Canis Major: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
VolkovBot (conversa | contribucións)
Xqbot (conversa | contribucións)
m bot Modificado: ml:ബൃഹച്ഛ്വാനം; cambios estética
Liña 6:
simboloxía = Can Grande |
RA = 7 |
dec= −20−20 |
area = 380 |
rango = 43° |
estrelas = 5 |
estrela = [[Sirius]] (αα CMa) |
magnitude = −1−1.46 |
meteoros = Ningunha |
colindancia =
* [[Monoceros]]
* [[Lepus]]
* [[Columba]]
* [[Puppis]]|
latmax = 60 |
latmin = 90 |
Liña 25:
O '''Can Maior''' é unha [[constelación]] que vai detrás (máis ó leste) do gran cazador, de nome [[Orión (constelación)|Orión]]. Dise que representa a un dos cans de [[Orión (mitoloxía)|Orión]] o cazador (ver tamén as constelacións de [[Orión (constelación)|Orión]], [[Canis Minor]], e [[Canes Venatici]].) Canis Major contén a [[Sirius (estrela)|Sirius]], a [[Lista da Estrelas maís Brillantes|estrela máis brillante]] do firmamento, a estrela é parte do chamando [[Triángulo de Inverno]] do Hemisferio Norte, ou Triángulo de Verán no Hemisferio Sur.
 
== Estrelas principais ==
* [[Alfa Canis Majoris|αα Canis Majoris]] ([[Sirius (estrela)|Sirio]]), a estrela máis brillante vista dende a terra con [[magnitude visual|magnitude]] -1,46. Ó redor orbita, cun período de 50 anos, unha estrela do tipo [[anana branca]] chamada Sirius B descuberta por [[Alvan Clark]].
* [[Beta Canis Majoris|ββ Canis Majoris]] ([[Murzim]] ou [[Mirzam]]), con magnitude 1,98 é unha estrela [[xigante azul]] [[estrela variable|variable]] do tipo [[Estrela variable Beta Cephei|Beta Cephei]].
* [[Gamma Canis Majoris|γγ Canis Majoris]] ([[Muliphein]]), de magnitude 4,11, unha estrela das chamadas de [[estrela de mercurio-manganeso|mercurio-manganeso]].
* [[Delta Canis Majoris|δδ Canis Majoris]] ([[Wezen]]), a terceira máis brillante da constelación con magnitude 1,83, é unha estrela [[superxigante]] amarela, unha das máis masivas que se poden apreciar a simple vista.
* [[Epsilon Canis Majoris|εε Canis Majoris]] ([[Adhara]]), [[estrela dobre (astronomía)|estrela dobre]] cunhas compoñentes que están separadas 7 [[arcsec|segundos de arco]].
* [[Zeta Canis Majoris|ζζ Canis Majoris]] ([[Furud]]), [[binaria espectroscópica]] de magnitude 3,02 e cor branco-azulada.
* [[Eta Canis Majoris|ηη Canis Majoris]] ([[Aludra]]), de magnitude 2,45, unha [[superxigante azul]] tan luminosa coma 66.000 soles e [[estrela variable]] do tipo [[Deneb|Alpha Cygni]].
* [[Mu Canis Majoris|μμ Canis Majoris]], [[estrela binaria]] fixa onde as súas dúas compoñentes están separadas 3 segundos de arco.
* [[Ni Canis Majoris|&nu;ν Canis Majoris]] nomea a tres estrelas distintas; [[Ni2 Canis Majoris|&nu;ν<sup>2</sup> Canis Majoris]], a 65 [[ano luz|anos luz]], é unha das xigantes laranxas máis próximas á Terra.
* [[Xi Canis Majoris|&xi;ξ Canis Majoris]], [[designación de Bayer]] compartida por dúas estrelas diferentes: [[Xi1 Canis Majoris|&xi;ξ<sup>1</sup> Canis Majoris]], a máis brillante, unha [[subxigante]] azul, e [[Xi2 Canis Majoris|&xi;ξ<sup>2</sup> Canis Majoris]], unha [[estrela xigante|xigante]] branca de magnitude 4,53.
* [[Omicron Canis Majoris|&omicron;ο Canis Majoris]], tamén dúas estrelas distintas: [[Ómicron1 Canis Majoris|&omicron;ο<sup>1</sup> Canis Majoris]], a menos brillante, unha superxigante laranxa, e [[Ómicron2 Canis Majoris|&omicron;ο<sup>2</sup> Canis Majoris]], unha superxigante azul de magnitude 3,02.
* [[Sigma Canis Majoris|&sigma;σ Canis Majoris]], [[superxigante vermella]] e [[variable irregular]], cun brillo que varía entre magnitude 3,43 e 3,51.
* [[Tau Canis Majoris|&tau;τ Canis Majoris]], superxigante do raro [[tipo espectral]] O, a máis brillante do [[cúmulo estelar|cúmulo]] [[NGC 2362]].
* [[Omega Canis Majoris|&omega;ω Canis Majoris]], estrela azul e variable eruptiva [[estrela variable Gamma Cassiopeiae|Gamma Cassiopeiae]], cunha variación de brillo entre magnitude 3,6 e 4,18.
* [[VY Canis Majoris]], a estrela [[hiperxigante]] máis grande coñecida e unha das máis luminosas.
* [[27 Canis Majoris]] ([[EW Canis Majoris]]), [[sistema estelar]] triplo en onde unha das estrelas é unha variable Gamma Cassiopeiae.
* [[HD 47536]] (HR 2447), estrela xigante laranxa con dúas [[planeta extrasolar|planetas extrasolares]].
 
== Obxectos notables do espazo profundo ==
* [[M41]] ([[NGC 2287]]). AR: 06h 46m 00.0s Dec: -20°44'00" (Época 2000). [[Cúmulo aberto]] de preto de 80 estrelas brillantes a 4º ó sur de [[Sirius (estrela)|Sirio]], visible a simple vista.
* [[NGC 2362]]. AR: 07h 18m 48.0s Dec: -24°57'00" (Época 2000). Cúmulo aberto composto por unhas 60 estrelas; apreciase coma unha nebulosidade ó redor da máis brillante delas, [[Tau Canis Majoris|&tau;τ Canis Majoris]].
 
* [[NGC 2280]], a [[galaxia]] máis brillante da constelación, unha [[galaxia espiral barrada|espiral barrada]] situada 3º ó noroeste de [[Adhara]] (&epsilon;ε Canis Majoris).
* [[NGC 2217]], unha galaxia espiral barrada que se atopa 3º ó norte de [[Furud]] (&zeta;ζ Canis Majoris).
* [[NGC 2207]], outra galaxia espiral barrada de magnitude 10,8 situada a 3,5º ó suroeste de [[Murzim]] (&beta;β Canis Majoris).
 
* [[NGC 2359]] ([[Nebulosa do Casco de Thor]]), [[nebulosa de emisión]] iluminada por unha [[estrela de Wolf-Rayet]]. A súa forma semella a forma do casco dun guerreiro.
 
== Mitoloxía ==
[[Ficheiro:Canis_Major.gif|300px|thumb|Imaxen da constelación de Canis Maior.]]
Hai diversas identificacións que se propuxeron para o Can Maior:
 
* Un can que lle agasallou [[Zeus]] a [[Europa (mitoloxía)|Europa]], que pasou a varias xeracións posteriores ata que se converteu no can de [[Céfalo]]. Durante a persecución da [[Raposa de Teumeso]], foi convertido por Zeus en pedra e logo colocado entre as constelacións.
 
* O can de [[Orión (mitoloxía)|Orión]], [[catasterismo|catasterizado]] á vez có seu amo posto que sempre estivera ó carón del.
 
* A cadela [[Mera (mitoloxía)|Mera]], de [[Icario]] e [[Erígone]]. Atopou os corpos sen vida dos seus amos e cós seus laios atraeu á xente para que lles deran sepultura. [[Dioniso]] púxoa entre as constelacións.
 
[[Sirius (estrela)|Sirio]], nome significa ''abrasador'', chamada a estrela can, é a máis brillante do firmamento só superada en brillo aparente pola [[Lua]] e os planetas [[Venus (planeta)|Venus]], [[Xúpiter (planeta)|Xúpiter]] e [[Marte (planeta)|Marte]]. Debido a que durante o verán é invisible, pensábase entón que a súa enerxía se lle sumaba a do sol para produci-los días máis calorosos ou días de can (sol canicular).
 
== Véxase tamén ==
{{Commons|Canis Major}}
=== Outros artigos ===
* [[Orión (constelación)|Orión]]
* [[Canis Minor]]
Liña 74:
* [[Procyon (estrela)|Procyon]]
 
=== Ligazóns externas ===
* http://usuarios.lycos.es/astro114/OBSERVACION-CANIS_MAJOR.htm {{Es}}
* [http://www.allthesky.com/constellations/canismajor/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Canis Major] {{En}}
Liña 112:
[[lv:Lielais Suns]]
[[mk:Големо Куче]]
[[ml:ബൃഹച്ഛ്വാനം (നക്ഷത്രരാശി)]]
[[nah:Cītlalxonecuilli]]
[[nl:Grote Hond]]