Dacca: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elvire (conversa | contribucións)
m →‎Colonia británica: ligazón interna
m bot Engadido: yo:Dhaka
Liña 1:
[[Ficheiro:Dhakarushhour (54).JPG|right|230px|thumb|Rúa de Dacca en hora punta]]
==Orixes==
'''Dacca''' ([[bengalí]]: ঢাকা, transcrito Ḍhākā; pronunciado: [ɖʱaka]) é a cidade capital de [[Bangladesh]], a maior con diferenza do país e o seu centro absoluto: industrial, comercial, cultural, etc.
 
Sitúase no corazón do xigantesco e magnífico sistema fluvial que conforma o delta do [[Ganxes]]-[[Brahmaputra]], na beira norte dun dos séus brazos, o Dhaleswari.
[[Image:Dhakeshwari Temple in 1890.jpg|right|thumb|Os catro templos de [[Shiva]] dentro do complexo do Dhakeshwari.]]
A partir do [[século VII]] da nosa era hai constancia de asentamentos no lugar, entón nos dominios do reino budista de [[Kamarupa]]. No [[século IX]] pasan ao poder da hinduísta dinastía Sena (do imperio [[Pala]]), a un de cuxos raxás, Ballal Sen, se lle atribúe a fundación do templo [[Dhakeshwari]] ([[século XII]], posible orixe do nome da cidade) no noroeste do centro actual (cidade universitaria).
 
As súas orixes semellan datar do primeiro milenio máis non acada relevancia ata que o [[Imperio Mogol]] a elixe coma capital da provincia de [[Bengala]] no século XVII.
Nembargantes, era '''Bengalla''' o nome co que nese tempo identificábase a área. Tratábase duhna pequena cidade xunto ao río Buriganga (co pequeno brazo do Dulai protexendo o leste) composta de varios mercados (Lakshmi Bazar, Shankhari Bazar, Tanti Bazar), e barrios de asentamento de artesanos e negociantes (Patuatuli and Kumartuli, Bania Nagar e Goal Nagar). Nalguhnas citas fálase de 52 bazares e 53 camiños [http://banglapedia.org/Maps/MD_0145A.GIF].
 
Dende a independencia de Bangladesh en 1971, o séu crecemento ten sido espectacular configurando unha das grandes aglomeracións do planeta. (Poboación da cidade segundo do censo de 2001: 5.629.806 h.)
Do [[século XIV]] ao XVI estivo en poder de soberanos turcos e afganos. Estes últimos construíron un forte no oeste da cidade vella.
 
==Capital mogola de Bengala==
 
Ver tamén ''[[Historia urbana de Dacca]]''.
En 1608 o [[Imperio Mogol]] extende o seu dominio sobor [[Bengala]], instalando a capital da rexión en '''[[Dacca]]''' que renomean coma '''Jahangirnagar''' (polo emperador [[Jahangir]]). Comeza a mellor época da historia da cidade, aquéla na que se converte nun dos centros comerciais máis importantes do sudeste asiático, fundamentalmente dos textiles do algodón. Os europeos arriban e a poboación crece ata se converter na segunda metade do [[século XVII]] nunha gran urbe (18x12 km) [http://banglapedia.org/Maps/MD_0145B.GIF].
 
A expansión prodúcese sobor de todo ao longo da beira do río, establecéndose o centro comercial e institucional no oeste da cidade pre-mogol, entre o área do Forte (convertido en primeira residencia dos virreis mogoles) e o Buriganga, zona hoxe chamada Chawk Bazar. Ao norte extendíanse as zoas residenciales. Dous eixos, establecidos despois de mediado o século polo khan Mir Jumla para unir unha rede de fortes protexendo a cidade, van marcar para sempre o desenrolo de Dacca: un cara o norte ata Tonji (onde en Tejgaon situaránse todas as factorías dos europeos dando inicio a vocación industrial que inda ten o barrio), outro cara ao leste seguindo o curso do río.
 
{{Xeografía en progreso}}
Inda máis ao oeste, en tempos do emperador [[Aurangzeb]] construiráse un novo pazo-fortaleza monumental, o Forte Lalbagh (1678) [http://search.com.bd/banglapedia/Images/L_0026A.JPG][http://search.com.bd/banglapedia/Images/L_0026C.JPG].
 
{{Link FA|en}}
==Colonia británica==
 
[[Categoría:Cidades de Bangladesh]]
En 1717 perde a condición de capital, o que sumado a que a [[Compañía Británica das Indias Orientais]], a quen pasou a pertencer en 1765, elixíu [[Calcuta]] como o seu cuartel xeral, fixo que o destino da gran cidade do XVII fora o da mera supervivencia [http://bp2.blogger.com/_ZPf1HUBNpK4/RmRwOlq23AI/AAAAAAAAC7w/T2FcG9kaPzA/s1600-h/006-dhaka+after+Mughal+period+18th+century.jpg]. Grandes áreas quedaron despoboadas (en 1859 reducida a 5x2 km).
 
[[af:Dhaka]]
Somentes a partir da segunda metade do [[século XIX]] a cidade comezóu a recobrar o pulso, a lo menos no senso da modernicación das suas estructuras (auga, electricidade, pavimentación). Xa en 1825 clareouse un área no norte para un campo de carreiras (despois Parque Ramna) arrecdor do cal leváronse a cabo co tempo varios desenrolos urbanísticos da tipoloxía de cidade-xardín. A beira do río tamén foi elixida para que as elites levantaran as suas mansións, escolas, hospitales e paseos ata a chegada do ferrocarril en 1885 en que poco a pouco foise convirtindo na traseira da cidade .
[[am:ዳካ]]
 
[[an:Dhaka]]
Coa partición de Bengala en 1905, Lord Curzon planificou un área institucional entre a cidade histórica e o parque Ramna con edificios suntuosos á europea que finalmente, ante a anulación da nova administración, desenroulouse nos anos sucesivos coma campus da Universidade de Dacca [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/77/Dacca1924.jpg].
[[ar:دكا]]
 
[[arz:داكا]]
==Independencia e capital de Bangladesh==
[[az:Dəkkə]]
[[Image:Jatiyo Sangshad Bhaban (Roehl).jpg|thumb|300px|Asamblea Nacional, [[Louis I. Kahn]]. Foto de Karl E. Roehl]]
[[bat-smg:Daka]]
 
[[be-x-old:Дака]]
En 1947, a independencia e partición da [[India]] provocou a fuxida dos hindúes pero sobor de todo, a chegada dunha masa inxente de refuxiados musulmáns de [[Bengala Occidental]], [[Assam]] e [[Bihar]], o que incrementou dramáticamente a poboación da cidade cos problemas sociais derivados do aloxo e prestación de servizos axeitados.
[[bg:Дака]]
 
[[bn:ঢাকা]]
En 1971, a constitución de [[Bangladesh]] coma estado soberano fixo de Dacca a sua capital. Dende os sesenta planificábase unha nova área representativa para a capitalidade de Paquistán Oriental no noreste de Tejgaon a cargo dun dos arquitectos máis recoñecidos do [[movimento moderno]], o estadounidense de ascendencia paquistaní [[Louis Kahn]]. O proxecto non rematou ata os oitenta e servíu xa para os novos cometidos estatais.
[[bpy:ঢাকা]]
 
[[bs:Dhaka]]
Dende a sua condición de centro dun dos países máis pobres e poboados do mundo, Dacca non ten deixado de medrar ata se converter nuhna das maiores metrópolis do planeta, pero asemade con todos os problemas de hacinamiento e precariedade característicos das urbes do terceiro mundo.
[[ca:Dhaka]]
[[crh:Dhaka]]
 
[[cs:Dháka]]
 
[[cy:Dhaka]]
 
[[da:Dhaka]]
{{DEFAULTSORT:Dacca,Historia urbana de}}
[[de:Dhaka]]
[[Categoría:Bangladesh]]
[[dv:ޑާކާ]]
[[Categoría:Historia de cidades]]
[[enel:History of DhakaΝτάκα]]
[[en:Dhaka]]
[[eo:Dako]]
[[es:Dacca]]
[[et:Dhaka]]
[[eu:Dhaka]]
[[fa:داکا]]
[[fi:Dhaka]]
[[fr:Dhâkâ]]
[[frp:Dhaka]]
[[gd:Dhaka]]
[[gu:ઢાકા]]
[[he:דאקה]]
[[hi:ढाका]]
[[hif:Dhaka]]
[[hr:Dhaka]]
[[ht:Daka]]
[[hu:Dakka]]
[[hy:Դակա]]
[[id:Dhaka]]
[[io:Dhaka]]
[[is:Daka]]
[[it:Dacca]]
[[ja:ダッカ]]
[[ka:დაკა]]
[[kn:ಢಾಕಾ]]
[[ko:다카]]
[[kw:Dhaka]]
[[la:Dacca]]
[[lb:Dhaka]]
[[lij:Dhaka]]
[[lmo:Dhaka]]
[[lt:Daka]]
[[lv:Daka]]
[[mk:Дака]]
[[ml:ഢാക്ക]]
[[mn:Дакка]]
[[mr:ढाका]]
[[ms:Dhaka]]
[[nah:Daca]]
[[new:ढाका (भारत)]]
[[nl:Dhaka (stad)]]
[[nn:Dhaka]]
[[no:Dhaka]]
[[nov:Daka]]
[[oc:Dhaka]]
[[os:Даккæ]]
[[pl:Dhaka]]
[[pms:Dacca]]
[[pnb:ڈھاکہ]]
[[pt:Daca]]
[[ro:Dacca]]
[[roa-rup:Dhaka]]
[[ru:Дакка]]
[[sah:Дака]]
[[scn:Dacca]]
[[simple:Dhaka]]
[[sk:Dháka]]
[[sl:Daka]]
[[sr:Дака]]
[[sv:Dhaka]]
[[szl:Dhaka]]
[[ta:டாக்கா]]
[[te:ఢాకా]]
[[tg:Дакка]]
[[th:ธากา]]
[[tl:Dhaka]]
[[tr:Dakka]]
[[ug:داككا]]
[[uk:Дакка]]
[[ur:ڈھاکہ]]
[[vi:Dhaka]]
[[vo:Dhaka]]
[[war:Dhaka]]
[[yo:Dhaka]]
[[zh:达卡]]
[[zh-min-nan:Dhaka]]