Xericó: Diferenzas entre revisións

O seu nome pode derivar do vocábulo [[Canaan|cananita]] que significa "lúa" e indica que a cidade foi un dos primeiros centros do culto de divindades lunares. A pesar da súa extraordinaria antigüidade, Xericó é mencionado na Biblia. por primeira vez no [[Libro dos Números]].

Xericó está situada nas terras da [[Depresión do Mar Morto]], a uns 240 metros baixo o nivel do mar, e na chaira do oeste do [[río Xordán]], do cal dista 7 km. O concello ocupa unha superficie de cerca de 45 km2. A zona onde está ubicadasituada é de moi escasa pluviosidade, polo que depende para as necesidades de auga, de varias fontes, en especial da famosa de 'Ayn es-Sultan, que é a que fornece o subministro máis importante de auga, tanto para irrigación como para beber (o seu caudal é de 680 m3/h)<ref>Páxina web oficial do concello de Xericó</ref>.

O clima é moi seco, con características de clima [[desértico|desértico]]. A temperatura media anual é de 23,5º C, porén a media de xaneiro é de tan só 8,5º C, mentres nos meses do [[verán|estío]] pode superar os 30º C. A pluviosidade media anual é de unsduns escasos 150 mm<ref>Páxina oficial do concello de Xericó</ref>.

A [[agricultura]] é o recurso tradicional da cidade e a súa contorna. Xericó ten sido descrita como a "''cidade das palmeiras"'' (en árabe "madinat an-nakhil"), un lugar no que a abundancia de mananciais de augas tépedas e frías posibilitan o cultivo de limóns, laranxas, bananas, oliveiras e outras oleaxinosas, melóns, figos e uvas. O cultivo de cana de azucre foi levado polas cruzadas.

O [[turismo]], vinculado á súa proximidade a diversos lugares sagrados bíblicos e musulmásmusulmáns, é unha crecente fonte de ingresos. A cidade posúe varios hoteis de diversas categorías, ademais de residencias de relixiosos que tamén dan albergue.

== Lugares de interese ==

[[ImageFicheiro:Monastery in Jericho 1526 (511062817).jpg|thumb|left|250px|Mosteiro da Tentación ou Dair Qunturul.]]Na mesma cidade, nos seus arredores e tamén algo máis lonxe, pero moi ao alcance hai lugares de grandísimo interese relixioso, artístico e paisaxístico. Por orde de proximidade, cómpre citarmos:

* Sicómoro de [[Zaqueo]], a árbore desde onde Zaqueo alviscoualbiscou a Xesús, consonte a tradición,

* ''Tell as-Sultan'' ("outeiro do sultán"), a 2 km ao nordeste da cidade, xacemento arqueolóxico con oscos restos dunha das máis antigas cidades do mundo, predecesora da actual Xericó,

* ''Tulul Abu al-Alayiq'', a km ao oeste da cidade, con restos helenísticos, romanos e islámicos; comprecómpre destacar o "Palacio Asmodeo", a dinastía á que pertenceu o bíblico Herodes,

=== Nos arredores ===

[[ImageFicheiro:Arabischer Mosaizist um 735 001.jpg|thumb|right|250px|Mosaico no ''Palacio de Hixam''.]]

* Cavernas de [[Qumram]], a 20 km da cidade cara oao sur. oO lugar onde foron descubertos os [[Rolos do Mar Morto]], que conteñen escritos da comunidades dos [[esenios]], contemporáneos de Xesús,

debeDebe tamén terse en conta que Xericó dista tan só 30 km de distancia de [[Xerusalén]] en dirección leste.

Xericó, como xa se dixo, é unha das máis antigas cidades do mundo, e o ééo, segundo todas as evidencias coñecidas actualmente, senno embargoentanto o seu poboamento non foi ininterrompido desde a súa remota fundación, pois durante a maior parte do IV milenio sufríusufriu un período no que non estivo poboada e sinsen que haxa unha explicación axeitada<ref>Eduardo Ripoll Perelló, ''Prehistoria e Historia del Próximo Oriente''. Barcelona. Ed.Labor. 1975, 5ª edic., páx.88</ref> .

Foi unha cidade dos [[Cultura de Canaan|cananeos]] que supostamente foi conquistada por [[Xosuè]] (sucesor de [[Moisés]])., que a destruíudestruiu e prohibíuprohibiu a súa reconstrución. Quiñentos anos máis tarde, sempre segundo os datos da BilbliaBiblia, en tempos do rei [[Acab]], Hiel de Betel refundouno, dseafiandodesafiando o veto estabelecido. Foi unha escola de profetas. A cidade pertencía á [[tribo de Benxamín]], e limitaba con oscos territorios da [[tribo de Efraím|Efraím]]. No [[-587|587 a.C.]] o rei [[Sedecías]] foi derrotado polos babilonios na chaira de Xericó; o [[reino de Xudá]] foi anexionado ([[-586|586 a.C.]]) e a poboación deportada para Babilonia. Xericó foi repoboada cando o rei dos persas permetíupermitiu que os xudeosxudeus retornasen para as súas terras ([[-537|537 aC]]).

A cidade foi tomada por [[Alexandre o Grande]] en [[-332|332 a.C.]]. Logo da súa morte pasou a depender dos [[Ptolomeos]] de [[Exipto]], ata que toda a [[Celesíria]] pasou aos [[seléucidas]]. A finais do século [[-II|II a.C.]] caíucaeu en mans dos [[Macabeos]] e, finalmente, en mans de Roma no [[-63|63 a.C.]]. [[Marco Antonio]] cedeunacedeu oun [[palmeira]]l a [[Cleopatra VII|Cleopatra]], e pouco desoisdespois do ano [[-40|40 a.C.]], cando [[Herodes o Grande]] foi proclamado rei de [[Xudea]], Xericó ficou incluída no seu reino, pero Herodes reservou as rendas do palmeiral para Cleopatra, aínda que despois rescatounasas rescatou. Herodes posuíu Xericó até a súa morte, no [[-4|4 a.C.]]. Pasou entón as mans do seu fillo [[Arquelao de Xudea]], que foi deposto o [[6]] d.C., sendo a cidade integrada na provínciaprovincia romana de [[Xudea (província romana)|Xudea]], formando unha das once toparquías. [[Estrabón]] e [[Plinio o Vello]] mentan as palmeiras e as fontes (entre elas a fontwfonte de Eliseo, hoxe Ayn as-Sultan) e o primeiro tamén un pazo e un xardín de bálsamo. O pazoupazo foi construído por Herodes como a residencia persoal e foi o lugar onde faleceu.

A cidade foi visitada perpor [[Vespasiano]] antes de saír do país, deixando alí a ''X Lexión''. [[Tito]] destruíuna. [[Eusebio de Cesarea|Eusebio]] e [[San Xerome]] din que se construíu unha nova cidade, pero que as ruínas das dúas anteriores aínda se podían verenver.

=== Idade Media e Moderna ===

=== Vicisitudes contemporáneas ===

Xericó foi a primeira cidade en pasar aos [[Territorios Palestinos Autónomos]], traspasados á administración da [[Autoridade Palestinina]] a data de [[13 de maio]] de [[1994]], logoapós daa sinatura dos primeiros [[Acordos de Oslo]], e a teor dos [[Acordos israelo-palestinos sobre Xericó e Gaza]] no mesmo ano [[1994]].

== Xericó na Biblia ==

No [[Primeiro Libro dos Reis]], en séculos posteriores, Hiel de Betel reconstrúe Xericó : « ''{{cita|Puxo os alicerces ao prezo de Abiram, o seu primoxénito, e levantou as portas ao prezo de Segub, seu fillo máis novo, para comprircumprir a palabra que o Eterno dixera por boca de Xosué, fillo de Nun.'' [...] »}}