Espírito Santo: Diferenzas entre revisións

Para a [[Igrexa Católica]], a [[Igrexa Ortodoxa]], a [[Igrexa Ortodoxa Copta]], a [[Igrexa Siríaca]], a [[Igrexa Apostólica Armenia]], a [[Igrexa Etíope Tewahedo]] e para o xeralidadexeneralidade do [[protestantismo]], trátase da terceira persoa da [[Santa Trindade]], consubstancial a Deus. Verdade fundamental do [[cristianismo]], contido dun dogma apuntado xa no [[Concilio de Nicea]] e definido definitivamente polo [[primeiro concilio de Constantinopla]]. Recóllese, xa que logo, no chamado símbolo niceno-constantinopolitano ou [[Credo]].

Nos evanxeliosevanxeos a palabra tradúcese ao grego como ''pneuma''. No evanxelioevanxeo de Xoán, Xesús promete, antes da súa morte, o Espírito como ''Paráclito'', é dicir, como consolador e fonte de alegría, que dará a entender os ditos e feitos de Xesús. Segundo os [[Feitos dos Apóstolos]], trala [[resurrección]], os discípulos terán unha experiencia inefable que os impulsa a proclamar a salvación en todas as linguas. É a vivencia do [[PentecostésPentecoste]].

Xa as primeiros cristiáns bautizaban ''no nome do Pai, do Fillo e do Espírito Santo'' entendendo que o facían por mandato de Xesús mesmo tal como se recolle nos evanxeliosevanxeos. Nun texto do século II composto en [[Siria]], denominado a [[Didaqué]], dasedáse testimuñotestemuño deste rito. Segundo a ''Tradición Apostólica'' de Hipólito de Roma, de comezos do século III, a terceira inmersión na auga realizábase trala confesión de fe no Espírito Santo. No cristianismo primitivo era a forza do Espírito a que perdoaba os pecados e transfiguraba ao crente para unha vida nova. Nos primeiros textos, fálase como dunha primicia de Vida Eterna que arrinca da escravitude do pecado para unha vida plena no amor e permite superar o medo á morte ata o mesmo [[martirio]]. ''Onde está o Espírito de Señor hai liberdade'' (2 Cor 3,17)

Serán os [[Pais da Igrexa]] os que sacarán as consecuencias desta experiencia. Para [[San Irineo]] de Lyon o Espírito é quen constantemente rexuvenece a fe e á comunidade dos crentes. Na súa polémica contra [[Ario]] e o [[arianismo]], [[Atanasio de Alexandría]] atribuiuatribuíu xa ao Espírito unha actividade e uns froitos propios de Deus mesmo. Isto será desenvolvido polo Pai da [[Capadocia]] [[Basilio o Grande]] no seu ''Tratado Sobre o Espírito Santo'': toda graza e toda forza, o senso moral, o consolo, a transformación que conduce á inmortalidade, o paso á liberdade e todos os demais bens son tamén obra do Espírito. Isto abrirá paso á profesión de fe no ''Espírito Santo, Señor e vivificante, que procede do Pai, e co Pai e co Fillo, recibe a mesma adoración e Groria.'' do primeiro [[Concilio de Constantinopla]] no ano 381.

Co gallo deste engadido, [[Constantinopla]] e [[Roma]] cruzáronse anatemas e deron lugar ao [[Gran Cisma]] de Oriente (1054), que chega aos nosos días. As Igrexas ortodoxas consideraron o termo ''filioque'' como unha traizón aos concilios da Igrexa indivisa. Puña en cuestión a monarquía do Pai como como enxendrantecreador dende toda a eternidade; o Fillo e o Espírito participan plenamente da omnipotencia divina dada antes de tódolos séculos pola orixe paterna. Se Deus é Amor, o Pai, na entrega que fai de si mesmo no seo da TrinidadeTrindade, doa o seu Amor, xa que logo, o Espírito procede del. HoxendíaHoxe en día, as xerarquías das Igrexas católica e ortodoxa teñen afirmado que esta diversidade terminolóxica non manifesta unha fe diferente, máxime cando, como afirman os teólogos de ámbalas confesións, na vida divina non é concebibleconcibible un antes e un despois temporal.

Nas Igrexas ortodoxas a vida cristiá é, ante todo, unha vida no Espírito. Isto desenvolveuse en maior grao que no catolicismo, onde se veu insistindo máis no cumprimento de preceptos morais en orde a gañar a [[Vida Eterna]]. Na ortodoxia, xa dende autores medievais como [[Nicolás Cabasilas]] ou [[Gregorio Palamás]] ten un papel central a recepción das ''enerxías divinas'' a través da oración do corazón. Elas son expresión da acción do Espírito que nos fai vivir, xa neste mundo, a divinohumanidade como manifestación do don gratuídogratuíto da salvación.

No evanxelioevanxeo de Xoán aparece como un don misterioso de Deus que ''sopra onde quere, oes o seu rumor, pero non sabes de onde vén e a onde vai'' (Xn 3,8). Expresa a soberana liberdade da acción salvadora de Deus, da que ninguén pode apropiarse nin someter a manipulación.

A acción non é evanescente senón que se traduce en froitos concretos, estes son: o amor, a alegría, a paz, a paciencia, a afabilidade, a bondade, a fidelidade, a mansedume, a templanzatemperanza (Ga 22-23).

*A auga que limpa a suciedadesucidade e é fonte de vida.

Na teoloxía ortodoxa, insístese en que a acción do Espírito afirma a liberdade e a '''pluralidade'''; segundo [[Berdiaev]], o Espírito da a cada cristián unha xenialidade que lle é propia. Para [[Olivier Clement]] o Espírito innova en cada un unha existencia persoal afirmando, en e pola comunióncomuñón, unha novidade sen precedentes. Fálase da ilimitada diversidade do Espírito.

Na ortodoxia tamén ten un lugar importante, como accionacción do Espírito, a creación da '''Beleza'''. A Igrexa ortodoxa rusa concibe o seu nacemento como unha subxugación da Beleza manifestada na liturxia bizantina. Así o Espírito inspira ao músico e leva a man do artista. Para [[Pável Florensky]] a balezabeleza trascendentetranscendente e esencializada dundunha [[iconoicona]] pode ser vehículo da enerxía vivificante e sanadorasandadora do Espírito.

A máis frecuente é como unha '''pomba'''. Símbolo dunha vida nova rescatada das augas da morte. No antigo testamento tras o [[Diluvio]], [[Noé]] solta unha pomba que volta cunha pola de oliveira, signo dunha vida renacida. Esta simboloxía exprésase tamén nos evanxeliosevanxeos para visualizar a complacenciacompracencia de Deus en Xesús, no seu bautismo por Xoán no río [[Xordán]].

As '''linguas de lume''' ou chamas, expresan a experiencia de PentecostésPentecoste, que impulsa aos primeiros discípulos á saír á luz e proclamar a salvación en Xesús crucificado, morto e resucitado. O Espírito é un fogo devorador que se difunde por toda a terra para transfigurala no amor de Deus. Nas igrexas de Oriente, onde os fieis comulgancomungan o sangue de Cristo, botan no viño unha pinga de auga quente, símbolo do lume do Espírito Santo.

Debido a que a crenza no Espírito concíbese como unha experiencia de exhultaciónexultación inefable, para achegarse ao seu sentido místico, resulta imprescindible coñecer como se expresa nos himnos das diferentes Igrexas. O sistema hímnico de [[Bizancio]] é como unha enciclopedia poética de espiritualidade e teoloxía. Así, nos himnos poéticos de [[Simeón o Novo Teólogo]] fálase do Espírito con frases como:

*alimento indecibleindicible que agroma a raudaisabundantemente das fontes do corazón

Pola súa parte, o cristianismo occidental, expresou experiencias análogas a través do [[canto gregoriano]]. Así, no himno de PentecostésPentecoste ''Veni Creator Spiritus'', do século IX, encontramos frases como:

*doantedonante espléndido