspan="4" | Estable con 42 neutróns
|-----
| <sup>77</sup>Se || 7,63%
| colspan="4" | Estable con 43 neutróns
|-----
| <sup>78</sup>Se || 23,78%
| colspan="4" | Estable con 44 neutróns
|-----
| <sup>79</sup>Se || Sintético || 1,13 x 10<sup>6</sup> [[año|a]]
| [[Decaemento beta|β]] || 0,151
| [[<sup>79</sup>Br]]
|-----
| <sup>80</sup>Se || 49,61%
| colspan="4" | Estable con 46 neutróns
|-----
| <sup>82</sup>Se || 8,73% || 1,08 x 10<sup>20</sup> y
| β || 2,995
| [[<sup>82</sup>Kr]]
|}
|-----
! colspan="2" bgcolor="#a0ffa0" | <font size="-1">{{Cnpt}}</font>
|}
 
O '''selenio''' é un [[elemento químico]] da [[táboa periódica]] de símbolo '''Se''' e [[número atómico]] 34.
 
Liña 178 ⟶ 112:
O selenio atópase moi distribuído na cortiza terrestre na maioría das [[roca]]s e [[chan]]s áchase en concentracións entre 0,1 e 2,0 [[partes por millón|ppm]]. Raramente atópase en estado nativo obténdose principalmente como subproduto no refino do [[cobre]] xa que aparece nos lodos de [[electrólise]] xunto ao telurio (5-25% Se, 2-10% Che). A produción comercial realízase por tostación con cinzas de sosa ou acedo sulfúrico dos lodos.
 
Primeramente engádese un aglomerante de cinzas de sosa e auga aos lodos para formar unha pasta dura que se [[extrusión|extruye]] ou curta en pastillas para proceder ao seu secado. A pasta tóstase a 530-650&nbsp;°C e mergúllase en auga resultando selenio hexavalente que se disolve como selenato de [[sodio]] (Na2SeO4). Este redúcese a seleniuro de sodio quentándoo de forma controlada obtendo unha solución dunha viva cor vermella. Inxectando aire na solución o seleniuro se oxida rapidamente obténdose o selenio. A redución do selenio hexavalente tamén pode facerse empregando [[acedo clorhídrico]] concentrado, ou sales [[ferro]]sas e ións [[cloro]] como [[catalizador]]ées.
 
O segundo método consiste en mesturar os lodos de cobre con [[acedo sulfúrico]] tostando a pasta resultante a 500-600&nbsp;°C para obter dióxido de selenio que rapidamente se volatiliza á temperatura do proceso. Este redúcese a selenio elemental durante o proceso de lavado con [[dióxido de xofre]] e auga, podendo refinarse posteriormente ata alcanzar purezas de 99,5-99,7% de selenio.
Liña 192 ⟶ 126:
== Véxase tamén ==
{{Commons|Selenium}}
=== Ligazóns Externas ===
* [[Táboa periódica dos elementos]]
 
== Ligazóns Externas ==
 
* [http://www.atsdr.cdc.gov/es/phs/es_phs92.html ATSDR en Español - Resumen de Salud Pública para selenio] {{Es}}
* [http://www.atsdr.cdc.gov/es/toxfaqs/es_tfacts92.html ATSDR en Español - ToxFAQs™: selenio] {{Es}}
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Selenio»