|
== Historia==
[[Ficheiro:Wilhem (Guillaume-Louis Bocquillon).jpg|thumb|150px|[[Guillaume-Louis Bocquillon]], coñecido como ''Wilhem'', creador dos orfeóns franceses.]]
O nacemento do coralismo viu dada por un conxunto de condicións previas:<ref name="nag">{{Cita libro| autor =Nagore, María | título = La música coral en España en el siglo XIX (en La música española en el siglo XIX)| ano =1995| publicación =Oviedo: Universidad de Oviedo, Servicio de Publicaciones| id = ISBN 84-7468-880-9}}</ref>.
* A existencia previa dun canto coral polifónico presente nos acontecementos relixiosos, que tendería ao profano baixo o amparo das ideas da [[Ilustración]].
* OsO espírito revolucionario da época, que tan ninnon soubo empregar a música para espallar o seu ideario
* O [[romanticismo]] e a súa reivindicación das ideas [[nacionalismo|nacionalistas]] e da cultura popular.
A maior parte dos estudiosestudos sinalan o ''Liedertafel'' [[Alemaña|alemán]] como precursor do canto coral popular. Este coro foi fundado en [[Berlín]] en [[1808]] por [[Karl Fiedrich Zelter]] e contou entre os seus socios oco rei Guillermo[[Guillerme III]] ou o poeta [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]].
Sen embargoPorén, o seu carácter popular e democrático tivo máis presenciapresenza nonos coros do mesmo estilo nacidosnados saen [[Suíza]] pouco despois. [[Hans Geor Nägeli]] fundou elo Züricher Männer Chor, un coro masculino que serviría de modelo para outros moitos. Tras os primeiros pasos, o movemento desenrolasedesenvólvese tamén en [[Holanda]] e [[Bélxica]], para posteriormente difundirse no norte e ou esteleste de Europa.
O coralismo introdúcese en [[Francia]] da man do músico e filántropo [[Guillaume-Louis Bocquillon]], quen fundou a ''Société de l’Orphéon'' en [[1833]], un coro obreiro que acadaría, tras a súa estrea nun concerto con 400 intérpretes, un grangrande éxito. Os orfeóns engadían ao concepto de coro un elemento de carácter moralizante e formativo, posto que consideraba a música como un elemento de educación.
[[Ficheiro:Manresa_-_Josep_Anselm_Clavé_i_Camps.JPG|thumb|150px|esquerda|Monumento a [[Josep Anselm Clavé]] en [[Manresa]].]]
En [[España]] a expansión do movemento estivo vinculada a industrialización e o nacemento da clase obreira, a conciencia de identidade nacional ou rexional, a presenciapresenza dunha riqueza folclórica e unaunha valoración da mesma. Estas condicións déronse especialmente en [[Navarra]], [[Comunidade Autónoma Vasca|País Vasco]], [[Cataluña]], [[Valencia]], [[Murcia]], [[Castela e León]], [[Asturias]], [[Galicia]] e [[Andalucía]].<ref name="nag"></ref>
[[Josep Anselm Clavé i Camps|Josep Anselm Clavé]], baseándose nos modelos franceses, crearía aas súas propias sociedades corais, que se distinguiron pola súa autoxestión, o seu carácter laico e por serseren claramente interclasistainterclasistas, nunha sociedade onde a división de clases era constante. En [[1860]] existían 85 corais impulsadas por Clavé. Tamén foi en Cataluña onde os irmáns [[Pere Tolosa|Pere]] e [[Joan Tolosa]] formaron o seu [[Orfeón Barcelonès]]. Entre ambos xurdiu unha intensa disputa sobre a calidade de ambos os coros e a quen correspondía a primeira iniciativa coral en Barcelona. Nesta discusión tamén se atopaban as diferenciasdiferenzas entre o concepto de orfeón defendido por Clavé, e a filosofía defendida por Joan Tolosa na que, sen esquecer a dimensión social, a calidade tamén era importante, de aí que incluíse a ensinanza de [[solfexo]] e os ensaios fosen habituais.
A expansión do coralismo foi, en resumidas contas, espectacular. Só en Francia, a principios do [[século XX]] contabilizábanse máis de 2000 sociedades corais. SenNo embargoentanto, tamén foron obxecto de críticas pola calidade interpretativa, non sempre a altura dos coros profesionais, e polo artificioso dos seus arranxos na súa época final.<ref name="nag"></ref>
Debido oao fenómeno da emigración tamén existían agrupacións en [[Montevideo]], [[Bos Aires]] e [[A Habana]], creadas por cataláns. Xa en 1902 existía un orfeón español.
== Características==
| 