Fronte Popular (España): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
SieBot (conversa | contribucións)
Servando2 (conversa | contribucións)
ortografía
Liña 1:
A '''Fronte Popular''' foi unha histórica [[coalición electoral]] creada en xaneiro de 1936 polos principais partidos de centro-esquerda de [[España]]. O 16 de febreiro logran a victoriavitoria nas últimas eleccións democráticas durante a [[Segunda República]], antes do golpe de estado que produciría a [[guerra civil]].
 
== A coalición de esquerda-nacionalista ==
A FrenteFronte Popular de España, coalición política de republicanos de esquerda, socialistas e comunistas, gañou as eleccións celebradas o 16 de febrerofebreiro de 1936, manténdose no goberno ata o final da Guerra Civil Española en 1939, con [[Manuel Azaña]] como presidente da II República. No momento do golpe de estado a presidencia do Goberno era ocupada por [[Casares Quiroga]]. Durante o [[franquismo]] seguirán mantendo a [[república española no exilio]].
 
Estaban entre outras organizacións o [[PSOE]], o sindicato [[UXT]], o [[PCE]], o [[POUM]], e os partidos republicanos [[Esquerda Republicana]] (IR) de [[Manuel Azaña]] e a [[Unión Republicana]] (UR) de [[Diego Martínez Barrio]]. O pacto estaba apoiado polos nacionalistas catalanescataláns como [[ERC]] e incluso (non explicitamente) pola central anarcosindicalista [[CNT]]. Nembargantes, moitos anarquistas que logo combatiríancombaterían polo bando republicano, nas eleccións pediron a abstención.
 
A coalición entre socialistas, comunistas e nacionalistas republicanos tiña un programa reformista, como a defensa das reformas sociais do primeiro goberno de 1931, que estaban sendo paralizadas ou eliminadas polo posterior goberno conservador. Tamén xordíaxurdía como resposta para pedir a liberación dos detidos e sometidos a proceso por responsabilidades nos feitos acontecidos durante a [[Revolución de 1934|Revolución de Asturias]] en 1934, e ante o avance en Europa do [[nazismo]] de [[Hitler]] e o [[fascismo]] de [[Mussolini]]. Nese momento tamén en [[Francia]] gobernaba a [[Fronte Popular (Francia)|Fronte Popular Francesa]].
 
==Resultado das eleccións==
 
As eleccións do 16 de febreiro tiveron lugar con relativa calma malia a crispación progresiva dos anos anteriores. MovilizáronseMobilizáronse aproximadamente uns 34.000 [[Garda Civil|gardas civilescivís]] e 17.000 [[Garda de Asalto|gardas de asalto]] que velaban pola seguridade. Os resultados, presentados o día 20, foron:
 
[[Censo]]: 13.553.710 electores
Liña 18 ⟶ 19:
*[[PNV]]: 125.714
 
Os principais partidos conservadores e monárquicos, aglutináronse como resposta na [[Fronte Nacional (España)|Fronte Nacional]] (en [[Cataluña]], Fronte de Orde ou [[Front d'Ordre]]) liderados polo partido gobernante da [[CEDA]] de [[José María Gil Robles]], insistían en identificar á Fronte Popular como un pacto revolucionario [[bolcheviquebolxevique]] que liquidaría áa nación fronte ás disputas rexionalistas ou as influencias da nova potencia comunista, a [[URSS]]. Porén, un detalle pouco importante como as discrepancias de [[José Antonio Primo de Rivera]], líder do pequeno partido [[Falanxe Española]], con Gil Robles, será transcendente no futuro.
 
En maio Manuel Azaña é elexidoelixido presidente da República, pero o [[PSOE]] coa oposición do socialista [[Francisco Largo Caballero]], non se une ó goberno malia que o apoia tibiamentetepedamente, pero aumenta o conflito e o extremismo do seu discurso, poñendo contra a parede ó goberno formado polos partidos republicanos entre os extremistas máis conservadores e os máis esquerdistas.
 
Os escanos foron repartidos da seguinte maneira:
Liña 53 ⟶ 54:
* Demócratas Liberais: 1 deputado
 
Cabe destacar o gran avance do PCE, escisión do PSOE anos atrás, que acadara o seu primeiro deputado por [[Provincia de Málaga|Málaga]] en 1933, e que agora contaba cun gran protagonismo na Fronte Popular, Así mesmo, foi importante a debacledesfeita do Partido Radical do republicano [[Alejandro Lerroux]] polo escándalo do [[estraperlo]].
 
O triunfo electoral da Fronte Popular, malia que tivo unha escasa marxe, gozou de gran repercusión en España e en gran parte de Europa. Moitos xa miraban a España como o primeiro enfrontamento, que logo sería a escala global, do fascismo contra as principais potencias democráticas e os emerxentes movementos revolucionarios, sobre todo o [[comunismo]].
 
==A fin do goberno e o comezo da ditadura==
 
O fracaso electoral dos conservadores, como xa pasara coa esquerda tralo seu fracaso nas eleccións de 1933, deu resultado a un doloroso fracaso e aumentou a radicalidade do discurso. Uns 15.000 afiliados nas mocidades da CEDA únense á Falanxe. Agora o novo líder dos conservadores será [[José Calvo Sotelo]]. A espiral de violencia progresiva promovida tanto polos partidos esquerdistas como por Falanxe e o seu líder José Antonio, fan que este se vexa arbitrariamente privado de inmunidade parlamentaria e detido, e as oficinas de Falanxe clausuradas. Pero isto non frea a xa caótica situación. A violencia era agora o método para impor o discurso, tanto nas cidades como no rural.
 
En [[ExtremaduraEstremadura]] o 25 de marzo uns 60.000 xornaleiros ocupan case 3.000 fincas, fartos do poder dos terratenentes e da fame. En [[Navarra]] os [[Carlismo|carlistas]], protagonistas de dúas guerras civilescivís durante o século XIX en contra de gobernos liberais, rebélanse contra o goberno de centro-esquerda pedindo un golpe de estado. Coas continuas advertencias e a ameaza dunha nova guerra civil, o goberno intenta aillarillar ós xenerais máis dereitistas, cun rotundo fracaso.
 
O 1 de maio, [[Día internacional dos traballadores]], exáltanse nos xa tradicionais desfiles dos sindicatos de esquerda discursos inflamados sobre todo por parte do novo líder do [[PSOE]], alcumado o [[Lenin]] español: Largo Caballero. Durante unha das manifestacións, circulou o rumor que unhas monxas deran caramelos envelenados a varios nenos, e grupos de exaltados responderon coa queima dun convento, ante a impotencia do goberno republicano.
 
O 13 de xullo [[José Calvo Sotelo]] é asasinado por un grupo de policías e pistoleiros socialistas, entre eles un guardaespaldasgardacostas de [[Indalecio Prieto]], o que precipita os plans golpistas de diversos militares e organizacións dereitistas e fai que moitos ata entón indecisos se sumen á conspiración.
 
O 18 de xullo prodúcese o intento de [[golpe de estado]], nun principio liderado polo xeneral Mola —que asinaba como «el Director»—, apoiado por algúns sectores de Falanxe pese á oposición explícita de José Antonio e os carlistas. Entre os xenerais estaba o xeneral novo [[Francisco Franco]] que posteriormente se fai co poder dos rebeldes. Co fracaso do golpe de estado na maior parte do país, e o apoio imprescindible das potencias fascistas europeas iníciase a última [[guerra civil española]]. Coa división das distintas organizacións moderadas e esquerdistas, enfrontadas de cotíoacotío entre si e a ausencia de axuda por parte do resto de nacións democráticas ante o temor, logo real, de provocar a [[Segunda Guerra Mundial]], o gobiernogoberno electo debe abandonar o país. Franco, nunha longa [[ditadura]] personalpersoal, instálase no poder ata a súa morte en 1975.
 
==Véxase tamén==
 
[[República española no exilio]].
 
[[Categoría:Segunda República Española]]