Cataluña: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Porto (conversa | contribucións)
correxir o erro na interwiki, confusión entre Cataluña é a Comunidade Autónoma de Cataluña
Liña 1:
{|align="right"
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px" style="margin-left:15px;margin-bottom:10px"
|[[Image:bandeiracataluña.png|thumb|right|Bandeira de Cataluña.]]
|+ <big>'''Comunitat Autònoma de Catalunya'''</big><br/>''Comunidade Autónoma de Cataluña''
|-
| style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" |
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
| align="center" width="140" | [[Image:Bandeiracataluña.png|Bandeira de Cataluña]]
| align="center" width="140" | [[Image:Escudocataluña.png | Escudo de Cataluña]]
|-
|[[Image:Cataluna municipalities.png|thumb|right|Mapa de distribución dos concellos en Cataluña.]]
|}
Cataluña é é unha [[Nacionalidade Histórica]] recoñecida na [[Constitución española]] con estatuto de [[Comunidade Autónoma]] situada na costa Noreste da [[Península Ibérica]], ao norte do río Senia, ata o límite coa [[Andorra]] e Occitania.
|-
| bgcolor="#c6c6c6" align="center" colspan="2" | [[image:ComAutCÑ.jpg|275px|thumb|Mapa de ubicación da Comunidade Autónoma de Cataluña]]
|-
| '''[[Capital]]''' || [[Barcelona]]
|-
| '''[[Lingua oficial|Linguas oficiais]]'''
| [[español|castelán]] e [[catalán]]<br>No [[Val de Arán]], tamén [[Aranés]].
|-
| '''[[Superficie]]'''<br/>&nbsp;- '''total'''<br/>&nbsp;- '''% de España'''
| [[Lista de comunidades autónomas españolas por superficie|Lugar nº 6]]<br/>[[1 E10 m2|32.114]] [[Kilómetro cadrado|km²]]<br/>6,3%
|-
| '''[[Poboación]]'''<br/>&nbsp;- '''Total (2003)'''<br/>&nbsp;- '''% de España'''<br/>&nbsp;- [[Densidade de poboación|Densidade]]
| [[Lista de comunidades autónomas españolas por poboación|Lugar nº 2]]<br/>6.506.440<br/>15,6%<br/>190,73 hab./km²
|-
| '''[[Xentilicio]]'''<br/>&nbsp;- [[Español]]<br/>&nbsp;- [[Catalán]]
| &nbsp;<br/>''catalán/catalana''<br/>''català/catalana''
|-
| '''Estatuto de autonomía''' || [[22 de decembro]] de [[1979]]
|-
| '''[[ISO 3166-2]]''' || CT
|-
| '''[[Els Segadors|Hino oficial]]''' || ''[[Els Segadors]]''
|-
| '''[[Cortes españolas|Representación<br/>parlamentaria]]'''<br/>&nbsp;- '''[[Congreso español|Congreso]]'''<br/>&nbsp;- '''[[Senado español|Senado]]'''
| &nbsp;<br/>&nbsp;<br/>46 escanos<br/>7 escanos
|-
| '''[[Presidente da Generalitat de Cataluña|Presidente]]'''
| [[Pasqual Maragall i Mira]] ([[PSOE|PSC]])
|-
| align="center" colspan="2" | [http://www.gencat.net Generalitat de Catalunya]
|}
'''Cataluña''' (''Catalunya'' en catalán, ''Catalunha'' en aranés) é un territorio histórico que na actualidade conforma, na meirande parte, unha [[comunidade autónoma]] dentro do Reino de España situada ao Este da [[Península Ibérica]]. Limita ao Norte con [[Francia]] e [[Andorra]], ao Este co [[Mar Mediterráneo]], ao sur coa [[Comunidade Valenciana]] e ao Oeste con [[Aragón]]. Historicamente [[Cataluña]] é unha rexión histórica que engloba as comarcas do Vallespir, o Conflent, o Capcir, o Rosellón e a parte norte de Cerdaña ou Alta Cerdaña, territorios ultrapirenaicos dependentes dos antigos condados do Rosellón e da Cerdaña e que perencen ao actual departamento francés de os Pirineos Orientais. É frecuente que estas comarcas se engloben baixo o nome de Alta Cataluña. Cataluña é a comunidade autónoma coa maior producción industrial de España, e é onde residen o 25% dos extranxeiros do país.
 
Os termos Cataluña, Principado de Cataluña ou Cataluña do Sur úsanse habitualmente para facer referencia á [[Comunidade Autónoma de Cataluña]], mentras que Cataluña do Norte refírese aos territorios cataláns baixo administración francesa. O termo Países Cataláns úsase para referirse a tódo-los territorios de fala catalana, incluíndo o País Valenciano, as Illas Baleares, a franxa do Ponent e [[Andorra]].
== Lingua ==
Como Comunidade Autónoma, Cataluña conta cun poder executivo (a [[Generalitat de Catalunya]]), un lexislativo (o [[Parlament de Cataluya]]), e está adscrito á [[Administración de Xustiza]] española, aínda pola banda autonómica, o sistema culmine no [[Tribunal Superior de Xustiza de Cataluña]].
O ''Estatut'' declara o [[catalán]] lingua propria de Cataluña. Tanto o [[catalán]] coma o [[castelán]] son linguas oficiais en todo o territorio. Ademáis, o [[aranés]] é unha lingua oficial no [[Val de Arán]].
 
{{CCAA_España}}
==Administración e Goberno de Cataluña==
A Generalitat é a institución de autogoberno en Cataluña, componse dun Parlamento, un Presidente y un Consello Executivo [http://www10.gencat.net/gencat/AppJava/es/generalitat/generalitat/index.jsp].
 
O Parlamento de Cataluña (''Parlament'') ten 135 escanos, elixidos por sufraxio. O Parlamento é a ferramenta lexislativa de Cataluña [http://www.parlament-cat.net/portal/page?_pageid=34,33596&_dad=portal&_schema=PORTAL].
 
[[category:España]]
O Presidente (''President'') e o Consello Executivo serven como autoridade executiva e son elixidos polo Parlamento. O Goberno catalán componse de 16 departamentos o consellerías [http://www10.gencat.net/gencat/AppJava/es/generalitat/index.jsp].
 
Aínda que se atopan algunhas excepcións, a maior parte do poder xudicial encóntrase baixo a autoridade central española. Nembargantes, en Cataluña aplícase o Dereito Civil Catalán, o cal é distinto ao resto de [[España][http://civil.udg.es/normacivil/catalunya.htm]. Unha lei catalana é regulada polo defensor do pobo (''Síndic de Greuges'') [http://www.sindicgreugescat.org], o cal trata os problemas que poidan surxir entre os cidadáns ou organizacións coa ''Generalitat'' ou outros gobernos locais.
 
A rexión mantén unha loita política dende [[1979]] para obter maiores niveis de autonomía. Logo de Navarra e o País Basco, Cataluña ten o nivel máis alto de autogoberno de España. A Generalitat retén competencia exclusiva nalgunhas materias coma cultura, medioambente, comunicacións, transporte, comercio, seguridade pública e gobernos locais. En moitas áreas como a educación, seguridade social ou xustiza, a xurisdición compártese co resto do Estado Español [http://www10.gencat.net/gencat/AppJava/es/generalitat/generalitat/competencies/index.jsp]..
 
Un exemplo do nivel autonómico Catalán é que dispón da súa propria policía autónoma, os chamados ''Mossos d'Esquadra'', quenes a día de hoxe están sustituíndo á ''Guardia Civil y Policía Nacional'', a cal está baixo a autoridade do estado central. Ao chegar a completa sustitución no [[2008]] [http://www.gencat.net/mossos/cme/desplegapdf/despleg.pdf], o Estado Español manterá un número limitado de axentes na rexión para algunhas cuestións relaciondas co terrorismo e a inmigración. Así coma os ''Mossos d'Esquadra'', os corpos da policía municipais están baixo a autoridade do goberno catalán [http://www.gencat.net/mossos/cme/organitzacio/contingutpdf/FuncPGME.pdf].
 
A diferencia das comunidades de [[Navarra]] e o [[País Basco]], Cataluña non ten o seu proprio sistema fiscal. Deste xeito o sostemento económico da administración catalana depende case na súa totalidade dos fondos recaudados pola imposición do Estado Español e presupuestado para Cataluña. Isto converteuse nunha das prioriaddes do proceso de reforma do ''Estatut'' que se está levando a cabo neste 2005 [http://www.gencat.net/nouestatut]. Logo de que moitos estudos feitos por algunhas universidades e entidades financieiras confirmaran dun alto nivel de déficit fiscal (é dicir, a rexión paga máis do que recibe) [http://www.desequilibri.net], recibiu un forte apoio social, reclamando un maior nivel de autonomía fiscal no novo estatuto.
 
==Provincias==
Cataluña fórmase por catro provincias:
*[[Provincia de Barcelona]]: Capital [[Barcelona]]
*[[Provincia de Xirona]]: Capital [[Xirona]]
*[[Provincia de Lleida]]: Capital [[Lleida]]
*[[Provincia de Tarragona]]: Capital [[Tarragona]]
 
Especial referencia hai que facer do [[Val de Arán]], cunha lingua propia (variante do [[occitano]] ou [[provenzal]]) que si ben non está incluida dentro da organización provincial, sí ten unha autonomía administrativa e tres linguas cooficiais.
 
As denominacións catalanas das capitais de Xirona e Lérida e das súas correspondentes provincias son (como as galegas) as oficiais en todo o territorio español (lei 2/1992 do [[28 de febreiro]] de [[1992]]), aínda que segue a ser común referirse a elas co topónimo español.
 
==Localidades==
* [[Lista de municipios de Cataluña]]
 
== [[Comarcas de Cataluña|Comarcas]] ==
* [[lista de comarcas de Cataluña]]
 
==Vexa tamén==
*[[Literatura en catalán]]
*[[Viella]]
*[http://ca.wikipedia.org Viquipèdia (a wikipedia en catalán)]
 
 
{{CCAA_España}}
 
 
[[an:Cataluña]]
[[ar:منطقة كاتالونيا الذاتية الحكم]]
[[ast:Cataluña]]
[[ca:Comunitat autònoma de Catalunya]]
[[cs:Katalánsko]]
[[da:Catalonien]]
[[de:Katalonien]]
[[en:Catalonia]]
[[eo:Katalunio]]
[[es:Cataluña]]
[[et:Kataloonia]]
[[fa:کاتالونی]]
[[fi:Katalonia]]
[[fr:Catalogne]]
[[ga:An Chatalóin]]
[[he:קטלוניה]]
[[hu:Katalónia]]
[[it:Catalogna]]
[[ja:カタルーニャ州]]
[[ka:კატალონია]]
[[la:Catalonia]]
[[lt:Katalonija]]
[[minnanmi:CatalunyaKataronia]]
[[nl:Catalonië]]
[[nn:Catalonia]]
[[no:Catalonia]]
[[oc:Comunautat autonoma de Catalonha]]
[[pl:Katalonia]]
[[pt:Catalunha]]
[[ro:Catalonia]]
[[ru:Каталония]]
[[sv:Katalonien]]
[[tokiponatl:ma KatalaCatalunya]]
[[tr:Katalonya]]
 
[[categoryzh-min-nan:españaCatalunya]]