Veterinaria: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m bot Engadido: cy:Milfeddyg |
m bot Engadido: hr:Veterina |
||
Liña 1:
[[Ficheiro:Veterinary_Surgeon.jpg|300px|right|thumb|Veterinario examinando un gato]]
'''Veterinaria''' é unha [[ciencia]] que se dedica á prevención, control, erradicación e tratamento das enfermidades, traumatismos ou calquera outro agravo á saúde dos [[animalia|animais]], ademais do control da sanidade dos produtos e subprodutos de orixe animal para o consumo humano.
A Veterinaria tamén busca asegurar a calidade, cantidade e a seguridade dos stocks de alimento de orixe animal a través do control da saúde dos animais e dos procesos que visan obter os seus produtos (tales como [[carne]], [[Ovo (alimento)|ovos]], [[leite]], [[coiro]], etc), así como a súa distribución, venda e preparación.
==Histórico==
A Veterinaria é tan antiga como a conexión que os seres humanos realizaron cos animais. A ''ars veterinaria'' estaba referida no ''Papiro de Kahoun'', de preto de 4 mil anos antes de Cristo, atopado en [[1890]], no [[Exipto]]. Os códigos [[Eshn Unna]] (1900 a.C.) e de [[Código de Hamurabi| Hamurabi]] (c. 1700 a.C.), na Babilonia, traen referencias ao pago e atribución dos ''médicos dos animais''.
Na [[Grecia Antiga]], a profesión, entón chamada de ''hipiátrica'', data do século VI a.C.; xa en [[Roma Antiga|Roma]] algúns tratados foron dedicados á enfermidades animais, como os de ''Cato'' e de ''Columella''.
===Apsirtos===
[[Apsirtos]], considerado o Pai do Veterinario no Occidente, naceu en [[Clazómenas]], en [[300]], foi autor de 121 dos 420 artigos do tratado publicado o [[século VI]], en [[Bizancio]], chamado ''Hippiatrika''. Formado en Medicamento, en [[Alexandria]], foi o veterinario-xefe no exército de [[Constantino]].
===Sistematización do estudo===
Foi durante o reinado de [[Afonso V de Aragón]], na [[España]], que o estudo básico tivo inicio; no goberno de [[Reis Católicos|Fernando e Isabel]], estableceuse o cargo de '''albeite'', curador de animais.
O seu estudo sistemático, con todo, só veu coa fundación da primeira escola de Médico Veterinario, polo [[Francia|francés]] [[Claude Bougerlat]], en [[4 de agosto]] de [[1761]], á cal se seguiron o surximento, en Europa de varios outros cursos, tales como as escolas de Viena, en 1768, Turín (1769]] e Gôttingen (1771).
===Modernidade===
Recentemente a aplicación do Médico Veterinario ten expandindo por mor da disponibilidade de técnicas avanzadas de diagnóstico e de terapia para a maioría das especies animais, así como polos avances científicos noutras áreas, como a xenética, a [[biotecnoloxia]], a [[fisioloxia]], que proporcionan melloramentos nos sistemas de produción animal.
En 1946, a [[Organización Mundial de Saúde]] ([[OMS]]), recoñecendo a necesidade de concíliarse, definitivamente, os inseparábeis preceptos da saúde humana coa saúde dos animais, recomendou que se crease unha sección de saúde veterinaria, que foi establecida o ano de 1949; así define a [[OMS]], en 1951, a Saúde Pública Veterinaria:
A Saúde Pública Veterinaria comprende todos os esforzos da comunidade que influencian e son influenciados pola arte e ciencia médico-veterinaria, aplicados á prevención da enfermidade, protección da vida e promoción do benestar e eficiencia do ser humano ([[Organización Mundial da Saúde]], 1951). En 1955, foron establecidas as seguintes actividades para esta área: o control e erradicación de [[zoonose]]s; a [[hixiene]] dos [[alimentos]]; os traballos de [[laboratorio]]; os traballos en [[bioloxía]] e as actividades experimentades.
==Veterinaria e saúde pública==
Coa comprensión pola ciencia da orixe e propagación de diversas enfermidades, tendo como [[vector]]es animais domésticos ou silvestres, así como para asegurar a propia integridade física dos animais, o Médico Veterinario pasou a ser importante coadxuvante nas políticas de saúde pública dos países. A propagación de enfermidades epidémicas, humanas ou animais, atopa na instalación de barreiras veterinarias que evitan a súa propagación un medio eficaz de control.
Aliado a iso, un dos campos da Veterinaria que está en grande ascenso é o da Defensa Sanitaria Animal, cuxos obxectivos son xustamente previr a ocorrencia de enfermidades exóticas, que poden ter graves impactos na saúde pública ou económicos nos animais, e controlar ou erradicar [[enfermidades]] endémicas.
Algunhas destas enfermidades, que poden ser citadas son, entre outras, a [[Brucelose]], [[Tuberculose]], [[Cisticercose]], [[Toxoplasmose]], [[Salmonelose]], Colibacilose, Clostridioses, [[Leptospirose]], Campilobacteriose, Listeriose, [[Rabia (enfermidade)]], [[Scrapie]], [[Encefalopatía Esponxiforme Bovina]] (Apenas da Vaca Tola) e a Influenza Aviaria ([[Gripe Aviaria]]) - todas elas potenciades [[zoonose]]s - enfermidades dos animais pasíbeis de transmisión ao ser humano -, ademais da [[Febre aftosa]], Pestes Porcinas Clásica e Africana, Anemia Infecciosa Equina, Enfermidade de [[Newcastle]], Enfermidade de Aujezski, que son enfermidades de alto impacto económico e poder restritivo de mercado.
Actualmente, son recoñecidas máis de cen [[zoonose]]s e incontábeis outras enfermidades infecto-contaxiosas dos animais que traen serias consecuencias económicas. Para combatelas, o Veterinario Sanitarista exerce unha Vixilancia Epidemiolóxica activa, tuteando directamente no campo e controlando o tráfico de animais, realizando a inspección dos produtos de orixe animal - como derivados da carne, do leite, dos ovos, peixe e mel e buscando sinais de enfermidades que poidan ser transmitidas ao ser humano ou que poidan indicar o estado sanitario dos rabaños.
==Veterinaria e Zootecnia==
[[Ficheiro:Camera calda.jpg|thumbnail|250px|left|[[Ara ararauna]] en tratamento nunha cámara de calentamento]]
Na área de produción animal ou [[Zootecnia]], o Veterinario traballa na formulación de dietas de animais, entre os cales o [[gado]] bovino, [[ovino]], [[caprino]], [[porcino]] e [[ave]]s cuxa importancia destacando na produción de alimentos ao ser humano. Neste campo, o Médico Veterinario se debruza en sectores do coñecemento como [[Nutrición]], [[Xenética]] e Melloramento Animal, [[Estatística]] e técnicas de manexo xeral, contribuíndo fortemente para o desenvolvemento agrícola.
==Veterinaria e medio ambiente==
O Veterinario destácase, aínda, na área de estudos do [[medio ambiente]] e na protección ambiental. Neste campo, el traballa en conxunto con outros profesionais, entre os cales ecólogos e biólogos, coa finalidade de estudar o comportamento dos animais silvestres, realizando investigacións e tomando notas, tendo relevancia sobre todo en animais mantidos en cativerio para fins reprodutivos, asistindo na súa reprodución, na tranquilización, [[anestesia]] e nas intervencións cirúrxicas, na prescrición dos diversos tratamentos e na definición da dieta máis adecuada para tales especies.
==Animais domésticos==
Animais de compañía, particularmente [[can|cans]] e [[gato]]s, frecuentemente reciben coidado médico avanzado (próteses de cadril, cirurxías de catarata, marcapasos cardíacos, finalmente, moitos procedementos avanzados que se supón sexan aplicados soamente no medicamento humano). Todo depende da disponibilidade da [[tecnoloxía]] e tamén do dominio do procedemento por parte do veterinario, unha vez que hoxe día a Veterinaria xa está subdividida en diversas especialidades, así como na [[medicina]] humana ([[oftalmoloxia]], [[ortopedia]], [[oncoloxia]], [[endocrinoloxia]], [[dermatoloxia]], [[acupuntura]], etc), e moitos veterinarios non son máis que clínicos xerais, e si especialistas en determinadas áreas.
Na área de animais de produción, como [[gado]] bovino, [[ovino]] e [[caprino]], que non teñen valor emocional moi grande, os tratamentos e as operacións caras non son moi usadas, sendo destinados en xeral só aos animais de gran valor económico (como os reprodutores, campións, etc).
Os científicos que traballan na área de Veterinaria son moi importantes en investigación [[farmacia|farmacolóxica]], [[química]] e [[bioloxía|biolóxica]].
==Educación==
Moitas universidades teñen cursos de graduación que conferen grao ou título de [[bacharel]] en Medicina Veterinaria. No Brasil os seus practicantes son rexistrados e teñen a súa actuación regulada en nivel nacional e estadual polos Consellos Federal e Rexionais de Medicina Veterinario, respectivamente.
A duración e o contido dos cursos varía moito. Xeralmente están entre 4 e 7 anos de duración. No [[Brasil]], a duración do curso é de 5 anos. Algúns anos introdutorios (con disciplinas de [[anatomia]], [[bioquímica]], [[xenética]], [[histoloxia]], [[biofísica]], [[fisioloxia]], [[farmacoloxia]], [[patoloxía]], [[parasitoloxia]], [[viroloxia]], [[microbioloxia]], [[estatística]] e adestramento en pensamento cientifico) son seguidos por disciplinas profesionais (produción e nutrición animal, [[radioloxia]], clínica [[cirurxía|cirúrxica]], clínica médica, molestias infecciosas, saúde pública, inspección de alimentos de orixe animal, entre outras). Logo de regulamentación que ocorreu recentemente, algunhas escolas fornecen a posibilidade de residencia médica en diversas áreas, nas cales o traballo práctico é supervisado por docentes da facultade.
En Portugal o curso dura 6 anos.
== Áreas de actuación do Veterinario ==
1. Prevención, control e erradicación de agravos á saúde animal e [[zoonose]]s;
2. Tratamento das enfermidades e dos traumatismos que afectan os animais;
3. Control da sanidade dos produtos e subprodutos de orixe animal para o consumo humano;
4. Produción de animais (bovinos, ovinos, aves, porcinos, entre outras especies).
===Especialización Veterinarias===
O título de especialización para os Veterinarios depende da realización de cursos especializados, dos cales os principais son:
ESPECIALIDADE - ÁREA DE ACTUACIÓN
* Acupuntura Veterinaria
* Anestesioloxía Veterinaria
* Benestar e Comportamento Animal
* Clínica e Técnica Cirúrxica
* Clínica Médica de Grandes Animais - Ruminantes, Equídeos e Porcinos
* Clínica Médica de Pequenos Animais - Cardioloxía, Dermatoloxía, Odontoloxía, Oftalmoloxía, Ortopedia e Traumatoloxía
* Ecoloxia e Xestión Ambiental
* Economía Rural e Xestión do Agronegócio - Organización de cadeas produtivas, comercialización e mercadotecnia “” da industria animal
* Farmacoloxía e Terapéutica Veterinaria
* Fisioloxía e Endocrinoloxía Veterinaria
* Xenética e Melloramento Animal
* Homeopatía Veterinaria
* Inspección Hixiénica, Sanitaria e Tecnolóxica de Produtos de Orixe Animal - Carnes e Derivados, Leite e Derivados, Peixe e Derivados, Ovos e Derivados, Mel e Derivados, Control físico-químico e Microbiolóxico de Produtos de Orixe Animal
* Medicamento e Produción de Animais Acuáticos
* Medicamento e Produción de Animais de Laboratorios
* Medicamento e Produción de Animais Silvestres
* Médico Veterinario Intensiva
* Médico Veterinario Legal
* Médico Veterinario Preventiva - Saúde Pública, Epidemioloxía, Zoonoses e Planificación en Saúde Animal, Enfermidades Infecciosas e Parasitarias, Vixilancia Sanitaria
* Microbioloxía Veterinaria - Viroloxía, Bacterioloxía e Micoloxía
* Morfoloxía Veterinaria - Anatomía, Histologia, Citologia e Embrioloxía
* Nutrición Animal - Ruminantes, Non Ruminantes e Agrostoloxia
* Parasitoloxia Veterinaria
* Patoloxía Clínica Veterinaria
* Patoloxía Veterinaria - Anatomía Patolóxica, Histopatoloxía e Ornitopatoloxía
* Produción Animal - Bovinocultura, Bubalinocultura, Caprinocultura, Ovinocultura, Equideocultura, Suinocultura, Avicultura, Cunicultura, Apicultura, Sericicultura e Estrutiocultura
* Radioloxia e Diagnóstico por Imaxe Veterinaria - Ultra-sonografia, Ressonância Magnética, Tomografia e Videolaparoscopia
* Reprodución Animal - Androloxia, Tecnoloxía do Seme e Inseminación Artificial, Xinecología e Obstetricia Veterinaria, Produción “in vitro” de Embrións, Transferencia de Embrións, Clonación Animal, Transxénese Animal, Fisioloxia e Manexo Reprodutivo
* Tecnoloxía de Produtos de Orixe Animal - Carnes e Derivados, Leite e Derivados, Ovos e Derivados, Mel e Derivados
* Toxicoloxía Veterinaria
==Véxase tamén==
[[Medicamentos veterinarios]]
==Ligazóns externas==
{{Commons|Category:Veterinary Medicine}}
* [http://www.cfmv.org.br/ Consello Federal brasileiro de Médico Veterinario]
[[Categoría:Ciencias Agrarias]]
[[Categoría:Veterinaria|Veterinaria]]
[[ar:طب بيطري]]
[[bg:Ветеринарна медицина]]
[[bs:Veterinarska medicina]]
[[ca:Veterinària]]
[[cs:Veterinární lékařství]]
[[de:Veterinärmedizin]]
[[en:Veterinary medicine]]
[[eo:Veterinara medicino]]
[[es:Veterinaria]]
[[et:Veterinaaria]]
[[eu:Albaitaritza]]
[[fa:دامپزشکی]]
[[fi:Eläinlääketiede]]
[[fiu-vro:Eläjäarstitiidüs]]
[[fr:Médecine vétérinaire]]
[[he:רפואה וטרינרית]]
[[hi:पशु चिकित्सा विज्ञान]]
[[hr:Veterina]]
[[ia:Medicina veterinari]]
[[id:Kedokteran hewan]]
[[it:Veterinaria]]
[[ja:獣医学]]
[[ko:수의학]]
[[nl:Diergeneeskunde]]
[[pl:Medycyna weterynaryjna]]
[[pt:Medicina veterinária]]
[[ro:Medicină veterinară]]
[[ru:Ветеринария]]
[[sk:Veterinárna medicína]]
[[sl:Veterinar]]
[[sr:Veterina]]
[[sv:Veterinärmedicin]]
[[uk:Ветеринарія]]
[[vec:Veterinario]]
[[wa:Årtisyince]]
[[zh:兽医学]]
| |||