Xudea: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Tfeliz (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Tfeliz (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
'''Xudea''' (en hebreo יהודה, ''Yehuda'', ''Agradezo a Deus'' ou ''Recoñezo a Deus'') é a parte montañosa do sur da histórica [[Terra de Israel]] (hebreo {{ארץ ישראל}}, [[Eretz Israel]]).
 
O nome ''Xudea'' é en [[grego]] (''Ιουδαία'') e [[latín]] (''Iudaea'') adaptado a partir do nome de ''[[Judah]]'' e designaba orixinalmente designaba todo o territorio do reino xudeu, pero en tempos do [[Novo Testamento]] foi de ámbito limitado ao sur da rexión. ''Yehudah'' en Hebreo refírese a unha gran parte do sur de Israel e a Marxe Occidental, ou a combinación de [[Xudea e Samaría]] para referirse especificamente á [[Cisxordania]] no sur de [[Xerusalén]]. O [[toponimia|topónimo]] de Xudea é [[xudeu]].
 
A área foi o lugar da antiga [[Reino de Xudá]], o [[Asmoneu | Reino Hasmoneus]], e máis tarde o [[Xudea (provincia romana) | Reino de Xudea]], unha provincia do [[Imperio Romano]].
 
== Localización e límites históricos ==
Os límites orixinais foron ''Bethsûr'' (preto de [[Hebrón]]), no sur do país, ''Beth-horon'' (hoxe Beit 'Ur al Fawka, en [[Cisxordania]]), no norte; ''Latrun'' ou Emaús, no oeste (a poucos quilómetros ao oeste de [[Xerusalén]]), o [[río Xordán]] no leste. O historiador clásico [[Flavius Josephus]] tivo unha definición máis ampla, que abrangue a metade inferior do que é hoxe [[CisjordaniaCisxordania]] no norte, ata [[Beer Sheva]] no sur, e delimitada ao leste e oeste polo Mediterráneo e o Xordán, respectivamente.
 
=== Xeografía ===
Xudea é unha rexión árida e [[montaña|montañosa]], consideradaenconsiderada en gran parte coma [[deserto]]. Varía moito de altura, chegando a unha altitude de 1.020 metros no sur do [[Monte Hebrón]], a 30 quilómetros ao suroeste de Xerusalén, e baixa aos 400 metros por baixo do nivel do mar ao leste da rexión. As principais áreas urbanas da rexión inclúen [[Xerusalén]], [[Beitar|Beitar Illit]], [[Belén]], [[Efrat]], [[Gush Etzion]], [[Xericó]] e [[Hebrón]].
 
Os [[xeógrafos]] dividen Xudea en varias rexións: os outeiros de Hebrón, Xerusalén, os outeiros de [[Betel]] e o [[deserto de Xudea]], ao leste de Xerusalén, que descende gradualmente para o Mar Morto. Os outeiros distínguense pola súa estrutura anticlinal. Na antigüidade, eran outeiros arborados e a [[Biblia]] rexistra que a agricultura e a cría da [[ovella]] era practicada na área. Segue habendo cría de gando aínda hoxe. A rexión secou ao longo dos séculos e boa parte das árbores desapareceron.