Tahití: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m bot Engadido: cy:Tahiti |
m bot Engadido: be:Востраў Таіці; cambios estética |
||
Liña 7:
! colspan="2" | Vista da illa
|- style="text-align: center;"
| colspan="2" | [[
|- style="background-color: #eee;"
! colspan="2" | Datos
Liña 35:
! colspan="2" | Localización
|- style="text-align: center;"
| colspan="2" | [[
|- style="background-color: #eee;"
|}
Liña 43:
En [[2002]] a illa tiña 169.674 habitantes, os cales dedícanse principalmente á industria do turismo. A língua oficial é [[idioma francés|francés]].
== Historia ==
Estímase que Tahití foi ocupada por polinesios entre os [[século IV|séculos IV]] e [[século IX|IX]], provenientes de [[Tonga]] e [[Samoa]], aínda que algúns historiadores cren que o establecemento foi anterior. A fertilidade dos chans e os recursos mariños proveron alimentación á poboación.
Liña 55:
En [[1842]], o almirante [[Abel Aubert du Petit-Thouars]], actuando independentemente do goberno francés, foi capaz de convencer á raíña de Tahití [[Pomare IV]] de aceptar o [[protectorado]] de [[Francia]]. George Pritchard, un misionario anglicano e cónsul británico, atopábase lonxe no momento do acordo. Con todo, regresou a traballar na evanxelización dos tahitianos, incentivando o desprezo polo catolicismo. En [[1843]], Petit-Thouars (de novo actuando a modo persoal) enviou mariñeiros á illa, anexándoa formalmente a Francia. Logo mandou a Pritchard a prisión, para posteriormente devolvelo severamente a Gran Bretaña. As noticias destes sucesos chegaron a Europa a inicios de [[1844]]. O estadista francés [[François Guizot]], apoiado polo rei [[Luís Felipe I de Francia]], denunciou con vehemencia a [[anexión]] da illa. No entanto, a guerra entre Francia e os tahitianos continuou ata [[1847]]. A illa permaneceu baixo o protectorado francés ata o [[29 de xuño]] de [[1880]], cando o rei [[Pomare V]] ([[1842]]-[[1891]]) foi forzado a ceder a [[soberanía]] de Tahití e as súas dependencias a Francia. En [[1946]], a illa, xunto a toda a Polinesia Francesa, converteuse nun territorio de ultramar. En [[2003]], este status foi cambiado polo de [[colectividade de ultramar]].
== Xeografía ==
[[Ficheiro:Fp-map.gif|thumb|260px|Mapa da Polinesia Francesa]]
De 45 km de longo entre os seus puntos extremos, ten aproximadamente 1.045 km², dos cales só 150 están habitados e explotados. O pico máis alto, e o [[Monte Orohena]], de 2.241 m. Atópase aproximadamente nos 17 graos de latitude sur e 150 graos oeste. A sua capital, [[Papeete]], está situada na costa noroeste.
Tahití é a illa máis poboada da [[Polinesia francesa]], co 70% da poboación total. A poboación da Polinesia francesa era de 260.338 persoas en [[2007]]. A área urbana da capital, [[Papeete]], ten 128.000 habitantes. O idioma oficial é o [[francés]].
Liña 65:
De novembro a abril é a tempada de choivas, o mes máis chuvioso é xaneiro, con 335 mm. en Papeete. Agosto é o máis seco, con 48 mm.. A temperatura media maís baixa é de 21° C e a media maís alta alta é de 31° C, con pouca variación estacional. A temperatura máis baixa en Papeete foi de 16° C e a máis alta de 34° C.
== Localidades Tahitianas ==
[[Ficheiro:Districts de Tahiti.png|right|400px]]
Liña 77:
* [[Taiarapu-Est]] ([[Faaone]], [[Afaahiti-Taravao]], [[Pueu]], [[Tautira]])
* [[Taiarapu-Ouest]] ([[Teahupoo]], [[Vairao]], [[Toahotu]])
* [[Teva I Uta]] ([[Mataiea]],
* [[Papara]]
* [[Paea]]
Liña 90:
* Ao redor de '''Tahití Iti''': [[Afaahiti-Taravao]] [[Pueu]] [[Tautira]] [[Teahupoo]], e Vairao Toahotu.
== Tahiti na actualidade ==
Os tahitianos son [[cidadanía|cidadáns]] franceses con completo acceso a dereitos civís e políticos. Tanto o [[idioma tahitiano]] como o [[idioma francés|francés]] son usados polos habitantes da illa. Tahití forma parte da Polinesia Francesa (''Polynésie Française''), cuxo status é o dun territorio semiautónomo de Francia, coa súa propia Asemblea, Presidente, orzamento e leis. A influencia da metrópolis limítase a prover subsidios, educación e seguridade. O actual [[Presidente da Polinesia Francesa]], [[Oscar Temaru]], é partidario da total [[independencia]] de Francia, con todo só cerca do 20% da poboación está a favor de devandita idea.
Liña 99:
As eleccións para a Asemblea da Polinesia Francesa efectuáronse o [[23 de maio]] de [[2004]]. Nun resultado sorpresivo, a coalición progresista independentista de [[Oscar Temaru]] formou goberno cunha maioría dun só escano no parlamento (obtivo 29 escanos contra 28 do Partido Conservador encabezado por Gaston Floose). En outubro dese ano, este partido presentou unha moción de censura contra o goberno, provocando unha crise política. Un punto maior de controversia é se o goberno nacional francés podería ou non usar o seu poder excepcional de chamar a eleccións anticipadas para un novo goberno local, en caso dunha grave crise política.
=== Cultura e economía ===
[[Ficheiro:HeivaJavelinThrowing.JPG|right|160px|thumb|Festival Cultural anual de Heiva, en Papeete]]
O pintor francés [[Paul Gauguin]] viviu en Tahití nos anos [[1890]], plasmando nas súas obras varias paisaxes tahitianas. Hoxe, a vila de Papeari ten un pequeno museo con obras de Gauguin. Tahití posúe unha universidade, a ''Université da Polynésie Française''. Con todo o [[turismo]] é a actividade máis importante, sobre todo nas illas de [[Bora Bora]] e [[Moorea]]. Cada mes de xullo, o Festival de Heiva en Papeete celebra a cultura polinésica e a conmemoración da [[Bastilla#
O cultivo de [[perla]]s negras é tamén unha fonte substancial de ingresos. A maioría das perlas son exportadas a [[Xapón]], [[Europa]] e os [[Estados Unidos]].
Liña 107:
Recentemente, xurdiu unha forte presión por revivir o modo de vida máis tradicional de outrora e por redescubrir os costumes culturais. Os [[instrumento musical|instrumentos musicais]] tradicionais inclúen o ''pahu'', os ''toere'' ([[tambor]]es) e o ''vivo'' (especie de [[frauta]] nasal). As guitarras e [[ukelele]]s foron introducidos polos europeos, pero se incorporaron ao [[folclore]] local que ten bastante similitude coa música popular de [[Hawai]], debido a que se trata de dúas culturas moi emparentadas no idioma e nos costumes. A indumentaria típica para bailar (''tamure'') volveu aparecer na vida dos polinesios, pero, lamentablemente, a arte de facer ''tapa'' (papel de cortiza e roupa), practicado en todo o Pacífico, xa case non se utiliza.
== Galería de imaxes ==
<gallery>
[[Ficheiro:Tahiti.png|Localización do Tahití]]
Liña 118:
[[Categoría:Illas do Pacífico]]
[[Categoría:Illas de Francia]]
[[Categoría:
[[Categoría:
[[ar:تاهيتي]]
[[az:Taiti]]
[[be:Востраў Таіці]]
[[bg:Таити]]
[[ca:Tahití]]
|