Rubidio: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m bot Engadido: yo:Rubidium
Xqbot (conversa | contribucións)
m bot Engadido: war:Rubidium; cambios estética
Liña 6:
| colspan="2" align="center" | '''Rubidio''' - [[Estroncio]]
|-----
| rowspan="3" valign="center" | [[Potasio|K]]<br />'''Rb'''<br />[[Cesio|Cs]]&nbsp;&nbsp;<br />&nbsp;<br />&nbsp;
|-----
| align="center" | [[Ficheiro:Rb-TableImage.png|250px]]<br />
<div align="right"><small>[[Táboa periódica dos elementos|Táboa completa]]</small></div>
|}
Liña 22:
| [[Elementos do grupo 1|1]], [[Elementos do período 5|5]] , [[Elementos do bloque s|s]]
|-----
| [[Densidade]], [[dureza|dureza Mohs]]
| 1532 [[quilogramo por metro cúbico|kg/m³]], 0,3
|-----
| [[cor|Aparencia]]
| align="center" | Prateado esbrancuxado<br />[[Ficheiro:Rb,37.jpg|125px]]
|-----
! colspan="2" bgcolor="#FF6666" | Propiedades atómicas
|-----
| [[Peso atómico]]
| 85,4678 [[Unidade de masa atómica|uma]]
|-----
Liña 40:
| [[Radio covalente]] || 211 pm
|-----
| [[Radio de Van der Waals]]
| 2,44
|-----
| [[Configuración electrónica]]
| <nowiki>[</nowiki>[[Cripton|Kr]]<nowiki>]</nowiki>5[[orbital|s]]¹
|-----
| [[Estado de oxidación|Estados de oxidación]] ([[óxido]])
| 1 ([[Base (química)|base]] forte)
|-----
| [[Redes de Bravais|Estrutura cristalina]]
| Cúbica centrada no corpo
|-----
! colspan="2" bgcolor="#FF6666" | Propiedades físicas
|-----
| [[Estado da materia]]
| sólido
|-----
| [[Punto de fusión]]
| 312,46 [[Kelvin|K]]
|-----
| [[Punto de ebulición]]
| 961 K
|-----
| [[Entalpía de vaporización]]
| 72,216 [[quiloxulio por mol|kJ/mol]]
|-----
| [[Entalpía de fusión]]
| 2,192 kJ/mol
|-----
Liña 72:
| 1,56 × 10<sup>-4</sup> [[Pascal (unidade)|Pa]] a 312,6 K
|-----
| [[Velocidade do son]]
| 1300 [[metro por segundo|m/s]] a 293,15 K
|-----
! colspan="2" bgcolor="#FF6666" | Información diversa
|-----
| [[Electronegatividade]]
| 0,82 ([[Escala de Pauling|Pauling]])
|-----
| [[Calor específica]]
| 363 [[Xulio por quilogramo kelvin|J/(kg*K)]]
|-----
| [[Condutividade eléctrica]]
| 7,79 10<sup>6</sup> m<sup>-1</sup>[[ohmio|?]]<sup>-1</sup>
|-----
| [[Condutividade térmica]]
| 58,2 [[vatios por metro-kelvin|W/(m*K)]]
|-----
| 1̊ [[Enerxía de ionización|potencial de ionización]]
| 403,0 kJ/mol
|-----
| 2̊ potencial de ionización
| 2633 kJ/mol
|-----
| 3̊ potencial de ionización
| 3860 kJ/mol
|-----
| 4̊ potencial de ionización
| 5080 kJ/mol
|-----
| 5̊ potencial de ionización
| 6850 kJ/mol
|-----
| 6̊ potencial de ionización
| 8140 kJ/mol
|-----
| 7̊ potencial de ionización
| 9570 kJ/mol
|-----
| 8̊ potencial de ionización
| 13120 kJ/mol
|-----
| 9̊ potencial de ionización
| 14500 kJ/mol
|-----
| 10̊ potencial de ionización
| 26740 kJ/mol
|-----
Liña 132:
|-----
| <sup>85</sup>Rb || '''72,168'''%
| colspan="4" | Rb es [[Isótopo estable|estable]] con 48 [[neutrón|neutrón]]s
|-----
| <sup>87</sup>Rb || 27,835% || 4,7 × 10<sup>10</sup> [[ano|a]]
Liña 143:
O '''rubidio''' é un [[elemento químico]] da [[táboa periódica]] cuxo símbolo é o '''Rb''' e o seu [[número atómico]] é 37.
 
== Características principais ==
O rubidio é un [[metal alcalino]] brando, de cor prateada branca brillante que se embaza rapidamente ao aire, moi reactivo -é o segundo elemento alcalino máis electropositivo- e pode atoparse líquido a temperatura ambiente. Do mesmo xeito que os demais elementos do grupo 1 pode arder espontaneamente en aire con lapa de cor violeta amarelenta, reacciona violentamente coa auga desprendendo [[hidróxeno]] e forma [[amálgama]]s con [[Mercurio (elemento)|mercurio]]. Pode formar [[aliaxe|aliaxes]]s con [[ouro]], os demais [[metal alcalino|metais alcalinos]], e [[metal alcalinotérreo|alcalinotérreos]], [[antimonio]] e [[bismuto]].
 
Do mesmo xeito cós demais metais alcalinos presenta un único estado de oxidación (+1) e reacciona con [[dióxido de carbono]], [[hidróxeno]], [[nitróxeno]], [[xofre]] e [[halóxeno]]s. Co [[Osíxeno (elemento)|osíxeno]] forma polo menos catro óxidos: Rb2Ou, Rb2Ou2, Rb2Ou3, RbO2.
 
== Aplicacións ==
O rubidio pódese [[ionización|ionizar]] con facilidade polo que se estudou o seu uso en [[motor iónico|motores iónicos]] para naves espaciais, aínda que [[xenon]] e [[cesio]] demostraron unha maior eficacia para este propósito. Utilízase principalmente na fabricación de cristais especiais para sistemas de telecomunicacións de [[fibra óptica]] e equipos de [[visión nocturna]]. Outros usos son:
* Recubrimentos fotoemisores de [[telurio]]-rubidio en [[célula fotoeléctrica|células fotoeléctricas]] e detectores electrónicos.
Liña 160:
En moitas aplicacións pode substituírse polo [[cesio]] (ou o composto de cesio correspondente) pola súa semellanza química.
 
== Historia ==
O rubidio (do latín ''rubidus'', louro) foi descuberto en [[1861]] por [[Robert Bunsen]] e [[Gustav Kirchhoff]] na [[lepidolita]] utilizando un [[espectroscopio]] -inventado un ano antes- ao detectar as dúas raias vermellas características do espectro de emisión deste elemento e que son a razón do seu nome. Son poucas as aplicacións industriais deste elemento que en [[1920]] empezou a usarse en células fotoeléctricas téndose empregado sobre todo en actividades de [[investigación e desenvolvemento]], especialmente en aplicacións químicas e electrónicas.
 
== Abundancia e obtención ==
Malia non ser un elemento moi abundante na codia terrestre xa que se atopa entre os 56 elementos que engloban conxuntamente un 0,05% do peso da mesma, non pode considerarse escaso. Representando da orde de 78 [[partes por millón|ppm]] en peso, é o 23.º elemento máis abundante e o 16.º dos [[metal|metais]] superando a outros metais comúns como o [[cobre]], o [[chumbo]] e o [[cinc]] dos que se extraen miles de toneladas anuais fronte ás tres do rubidio. É ademais 30 veces máis abundante có [[cesio]] e 4 có [[litio]] metais de cuxa obtención se extrae como subproduto. A razón de tal disparidade estriba en que non se coñecen minerais nos que o rubidio sexa o elemento predominante e que o seu radio iónico é moi similar ao do [[potasio]] (2000 veces máis abundante) substituíndoo -en ínfimas cantidades- nas súas especies minerais onde aparece como impureza.
 
Liña 170:
O metal obtense, entre outros métodos, reducindo o cloruro de rubidio con [[calcio]] en baleiro, ou quentando o seu [[hidróxido]] con [[magnesio]] en corrente de [[hidróxeno]]. Pequenas cantidades poden obterse quentando os seus compostos con [[cloro]] mesturados con [[óxido]] de [[bario]] en baleiro. A pureza do metal comercializado varía entre 99 e 99,8%.
 
== Isótopos ==
Coñécense 24 isótopos de rubidio, existindo na natureza tan só dúas, o Rb-85 e o radioactivo Rb-87. As mesturas normais de rubidio son lixeiramente radioactivas.
 
Liña 179:
O isótopo Rb-82 utilízase na obtención de imaxes do [[corazón]] mediante [[tomografía por emisión de positróns]]. Debido á súa curta [[vida media]] (1,273 minutos) sintetízase, antes da súa administración, a partir de estroncio-82 xa que en tan só un día se desintegra practicamente por completo.
 
== Precaucións ==
O rubidio reacciona violentamente coa auga podendo provocar a inflamación do hidróxeno desprendido na reacción:
 
Liña 186:
Para asegurar a pureza do metal e a seguridade na súa manipulación almacénase baixo [[aceite]] mineral seco, en baleiro ou en [[atmosfera]] inerte.
 
== Referencias ==
* [http://enciclopedia.us.é/index.php/Rubidio Enciclopedia Libre]
* [http://periodic.lanl.gov/elements/37.html Os Alamos National Laboratory]
Liña 192:
* [http://www.ne.doe.gov/ Office of Nuclear Energy, Science and Technology]
 
== Ligazóns exteriores ==
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Rb/index.html WebElements.com - Rubidium]
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Rb.html EnvironmentalChemistry.com - Rubidium]
* [http://boerse.proguitar.net/?arg=zoom
 
 
== Ver tamén ==
[[Táboa periódica dos elementos]]
 
Liña 281:
[[vi:Rubidi]]
[[wa:Rubidiom]]
[[war:Rubidium]]
[[yo:Rubidium]]
[[zh:铷]]