Sabor: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
RNC (conversa | contribucións)
m *amendoa:améndoa
Servando2 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
[[Image:Roll and jam.jpg|300px|thumb|[[Sabor doce]] asociado á [[marmelada]]]]
O '''sabor''' é a impresión que nos causa un [[alimento]] ou outra [[sustancia]], e está determinado principalmente por sensacións alucinóxenas combinadas detectadas polo [[gusto]] ([[padal]]) así como polo [[olfatoolfacto]] ([[cheiro]]). O 80% do que se detecta como sabor é procedente da sensación de cheiro<ref>Food Mercadotecnia Institute, 1998 de EEUU</ref>. O [[nervio trixémino]] é o encargado de detectar as sustancias [[irritación|irritantes]] que entran pola [[boca]] ou [[gorxa]], pode determinar en ocasións o sabor. O sabor dos alimentos constitúe unha importante preocupación para os cociñeiros, así como un reto científico para a [[industria alimentaria]]. O sabor da comida, pode ser alterado con elementos tales como [[saborizante]]s e [[condimento]] que poden ser naturais ([[especia]]s) ou artificiais ([[Números E]]), encargado de alterar e potenciar esas sensacións de sabor.
 
==Características==
[[Image:Taste buds.svg|150px|thumb|'''1.''' Ágreo<br />'''2.''' Amargo<br />'''3.''' Salgado<br />'''4.''' Doce]]
Das sensacións químicas, o cheiro é o principal determinante do sabor dun alimento, esta é a razón pola que un [[constipado]] ou unha [[alerxia]] que producen [[conxestión nasal]] son tamén os causantes dunha diminución da sensación de sabor nos alimentos. O mecanismo de sabor é moi sinxelo, ao inxerir un alimento na boca desmenúzasedesmiúzase mediante a acción dos [[dente]]s e [[moa (dente)|moa]]s desprendéndose arumasaromas que ascenden mediante a [[farinxe]] á [[nariz]] (causando a sensación de sabor-olorosa) e sustancias químicas que afectan aos sensores específicos da lingua.
 
O verdadeiro 'sabor' dos alimentos detéctase nos sensores específicos existentes en diferentes partes da [[lingua]], estes sensores denomínanse [[papila gustativa|papilas gustativas]]. Os seres humanos conteñen preto de 10.0000 destas papilas. A parte determinada polo gusto limítase ao [[sabor doce|doce]], [[sabor amargo|amargo]], [[sabor acedo|ácido]], [[sabor salgado|salgado]], e outros sabores básicos, pero o cheiro da [[comida]] é moi variado. O primeiro, ademais, pode ser alterado cambiando tan só o seu cheiro. Un exemplo disto son os [[caramelo]]s con saborizantes artificiais, que para mudares o seu sabor, empréganse distintas esencias e [[fragrancia]]s. Por iso, aínda que o termo "saborizante" fai referencia ao sabor, ese mesmo termo úsase para referirse a fragrancias e esencias para alterar o sabor de certo alimento. As papilas gustativas específicas concéntranse en certas áreas da lingua, por exemplo os sabores doces percíbense con maior intensidade na punta da lingua, mentres que os sabores amargos experiméntanse con maior intensidade nas zonas laterais da lingua<ref>Huang A. L., et ao</ref><ref>http://www.nature.com/nature/journal/v442/n7105/abs/nature05084</ref><ref>html http://www.scenta.co.uk/Home/1061938/how-sour-taste-buds-grow.htm.</ref>.
Liña 12:
=== Elementos que afectan ao sabor ===
* A sensación do sabor provoca reaccións fisiolóxicas de defensa no organismo, por exemplo o [[zume de limón]] provoca unha [[salivación]] excesiva na [[boca]] debido á súa excesiva acidez, trátase dun mecanismo de "defensa" intentando [[disolvente|diluír]] o seu efecto acedo. Dun mesmo xeito percíbese os efectos cáusticos do [[bebida alcólica|alcol]] no padal cando se inxere unha bebida alcohólica, ese efecto é recoñecido como un "sabor" a pesar de que os seus efectos fisiolóxicos son de defensa do organismo son debidos por mor dos seus efectos.
* Outro efecto fisiolóxico que afecta ao sabor é a [[temperatura]] á que se consomenconsumen os alimentos<ref>'''Nature''' 438, 1022-1025 (15 December 2005) "''Heat activation of TRPM5 underlies thermal sensitivity of sweet taste''", Karel Talavera</ref>, pódese notar este efecto no sabor que proporciona o [[pan]] quente e o frío. Un exemplo está nas [[cervexa]]s que ao ser consumidas a temperatura ambiente son dun sabor máis acedo que cando se toman frías, de igual forma o [[xeado]] é máis doce cando se consomeconsume a maiores temperaturas que recentemente sacado do conxelador.
* O consumo de [[tabaco]] afecta á capacidade de detectar sabores, debido en parte aos efectos que fai a [[nicotina]] sobre as papilas gustativas.
* Mesturar sabores primarios. É dicir ao mesturar doce con amargo como cando se mesturan o [[azucre]] e o [[café]] neste caso trátase de enmascarar o sabor amargo do café debido á dozura que proporciona o azucre. Neste exemplo, a lingua non é capaz de distinguir os sabores individuais das sustancias mesturadas, é dicir: non pode distinguir sensorialmente unha mestura de estímulos gustativos diferentes.
Liña 19:
 
=== Elementos que modifican o sabor ===
Existen certos ingredentesingredientes que modifican o sabor, mitigando ou potenciando o seu efecto sobre o padal. Un exemplo claro pódese atopar nas [[especia]]s que teñen como misión a de 'crear' ou 'potenciar sabores'. Nalgúns casos a capacidade asociativa das especias crean un falso sabor na boca: un exemplo claro é a canela que recorda 'por asociación' a pratos doces, cando se detecta nun prato pénsase que é ''lixeiramente doce'' ou que ''lembra a doce''
 
A modificación do sabor é posible só coa modificación do contido graxo do alimento, nalgúns estudos científicos demostrouse que a cantidade de contido graxo no [[leite]] afecta ao sabor da [[vainilla]]<ref>"Efecto da graxa no sabor dos leites con contido de vainilla", 2004, Vol. 004, Sociedade Mexicana de Nutrición e Tecnoloxía dos Alimentos</ref>. Ás veces dise que a carne está máis 'saborosa' se esta posúe certa cantidade de graxa, ou que o [[xamón]] é máis ''rico'' se posúe as súas vetas de graxa. Esta afirmación popular confirma que a graxa dos alimentos potencia o sabor dos mesmos.
 
=== Socioloxía ===
Nalgúns casos existen alimentos que necesitan dun [[gusto adquirido]] dende a infancia do consumidor, ou un habituamientohabituamento necesario por un tempo determinado, para que poidan ser aceptados como agradables ou pracenteiros. Noutros casos o emprego dun sabor predominante na comida é símbolo dunha cultura ou [[etnia]], dunha agrupación nacional, etc.
 
Un dos sabores asociados inconscientemente coa [[infancia]] é o [[sabor doce]]<ref>Así o menciona Dr Gary Beauchamp, Director da Monell Chemical Senses Center, University of Pennsylvania, USA.</ref> e ás veces asociamos as comidas infantís con sabores doces. A capacidade infantil para detectar sabores doces vai decaendo coa idade, e os sabores máis amargos e salgados son máis doados de detectar.
Liña 36:
 
#'''[[sabor amargo|Amargo]]''' - Existen diferentes compostos químicos que proporcionan o sabor amargo. A lingua humana é moi sofisticada na detección de sustancias amargas. A capacidade de distinguireses sabores amargos é quizais un [[instinto de supervivencia]] xa que a maioría dos velenos posúen este sabor<ref>"''Bitter taste identifies poisons in foods'', Paul Breslin. Monell Chemical Senses Center, 2006 "Mari A. Sandell and Paul A.S. Breslin. Variability in a taste-receptor gene determines whether we taste toxins in food. Current Biology, 2006, 16, R792-R794.</ref>.
#'''[[sabor acedo|ÁcedoAcedo]]''' - Trátase de receptores na lingua capaces de detectar sustancias [[ácido|acedas]] (é dicir H en solución)
#'''[[sabor doce|Doce]]''' - azucre (glicosa), na punta da lingua. O mecanismo exacto polo que se detecta o doce é obxecto de investigación na actualidade.
#'''[[sabor salgado|Salgado]]''' - Trátase de papilas gustativas sensibles á recepción de ións procedentes do [[sal común]] ([[Cloruro sódico|NaCl]]).
Liña 43:
 
===Os cinco sabores===
A teoría dos cinco sabores engade un sabor máis á teoría clásica debido ás investigacións realizadas polo fisiólogo xaponés [[Kikunae Ikeda]] no ano [[1908]]. Este quinto sabor é chamado o '''[[Umami]]'''. O unamiumami corresponde a un sabor detectado pola lingua e que o seu principal responsable é o [[glutamato monosódico]] presente nalgunhas [[alga]]s e que é frecuente nos pratos que se preparan en [[Gastronomía de Asia|Asia]]. Aínda que é posible detectalo en grandes cantidades no [[queixo parmesano]]<ref>"Flavor Measurement", Ho, C-T. and Manley, C.H. eds. (1993). Marcel Dekker, New York.</ref>.
 
== Sustancias que modifican sabores ==
Liña 134:
 
==Véxase tamén==
* [[Retrogusto]].
* [[Números E]].
* [[Gastronomía]].
* [[Física de partículas]].
 
== Ligazóns externas ==