Carbono-14: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xqbot (conversa | contribucións)
m bot Modificado: es:Carbono-14; cambios estética
Sen resumo de edición
Liña 69:
 
 
O '''carbono-14''' (<sup>14</sup>C, masa atómica&nbsp;=&nbsp;14,003241&nbsp;[[uma]]) é un [[radioisótopo]] do [[carbono]] e foi descuberto o [[27 de febreiro]] de [[1940]] por [[Martin Kamen]] e [[Sam Ruben]]. O seu [[núcleo]] contén 6 [[protón|protonesprotóns]] e 8 [[neutrón]]s. [[Willard Libby]] determinou un valor para o período de semidesintegración ou [[semivida]] deste isótopo: 5568 anos. DeterminacionsDeterminacións posteriores en [[Cambridge]] produciron un valor de 5730 anos.
Debido á súa presenza en todos os materiais orgánicos, o carbono-14 emprégase na datación de especímenesespécimes orgánicos.
 
O método de [[datación por radiocarbono]] é a técnica baseada en isótopos máis fiable para coñecer a idade de mostras orgánicas de menos de 60.000 anos. Está baseado na lei de decaemento exponencial dos isótopos radioactivos. O [[isótopo]] carbono-14 (<sup>14</sup>C) é producido de forma continua na [[atmosfera]] como consecuencia do bombardeo de átomos de [[nitróxeno]] por [[neutrón]]s cósmicos. Este [[isótopo]] creado é inestable, polo que, espontaneamente, se transmuta en nitróxeno-14 (<sup>14</sup>N). Estes procesos de xeración-degradación do <sup>14</sup>C atópanse practicamente equilibrados, de maneira que o isótopo atópase homoxéneamentehomoxeneamente mesturado cos átomos non radioactivos no [[dióxido de carbono]] da [[atmosfera]]. O proceso de [[fotosíntese]] incorpora o átomo radioactivo nas plantas, de maneira que a proporción <sup>14</sup>C/<sup>12</sup>C nestas é similar á atmosférica. Os animais incorporan, por inxestión, o carbono das plantas. Agora ben, tras a morte dun organismo vivo non se incorporan novos átomos de <sup>14</sup>C aos tecidos, e a concentración do isótopo vai decrecendo conforme vai transformándose en <sup>14</sup>N por decaemento radioactivo.
 
A [[masa]] en isótopo <sup>14</sup>C de calquera espécime diminúe a un ritmo exponencial, que é coñecido: aos 5730 anos da morte dun ser vivo a cantidade de <sup>14</sup>C nos seus restos reduciuse á metade. Así pois, ao medir a cantidade de [[radiactividaderadioactividade]] nunha mostra de orixe orgánica, calcúlase a cantidade de <sup>14</sup>C que aínda queda no material. Así pode ser datado o momento da morte do organismo correspondente. É o que se coñece como "idade radiocarbónica" ou de <sup>14</sup>C, e exprésase en ''anos BP'' (''Before Present''). Esta escala equivale aos anos transcorridos desde a morte do exemplar ata o ano 1950 do noso calendario. Elíxese esta data por convenio e porque na segunda metade do século XX os ensaios nucleares provocaron severas anomalías nas curvas de concentración relativa dos isótopos radioactivos na atmosfera.
 
Ao comparar as concentracións teóricas de <sup>14</sup>C coas de mostras de madeiras de idades coñecidas mediante [[dendrocronoloxía]], descubriuse que existían diferenzas cos resultados esperados. Esas diferenzas débense a que a concentración de carbono radioactivo na atmosfera tamén variou respecto ao tempo. Hoxe coñécese con suficiente precisión (unha marxe de erro de entre 1 e 10 anos) a evolución da concentración de <sup>14</sup>C nos últimos 15.000 anos, polo que pode corrixirse esa estimación de idade comparándoo con curvas obtidas mediante interpolación de datos coñecidos. A idade así achada denomínase "idade calibrada" e exprésase en ''anos Cal BP''.