Éxodo: Diferenzas entre revisións

O '''Éxodo''' é o segundo [[libro]] tanto da [[Tanakh]], que está nun conxunto chamado [[Torá]], coma da [[Biblia]], que está nun conxunto doutros catro libros chamado [[Pentateuco]]. Narra a fuxida de [[Exipto]] do pobo [[hebreos|hebreo]] (neste libro chamado con moita frecuencia ''pobo de [[Israel]]'' ou ''fillos de Israel'') para alcanzar ''A Terra Prometida''. O libro acaba cando [[Moisés]], o liderlíder deste [[pobo]], comeza a impoñer a [[lei]] que lle é revelada directamente por [[Deus]]. A viaxe dos hebreos continúa nos seguintes libros do Pentateuco, o [[Levítico]], e [[Números]], e non remata ata o final do último libro do Pentateuco, o [[Deuteronomio]], que a partir de aquí comezan a establecerse na ansiada ''Terra Prometida''.

Os fillos de [[Xacob]] e el mismomesmo establecéranse en Exipto fuxindo da sequía que asolaba o seu país, e foron acollidos con hospitalidade grazas á influencia do fillo de Xacob [[Xosé]]. Os seus fillos asentáronse e tiveron moitos descendentes, tantos que chegaron a inquedar a moitos exipcios.

Un novo monarca alcanzou o poder en Exipto e, temerosotemoroso de que ''os fillos de Israel'' chegasen a ser máis fortes e máis poderosos que o pobo exipcio, comezou a dictarditar leis ca fin de debilitar a fortaleza do pobo de Israel. Fíxoos os seus esclavosescravos, e mandounos traballar en durísimos traballos.

Pero sendo esclavosescravos os hebreos seguían sendo perigosos para Exipto, así que o [[Faraón]] dictouditou ante o seu pobo: ''todo fillo que nazcanaza dos hebreos arroxarédelo ó río, en cambio, a toda filla deixarédela con vida''.

Os servos do Faraón entraron en tódalas casas do pobo hebreo, matando a todo fillo varón das familias dese pobo. Un só neno, que sería Moisés, sobreviviu a esa matanza, pois foi ocultado durante tres meses para impedir que fose exterminado coma os demáisdemais nenos da súa xeración. Como a súa nai non puido ocultalo máis tempo, calafateou unha cesta de [[papiro]], meteu nela ó neno e colocouna nun xuncal do [[Nilo]].

A corrente do río leva ó pequeno Moisés ata o lugar onde se estaba bañando a filla do Faraón en compaña das súas doncelas. A filla do Faraón atopa o neno, e tras comprobar que é hebreo, compadécese del e decide coidalo. A nodrizaama de cría que encontra é a propia nai do neno, á que lle da un salario a cambio de amamantaloaleitalo. Cando Moisés medra, a súa nai dallodállo á filla do Faraón. É agora cando a Moisés lle é dado o seu nome, que significa ''chegado das augas''.

Moisés vive na corte do Faraón, onde recibe a educación dun príncipe exipcio, aprendendo a escritura e tendo así acceso a toda a sabedoría do pobo exipcio. Moisés convértese nun xovenmozo forte, de temperamento impulsivo e corazón apasionadoapaixonado.

Tras cometer ese crimencrime, Moisés fuxiu de Exipto, e refuxiouse nun país desértico chamado [[Madian]]. Moisés sentou nun pozo, e veu chegar a unhas mulleres, que viñan a sacar auga do pozo para o seu gando. Nese momento chegaron uns pastores que as botaron para ser eles os primeiros en sacar auga. Moisés levantouse para defendelas, e levou o gando das mulleres para darlle de beber. As mulleres eran as fillas de [[Xetró]], o sacerdote de Madian.

Cando Xetró sesoubo enterou doo que Moisés fixera polas súas fillas, mandou chamalo para agradecerllo. Moisés foi levado á presenza de Xetró. Curiosamente, este home coñecía a [[Iavé]], o que lle permitiu a Moisés coñecer e adoptar a relixión dos seus verdadeiros familiares.

Un día en que Moisés apacentaba o rebañorabaño de Xetró no pé do monte Horeb, a pouca distancia da fronteira exipcia, veu arder unha silva sen consumirse, e unha voz chamou por el. Moisés acercouse, e a voz, que resultaba ser de Deus, díxolle que tiña que liberar ó pobo de Israel e que non temese ós perigos, pois El estaría da súa parte. Deus díxolle tamén que levase con el ó seu irmán [[Aarón]].

Moisés leva consigo a Aarón ata o palacio do novo Faraón (hoxe crese que este Faraón puideron ser [[Ramsés II]] ou [[Tutmosis III]], pois o que gobernaba cando Moisés fuxira xa morrera, a quen lle é pedido a liberación de Israel, pero Faraón non o acepta. Moisés intenta demostrar o poder de Deus coa súa caxata, que coloca no chan e se transforma nunha serpe. Os sacerdotes exipcios tamén transforman en serpes as súas caxatas, mais a serpe de Moisés enguleengole as outras dúas e volvese a transformar nunha caxata. A pesar de todo, os exipcios seguiron negando a liberación de Israel.

* Transformación da auga do Nilo en sangue.

* Praga de ras.

* Praga de mosquitos.

* Praga de tabáns (insectos parecidos ás moscas).

* Morte do gando exipcio.

* Aparición de chagas na xente e nos animais exipcios.

* Tormentas de saraiba.

* Praga de lagostas.

* Escuridade que se extendeuestendeu en Exipto e que non permitiu ver nada en tres días.

* Última praga.

O Faraón foi avisado do terrible que sería a última praga: ''... así di Iavé: cara medianoitemedia saldreinoite sairei a través de Exipto e morrerá en terra exipcia todo primoxénito, desde o primoxénito de Faraón que se senta no seu trono ata o primoxénito da escrava que se afana trala mula, e todos os primoxénitos do ganado (...)''. Moisés abandona o palacio do Faraón e marcha xunta ós hebreos. Advertiulles que aproveitaran a sangue dos cordeiros recentemente sacrificados para pintar con ela as portas, pois Deus pasaría por de largo das casas pintadas, mentres que entraría nas que non estiveran pintadas.

Tal como dixo Moisés, a media noite a última praga maldeciumaldiciu a Exipto, e non houbo casa neste país na que o primoxénito non morrera. O Faraón fixo chamar a Moisés e a Aarón e díxolles que podían marchar: ''¡Levantádevos, salidesaíde de en medio do meu pobo, tanto vos como os fillos de Israel, e marchade a dar culto a Iavé como dixéchedesdixestes! Tomade así o voso ganado menor como o voso ganado maior, sugúndosegundo indicáchedesindicastes, e bendecídemebendicídeme a min tamén''.

Pero Moisés manda calmarse ó seu pobo, convencido de que Deus volvería a proveerprover. E así foi: baixou do ceo unha nube de tebras que separou a hebreos de exipiosexipcios e ''Iavé retirou o mar mediante un recio vento que soprou toda a noite'' tras apoiar Moisés a súa caxata sobre o mar. Ó amencer as augas estaban ''formando coma un muro á súa dereita e á súa esquerda'', quedando entre elas un camiño seco. Moisés apresurouse a chamar ós hebreos para cruzalo, mais pouco despois as tebras que envolvían ós exipcios disipáronse e os exipcios lanzáronse nos seus carros sobre Israel. As rodas dos seus carros se afundiron no fangobarro, así que tiveron que retirarse deles. Pouco despois, Moisés apoiou novamente a súa caxata na outra ribeira do mar, e as augas volvéronse a xuntar, e os exipcios, os seus carros e as súas monturas foron engulidas polas augas.

A marcha dos hebreos polo deserto e lenta e penosa, debido a que a calor do deserto ven acompañada da diminución das resevasreservas de auga. Nun lugar chamado [[Marah (Biblia)|Marah]] atopan un pozo, pero as súas augas son amargas e a gorxa da xente que bebe delas irrítase ó tomala. Sen embargo, Deus converte esa auga en doce e a xente pode beber.

Pero a auga non pode saciar ó pobo de Israel, e a xente comeza a recordar a súa vida en Exipto, onde eran escravos, pero tiñan sempre de comer e tódolos días se saciaban. O pobo empeza a rebelarse contra Moisés, pero Deus fala de novo a Moisés para que diga á xente: ''ó atardecer comeredes carne e á mañánmañá saciarédesvos de pan. ¡Coñeceredes entón que Eu son Iavé, Deus voso!''.

Así foi: pola tarde, enormes bandadas de codornices cubriron os ceos, e Israel puido comer carne. E pola mañánmañá, ''había unha capa de rocíoorballo arredor do campo. Evaporada a capa de rocíoorballo, apareceu sobre a superficie do deserto unha cousa delgada a modo de escamas, delgada coma a escarchaxeada sobre a terra. Ó vela os fillos de Israel, dixéronse uns ós outros: ¿quéque é? E Moisés dixo: É o pan que Iavé vos da para alimento''.

Os hebreos chamaron [[maná]] a aquel pan. O maná deixaba un sabor doce coma o mel. Cada un puido coller canto necesitaba, acorde co seu apetito. Algúns desconfiaron de Deus e gardaron maná en vasixasvasillas, por si El non volvía a enviar maná. Moisés convenceunos de que Deus proveeríaprovería a diario, mais algúns non fixeron caso. Ó día seguinte, comprobaron que Moisés tiña razón en dicilo, pois o maná que gardaran criara vermes e olíaulía mal.

== Os triunfos de Israel sobre as tribustribos do deserto ==

A presenza de Israel pola península do Sinaí incomodara ós pobos que vivían alí, e un dos reis dese pobo, [[Amaleq]], levou ós seus servos onde estaban os campamentos hebreos, os cales rodearon. Moisés dixo a un xovenxove chamado [[Xosué]] que reunira a uns homes e que saíse a combater as tropas de Amaleq.

Xosué e os homes que escolleu foron combater a mañá seguinte, e MoisesMoisés foi ó cume dun cerro coa súa caxata. Cando Moisés sostiña os seus brazos en alto, os hebreos gañaban terreo, pero cando os abaixaba, retrocedían. Moisés estaba xa alcanzado en anos e non puido seguir levantando máis os brazos, polo que Aarón e outro home chamado Hur o sentaron nunha pedra e sostivéronlle os brazos todo o tempo que durou o combate, que durou todo o día, do amencer ó atardecer. Grazas a isto, Xosué venceu ós [[amalequita]]s e os exterminou.

Moisés saeusaíu ó encontro do seu sogro ó chegar ó monte Sinaí, e contoulle todo o que lle pasara desde que abandonara a súa casa. Xetró aconsellou a Moisés que crease un sistema de goberno para aplacar o seu caótico pobo. Moisés elixeuelixiu entón a algúns xuíces, os cales mandarían sobre as tribustribos hebreas ata que fose proclamada a monarquía entre eles, varios séculos despois.

Un día, Moisés escoitou a voz de Iavé, que lle mandaba reunirse con el no monte Sinaí. Moisés subiu a montaña, en medio dun conxunto de fenómenos naturais, mostra do poder de Iavé. Iavé dixo entón a Moisés os [[Dez Mandamentos]], entre outras leis, cuxo dictamentoditado se prolongou cuarentacorenta días e cuarentacorenta noites.