Johann Gottlieb Fichte: Diferenzas entre revisións

O "eu" ponse a si mesmo dentro da [[filosofía aristotélica]] o principio de non contradiccióncontradición constituía o principio incondicionado da ciencia. Para a filosofía moderna de [[Wolff]] ou do propio Kant, este principio incondicionado consistía no principio de identidade, A = A, considerado como aínda mais orixinario (no sentido de que aquel precede de este). Para Fichte, á súa vez, este principio derivase dun principio ulterior, cuxa natureza é do todo particular. O principio A = A é enxebremente formal e só nos indica que, se existe A, entón A = A. En iso, o único necesario é o nexo lóxico "se... entón". Este nexo lóxico non pode ser posto máis que polo "eu" que o pensa, o cal -ao pensar o nexo entre A e A- ademais do nexo lóxico tamén pon A: polo tanto, o principio supremo non é o da identidade lóxica A = A, porque é algo posto e, en consecuencia, non orixinario. O principio orixinario só poderá ser o mesmo "eu". E o "eu" non é posto por outro, se non que se antepón. "Eu" _ "eu" significa, pois, non unha identidade formal e abstracta, se non a dinámica identidade dun principio que se antepón. O principio primeiro é unha condición incondicionada. Se é condición de si mesmo, entón "construíse a si mesmo", "é asi porque se fai asi", é "posición de si mesmo". Nunha palabra, é autocreación.

Na [[metafísica clásica]] afirmábase:'' operari sequitur esse'', a acción séguese do ser da cousa, para que unha cousa actúe primeiro ten que ser, o ser é a condición do actuar. A nova postura idealista invirteinverte do todo o antigo axioma e afirma que ''esse sequitur operari'', o cal significa que a acción precede ao ser, o ser se deriva da acción, e non á inversa. Fichte di, con toda claridade, que o ser non é un concepto orixinario, se non derivado, deducido, isto é, un produto do actuar.

Polo tanto, o "eu" fichteano é aquela intuición intelectual que Kant consideraba imposible que o home posuíse, porque cadraba coa intuición dun intelecto creador. A actividade do "eu" enxebre é, en sentido estrictoestrito, autointuición, encanto autoposición. Fichte chega mesmo a utilizar a expresión "eu en si" para indicar o "eu" como condición incondicionada, que non é un feito se non un acto, unha actividade orixinaria. Concluiremos a descrición deste primeiro principio citando un texto extraídoextraido da Primeira introdución á doutrina da ciencia, na que Fichte caracteriza asi o "eu" enxebre e a intelixencia como principio supremo do idealismo:

O "eu" opón a si mesmo un "non eu" ao primeiro principio da posición (tese) ou autoposición do "eu" se contrapón un segundo principio de oposición (antítese), que Fichte formula asiasí: o "eu" opón a si mesmo un "non eu". Tamén neste caso podemos apelar a un principio da lóxica formal para entender o que afirma Fichte. Consideremos a proposición "non A non é = A". Dita proposición supón a oposición de non A e a posición de A. Pero estas non son mais que actos do "eu", e ademais presupoñen a identidade do "eu". O "eu", ao igual que se pon a si mesmo, se opón a algo distinto de si. A dedución deste segundo principio resulta aínda mais clara e se converte en algo case obvio, se seguimos esta outra liña de pensamento. O "eu" ponse a si mesmo non como algo estático, se non como algo dinámico, como acción. Ponse encanto ponte, e o pórse como ponte implica necesariamente que xurda outra cousa, a posición de algo distinto, e polo tanto a posición dun "non eu" (o distinto ao "eu" só pode ser un "non eu").

A limitación recíproca e a oposición no "eu" entre o "eu" limitado e o "non eu" limitado O terceiro momento representa o momento da síntese. Como xa se viu, a oposición entre "eu" e "non eu" ten lugar no "eu". Agora ben, esta oposición non provoca que o "eu" elimine ao "non eu" ou á inversa, se non que ambos se delimitan . Como é obvio, a produción do "non eu" só xurdexorde como límite ou determinación do "eu". Polo tanto, o "non eu" determinado implica por necesidade un "eu" determinado. Fichte emprega o termo "divisible" para expresar este concepto, o cal aclara a fórmula con que o caracteriza: “o "eu" opón o "eu" divisible, no "eu", un "non eu" divisible".

Fichte identifica este terceiro momento coa [[síntese a priori kantiana]], e nos dous primeiros momentos indica as condicións que a fan posíbel. AsimesmoAsí mesmo Fichte está convencido de se atopar agora en condicións de deducir as categorías, que Kant pretendera obter de forma metódica seguindo un fío condutor, pero que en realidade extraera a partir da táboa dos xuízos. Dos tres principios examinados, por exemplo, dedúcense as tres categorías da calidade: 1) afirmación (primeiro principio), 2) negación (segundo principio) e 3) limitación (terceiro principio). Fichte procede a deducir dun modo análogo o resto das categorías.

* [[Idealismo]].

* [[Immanuel Kant]].

* [[Friedrich Schelling]].

* [[Hegel]].