Wikipedia

Malaisia: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
YurikBot (conversa | contribucións)
21.279 edicións
m robot Añadido: ug:مالايسىيا
Slade (conversa | contribucións)
715 edicións
mSen resumo de edición
Liña 44:
| 60
|}
'''Malaisia''' é un [[país]] de [[Asia do Sureste]], constituido pola [[península Malaia]] e máis pola [[Malaisia oriental]], no norte de [[Borneo]]. O país está situado a aproximadamente 200 km ao norte do [[Ecuador (liña equinoccial)|ecuador]].
 
O termo Malaisia ou [[arquipélago]] Malaio xa se empregaba para designar a [[Indonesia]].
 
 
== Historia ==
 
A [[península Malaia]], ocupada polos Malaios, estaba organizada nunha [[sociedade]] [[feudalismo|feudal]], sendo un polo de [[comercio]] principal da [[Asia do Sudeste]].
 
Os comerciantes [[arabia|árabes]] foron os primeiros en se instalar no territorio no [[século XIV]]. A súa influencia foi decisiva sobre o futuro dos ''malaios'', xa que converteron a [[poboación]] ao [[Islam]].
 
No [[século XV]], os [[Europa|europeos]], atraídos polo comercio das [[especias]], chegaron despois de teren procurado a ruta das [[Indias orientais]] para suplantar o monopolio árabe do comercio. Os [[Portugal|portugueses]], os [[Países Baixos|holandeses]] e os [[Inglaterra|británicos]] sucesivamente disputáronse o control do [[estreito]].
 
== Política ==
 
'''A Malaisia''' é membro do [[ASEAN]] (Asociación das Nacións de Asia do Sureste).
 
== Administración ==
 
A '''Malaisia''' é un federación composta de trece '''Estados'''[[estado]s (''nexeri'') e de tres '''distritos[[distrito]]s federais''' (''wilayah peresekutuan''):<br>
 
Península Malaia:
*[[Península Malaia]] (capitais entre parénteses):
**[[Johor]] ([[Johor Bahru]])
**[[Kedah]] ([[Alor Setar]])
**[[Kelantan]] ([[Kota Baharu]])
**[[Kuala Lumpur]]* ([[Kuala Lumpur]])
**[[Malaca]] ([[Malaca, Malaca|Malaca]])
**[[Negeri Sembilan]] ([[Seremban]])
**[[Pahang]] ([[Kuantan]])
**[[Perak]] ([[Ipoh]])
**[[Perlis]] ([[Kangar]])
**[[Penang]] ([[George Town, Penang|George Town]])
**[[Wilayah Persekutuan]]* ([[Putrajaya]])
**[[Selangor]] ([[Shah Alam]])
**[[Terengganu]] ([[Kufuck]]<br>
 
*Malaisia oriental:
*[[Labuan]]* ([[Victoria, Labuan|Victoria]])
**[[SabahLabuan]] ([[KotaVictoria, KinabaluLabuan|Victoria]])
**[[SarawakSabah]] ([[KuchingKota Kinabalu]])
**[[Sarawak]] ([[Kuching]])
 
== Xeografía ==
[[Image:My-map.png|tumb|450px|right|Malaisia : península Malaia e Malaisia oriental]]
A Malaisia está composta por dúas rexións[[rexión]]s:▼
* A [[Malaisia occidental]] ou [[Malaisia peninsular]] (ao sur de [[Tailandia]]) está dividida de [[norte]] a [[sur]] por unha longa [[cadea montañosa]] onde o ponto cumio sitúase a 2189 m ([[Monte Tahan]]) e onde subsisten vastas [[foresta|zonas forestais]]. A costa oeste é [[cha]]; a costa leste está composta de longas praias[[praia]]s de [[area]]. Os cultivos[[cultivo]]s e plantacións[[plantación]]s están situadas ao longo das chairas costeiras. A parte norte (Perlis e Kedah) considérase o celeiro de [[arroz]] do país.▼
* A [[Malaisia oriental]], situada ao norte de [[Indonesia]] ([[Borneo]]), componse dos territorios de [[Sarawak]] e de [[Sabah]]. Esta parte representa o 15 % da poboación e o 60% do territorio. Está basicamente composta de xungla e dun releve dabondo elevado ([[monte Kinabalido]] : 4 100 m). <br />▼
 
Comparte fronteiras[[fronteira]]s co [[Brunei]] (381 km), [[Indonesia]] (1.178 km) e [[Tailandia]] (506 km) e dispón de 4.675 km de costas. No [[2003]], a súa poboación era de 25.200.000 de habitantes.▼
▲A Malaisia está composta por dúas rexións:
▲* A [[Malaisia occidental]] ou [[Malaisia peninsular]] (ao sur de [[Tailandia]]) está dividida de norte a sur por unha longa cadea montañosa onde o ponto cumio sitúase a 2189 m (Monte Tahan) e onde subsisten vastas zonas forestais. A costa oeste é cha; a costa leste está composta de longas praias de area. Os cultivos e plantacións están situadas ao longo das chairas costeiras. A parte norte (Perlis e Kedah) considérase o celeiro de [[arroz]] do país.
▲* A [[Malaisia oriental]], situada ao norte de [[Indonesia]] ([[Borneo]]), componse dos territorios de [[Sarawak]] e de [[Sabah]]. Esta parte representa o 15 % da poboación e o 60% do territorio. Está basicamente composta de xungla e dun releve dabondo elevado ([[monte Kinabalido]] : 4 100 m). <br />
▲Comparte fronteiras co [[Brunei]] (381 km), [[Indonesia]] (1.178 km) e [[Tailandia]] (506 km) e dispón de 4.675 km de costas. No [[2003]], a súa poboación era de 25.200.000 de habitantes
 
== Economía ==
''Artigo{{ver detalle&nbsp;:artigo [[principal|economía da Malaisia]]''}}
 
Os recursos principais do país son :
 
* Os recursos do subsolo :
* Os recursos do subsol: [[ouro]], [[estaño]], [[ferro]], [[bauxita]] (da costa ocidental), [[gas]] e o [[petróleo]], explotados no [[litoral]] ao longo da costa oriental.
** ouro
 
** estaño
* Da agricultura e [[silvicultura]]: [[bosque]], [[caucho]], [[aceite de palma]] e [[automóbile]]s. O país está especializado nos semi-condutores.
** ferro
** bauxita da costa ocidental
** O gas e
** o petróleo, explotados no litoral ao longo da costa oriental
* agricultura e silvicultura
** bosque
** o caucho
** o aceite de palma
* automóbiles
* O país está especializado nos semi-condutores
<br clear="all"/>
 
== Cultura==
''Artigo{{ver detalle&nbsp;:artigo [[principal|cultura da Malaisia]]''}}
 
== Demografía ==
[[Image:Malaysia-demography.png|tumb|300px|right|Evolución da poboación entre 1961 e 2003 (cifra da [[Organización das Nacións Unidas pola alimentación e a agricultura|FAO]], 2005). Poboación en milleiros de habitantes.]]
A xente de Malaisia chámase '''"Malaisios'"''. Non se debe confundir cos '''Malaios'"'', que son os que constitúen a poboación maioritaria (62%) e histórica, non son os únicos habitantes. Hai aproximadamente un 25% de malaisianos de descendencia chinesa e o 10% é de descendencia india. Establecéronse hai varias xeracións. A poboación é nova e está en expansión (ela ten dobrado entre 1970 e 2000). A taxa de natalidade dos Malaios é moi superior á dos chineses.▼
 
▲A xente de Malaisia chámase '''Malaisios'''. Non se debe confundir cos '''Malaios''', que son os que constitúen a poboación maioritaria (62%) e histórica, non son os únicos habitantes. Hai aproximadamente un 25% de malaisianos de descendencia chinesa e o 10% é de descendencia india. Establecéronse hai varias xeracións. A poboación é nova e está en expansión (ela ten dobrado entre 1970 e 2000). A taxa de natalidade dos Malaios é moi superior á dos chineses.
 
O 75% da poboación de Malaisia reside na [[península Malaia]].
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Malaisia»