Xénero gramatical: Diferenzas entre revisións

O '''xénero gramatical''' é un trazo gramatical que fai referencia a cada unha das categorías en que se poden clasificar certas [[clases lexicais]] dunha lingua. Nalgunhas linguas coma a [[lingua galega|galega]] o xénero adoita vincularse vagamente co [[sexo]] (cando esas clases refiren seres vivos sexuados aínda que non sempre).

 

 

Algunhas linguas teñen un só xénero e tratan todos os substantivos da mesma maneira dende un punto de vista gramatical. É o caso do vasco e das linguas ugro-fínicas (finés, estoniano, húngaro). Outras coma as indoeuroepeas (entre as que se atopan as [[románicas]]) teñen entre un e tres xéneros. Algunhas [[linguas caucásicas]] teñen entre catro e oito e a maior parte das [[bantús]] entre dez e vinte.

denomínanse ''xéneros gramaticais'' un certo tipo de clases nominais onde se fai concluír, en menor ou maior medida, o xénero natural ou biolóxico do referente nominal cunha clase determinada, iso é macho - clase nominal masculina, femia - clase nominal feminina. De coincidir totalmente esta adscrición baseada no xénero biolóxico fálase de linguas con ''xénero natural''. Tamén ocorre, moi frecuentemente nas linguas indoeuropeas, que todos substantivos, quer animados quer inanimados -e por tanto sen xénero natural- se teñan que adscribir a algunha destas clases. Existen linguas que distinguen entre máis que dous xéneros gramaticais, nomeadamente incorporando un terceiro que se dá habitualmente en chamar ''neutro'' mais non é por iso que exista necesariamente unha adscrición directa de cada substantivo a cada un destes xéneros segundo sexa animado masculino, animado feminino ou inanimado.

 

 

A adscrición concreta de daca substantivo a un determinado xénero varia en función dos criterios proprios de cada lingua, sendo moi habitual un chamado ''núcleo semántico, iso é que se prioriza a adscrición dos substantivos que se refreen a varón ao xénero masculino, de o haber, e a adscrición de referentes animados femias ao xénero feminino, etc. mais tamén poden operar outros criterios tan variados como, por exemplo, a morfoloxía nominal ou a fonética.

O francés, pola contra, é un claro exemplo dunha lingua que procede por adscrición fonética baseada nos sons finais dos substantivos.

 

 

Tamén funcionan clarisimamente condicionantes sociais na adscrición de substantivos, sobre todo referentes a profesións, á adscrición habitual que se fai de tais substantivos a un xénero ou non, sendo habitualmente masculinos os substantivos non marcados que se refiren a profesións cultural ou tradicionalmente do ámbito masculino, como por exemplo “médico”, do mesmo xeito que ocorre a inversa con profesións que se consideran priopriamente femininos, por exemplo “enfermeira”. Tal adscrición a un xénero gramatical a un outro tamén se dá naquelas linguas onde se aplica o chamado ''xénero natural' como o inglés onde segundo os prexuízos sociais ou o marco semántico referencial o xénero denotacional dos substantivos epicenos (neutro) choca co seu xénero connotacional no uso plasmado noutros elementos coreferenciais da frase que si teñen flexión por xénero, máis habitualmente os pronomes, por exemplo: ''nurse'' e ''doctor'' son strictu senso epicenos en inglés, iso é sen xénero gramatical, mais no uso tenden a ser feminino e masculinos respectivamente, p.e. ''when the nurse comes, tell her to...'' vs. ''when the doctor comes tell him to''

[[ja:性 (文法)]]

[[la:Genus (grammatica Latina)]]

[[lt:Giminė (gramatika)]]

[[nl:Geslacht (taalkunde)]]