Paul Feyerabend: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m bot Modificado: fa:پاول فایرابند |
m bot Modificado: uk:Пол Фейєрабенд; cambios estética |
||
Liña 4:
Nos seus ensaios utilizou unha linguaxe clara e expresivo que influíse no lector, afastándose da linguaxe fría e aséptica que é unha das limitacións que, segundo Feyerabend, sofre un científico. Emprega constantes citas de filósofos [[marxismo|marxistas]] ([[Lenin]], [[Mao Zedong]], [[Rosa Luxemburgo]]...). Escribíu cunha paixón difícil de atopar en ningún outro filósofo da ciencia. Por iso as críticas negativas iniciais que recibíu o seu libro ''Contra o método'' custáronlle, como narra na súa autobiografía (''Matando o tempo''), unha fonda depresión.
== Biografía ==
Participou na [[Segunda Guerra Mundial]] no exército alemán. Ao finalizar esta comezou estudos de canto, escenografía, historia e socioloxía, mais pronto dirixíu o seu interese cara á física. Publicou o seu primeiro artigo, que versaba sobre a
En [[1959]] nacionalizouse estadounidense. Comezou
Cara a finais dos 60 os seus artigos comezan a revelar o seu xiro cara a unha especie de '''pluralismo teórico''' segundo o cal o mellor mecanismo para o progreso pasa por introducir o maior número posible de [[hipótese]]s alternativas, tal como publicou nun longo artigo en [[1970]] (''Contra o método''). Feyerabend planeou con [[Imre Lakatos]], amigo seu, unha colaboración en forma dun libro de debate que se chamaría ''For and against method'' (A favor e contra o método). Aínda que a morte de Lakatos acabou co proxecto conxunto, Feyerabend publicou a súa parte como o seu primeiro libro baixo o título ''Contra o método'' ([[1975]]).
Liña 13:
Nos seus seguintes libros ''Ciencia nunha sociedade aberta'' ([[1978]]), ''Ciencia como unha arte'' ([[1987]]) e ''Adeus á razón'' ([[1987]]), puntualizou e desenvolveu a súa epistemoloxía. Estes significaron un claro respaldo ao relativismo, chegando a afirmar que en realidade a ciencia sofre cambios, pero non progreso. Morreu a consecuencia dun tumor cerbral para o que non existía tratamento eficaz. Enfrontado á terrible circunstancia da enfermidade que o levou á tumba, optou pola medicina tradicional, non pola maxia ou outro sistema de crenzas que, segundo él, sería tan válido como un apoiado pola ciencia. A súa autobiografía ''Matando o tempo'' publicou a título póstumo en [[1995]].
== Filosofía ==
=== Primeira época ===
Os primeiros escritos amosan unha clara influencia [[Karl Popper|popperiana]]. Afirmaba que a función da [[epistemoloxía]] non era describir cómo actúan os científicos, senón cómo deberían actuar. A súa epistemoloxía era totalmente metodolóxica, sen ningunha preocupación [[metafísica]]. Defendeu a multiplicación de teorías como o mellor camiño para o progreso.
=== Contra o método ([[1975]]) ===
''Contra o método'' é unha crítica da lóxica do [[método científico]]
Unha parte esencial de todas as [[teoría
Feyerabend afirmaba que ningunha teoría sería '''nunca''' consistente con todos os '''feitos relevantes'''. Por exemplo, unha [[Lei de gravidade|teoría da gravitación]] da entidade da de [[Isaac Newton|Newton]] tivo desde o principio serias dificultades de desviacións cuantitativas cos feitos observados. Isto non impedíu que fora a dominante durante séculos e se considerase un modelo de teoría científica. Nestes casos, en lugar de desbotar a teoría polo seu desacordo cos feitos recórrese a unha aproximación ou ben invéntase unha hipótese ('''"unha hipótese ''ad hoc''"''', di Feyerabend) que cubra a inconsistencia. A actitude habitual na filosofía da ciencia é desprezar estas hipóteses ''ad hoc'' por ir contra o método racionalista. Con todo, segundo Feyerabend, é un feito que tales hipóteses son abundantes no corpo da ciencia. Tamén [[Imre Lakatos|Lakatos]], un dos principais seguidores de [[Karl Popper|Popper]], opina que calquera nova teoría que se propoña para substituír a unha teoría refutada, no fondo non é máis que (e non podería ser doutro xeito) unha teoría ''ad hoc''.
Liña 35:
Proclama as virtudes do pluralismo cultural. As ideas occidentais non son as mellores nin tampouco o ideal ao que debe aspirar a humanidade. Así mesmo, advirte que non se poden desprezar como inútiles sistemas de crenzas como a [[astroloxía]] ou a [[medicina alternativa]], aos que atribúe un status equiparable ao da ciencia.
=== Artigos dos 80 ===
Durante esta década publicou un gran número de artigos. Neles opina que a Razón e a Ciencia desprazaron as crenzas previas por un simple '''xogo de poderes''', non por gañar ningunha argumentación.
Liña 41:
A ciencia é en realidade unha aglomeración de ideas, non un conxunto unificado. Inclúe gran cantidade de compoñentes que proceden de disciplinas non científicas que son parte vital do proceso, e en realidade non hai razón para supoñer que o mundo posúe unha soa natureza. Pola contra, preséntasenos profundamente plural.
== Obras ==
=== Libros ===
:Tratado contra o método (1975)
:A ciencia nunha sociedade libre (1978)
Liña 49:
:Conquista da abundancia (''inacabado'')
=== Artigos ===
:Intento dunha interpretación realista da experiencia (1958)
:Complementaridade (1958)
Liña 89:
[[sv:Paul Feyerabend]]
[[tr:Paul Feyerabend]]
[[uk:Пол
|