'''Joseph Harold Greenberg''' ([[28 de maio]] de [[1915]]–[[7 de maio]] de [[2001]]) foi un prominente e controvertido [[lingüística|lingüístalingüista]] e antropólogo africanista, coñecido polos seus traballos tanto na clasificación de línguaslinguas como en tipololoxíatipoloxía lingüística.
Naceu, no seo dunha familia xudeaxudía, en [[Brooklyn, New York|Brooklyn]], [[New York]], [[EUA]] e durante moitos anos traballou na [[Universidade de Stanford]] (Stanford University).
== Contribucións á lingüística ==
=== [[Tipoloxía (lingüística)|Tipoloxía]] ===
A reputación de Greenberg asenta en parte nas súas contribucións á [[lingüístalingüística sincrónica]] e a súa busca para identificar [[Universal lingüístico|universais lingüísticos]]. A fins da década de 1950, Greenberg comezou a examinar o corpus de línguaslinguas que cubrían unha vasta dispersión xeográfica e xenética. Localizou numerosos universais potencialmente interesantes, así como fortes tendencias de entrecruzamento lingüístico.
En particular, Greenberg ideou a noción de "[[universal lingüístico|universal implicatorio]]", que toma a forma: "se unha língualingua posúe a estrutura X, entón debe tamén ter a estrutura Y". Por exemplo, X pode ser "vogais semianteriores redondas" e Y "vogais anteriores redondas". Este tipo de investigación foi continuada por moitos investigadores que seguiron o exemplo de Greenberg e constitúe aínda un importante fito na lingüística sincrónica.
Como [[Noam Chomsky]], Greenberg buscou descubrir as estruturas universais subxacentes na língualingua humana. Diferentemente a Chomsky, a aproximación de Greenberg foi máis be empírica que lóxico-deductivadedutiva. O achegamento de Greenberg, con frecuencia caracterizado como "functionalistafuncionalista", é correntemente contraposto á aproximación racionalista de Chomsky. Un chamamento para reconciliar as posturas de Greenberg e Chomsky pode verse en ''Linguistic Universals'', editado por Ricardo Mairal e Juana Gil (2006).
Moitos dos que se opoñen con forza aos métodos clasificatorios de línguaslinguas (ver abaixo), porén recoñecen a importancia da súa obra tipolóxica, en particular do seu tremendamente influínte artigo de 1963, "Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements."
=== Comparación masiva ===
Greenberg propoñeupropuño un polémico método para buscar relacións históricas cando se compara demasiadas línguaslinguas como para que poida ser práctico o método tradicional de establecer relacións regulares entre [[son]]s; unha situación que aflora en particular cando se tenta estabelecer familias lingüísticas de longo alcance histórico en rexións do mundo onde só foron reconstruídas poucas familias linüísticaslingüísticas ou mesmo ningunha, ou ben onde a diferenciación lingüística é especialmente grande. Este método foi acollido entusiasticamente por moi poucos especialistas de lingüística histórica (e por moitos xenetistas), mais foi rexeitado como "pseudociencia" pola maioría dos especialistas de lingüística histórica. VéaseVéxase [[comparación masiva]] léxica para discusións máis minuciosas.
Con o uso do método de comparación masiva, GrenbergGreenberg chegou a efectuar numerosas clasificacións novas de línguaslinguas. Todas estas clasificacións foron rexeitadas cando apareceron por vez primeira, como incorrectas factualmente e insólitas metodoloxicamente. Desde entón, algunhas teñen sido aceptadas integramente; outras están xa rexeitadas e o estado doutras está pendente. Pódense ver adiante.
=== Clasificación xenética ===
==== LínguasLinguas africanas ====
: ''artigo principal: [[LínguasLinguas de África]]
Greenberg é amplamente coñecido polo se desenrolo dun novo sitemasistema clasificatorio das [[línguaslinguas de África]], que foi publicado en [[1963]]. Tal clasificación foi por un tempo considerada moi ousada e especulativa, especialmente pola súa proposta da familia de [[línguaslinguas Nilo-saharianas]], pero é hoxe aceptada en xeral, execeptoexcepto entre especialistas de lingüística histórica. Neste traballo, GreenberGreenberg cuñou o termo [[LínguasLinguas afroasiáticas|afroasiático]] en substitución do anterior "[[LínguasLinguas camito-semítas|camito-semítico]]".
A clasificación de Greenberg baseouse amplamente en traballos clasificatorios anteriores; realizou agrupacións de novas macrofamilias axuntando familias xa estabelecidas, para o que utilizou o seu método de comparación masiva. A clasificación foi usada en traballos posteriores e algúns especialistas en lingüística histórica propuxeron agrupamentos de familias lingüísticas aínda máis extensos. [[Harold C. Fleming]] introducíuintroduciu a familia [[Linguas omóticas|omótica]] e Gregersen propuxo reunir a as familias [[LínguasLinguas Níxer-Congo|Níxer-Congo]] e a Nilo-saharianas nun grupo maior que denominou ''familia Congo-sahariana'', que foron á súa vez aceptadas por Greenberg, aínda que no caso da familia Congo-sahariana só implicitamente.
O traballo de GrenbergGreenberg sobre as línguaslinguas africanas foi criticado polos especialistas en lingüística histórica Lyle Campbell e Donald Ridge, que coidaron que a súa clasificación non se axustaba aos datos e solicitaron un reexame dos seus macrophyla cun "método fiábel" (Ringe 1993:104). Fleming e [[Lionel Bender|Bender]], que simpatizaban con a clasificación de Greenberg, recoñeceron que polo menos algunhas das macrofamilias (en particular a Nilo-sahariana e a [[LínguasLinguas Khoisan|khoisánida]] non eran enteiramente aceptadas pola comunidade lingüística (Campbell 1997).
==== LínguasLinguas Indo-Pacificas ====
En 1971 Greenberg propuxo a superfamilia [[LínguasLinguas Indo-Pacíficas|Indo-Pacifica]], que agrupa conxuntamente as [[línguaslinguas papúas]] (varias familias lingüísticas faladas en [[Papúa-Nova Guinea]] e rexións próximas que non usan [[línguaslinguas austronésicas]]), e as línguaslinguas nativas de [[Tasmania]] e máis as [[illas AndamanAndamán]], mais excluíu as [[línguaslinguas australianas]] aborixensaborixes. Este agrupamento está considerado pola maioría dos lingüístaslingüistas como moi especulativo e non é aceptado por ninguén que traballe con as línguaslinguas de Papúa ou de Tasmania.
==== As línguaslinguas das Américas ====
As linguas aboríxesaborixes do continente americano están habitualmente clasificadas en numerosísimasnumerosas familias independentes entre 600 e 2.000 (Diamond 1997:368), ben que nalgúns casos haxa familias que agrupen territorios bastante estensosextensos, como a esquimo-aleutiana, a [[LínguasLinguas na-dené|na-dené]], a alquina, a uto-azteca, a chibcha, a andino-ecuatorial e outras.
Xa en [[1957]], GrenbergGreenberg estaba convencido de que moitas das línguaslinguas americanas, illadas ou sen relacionar, podían seren clasificadas dentro de agrupacións maiores. En [[1987]] no seu libro ''Language in the Americas'', mantivo as familias esquimo-aleutiana e na-dené , mais propuxo reunir todas as demais línguaslinguas nunha única familia que denominou [[LínguasLinguas amerindias|amerindia]].
Esta nova clasificación, que simplificaba extraordinariamente o mapa lingüístico indio, foi recibido con ruidosas críticas por parte de especialistas en lingüística, na que segundo a súa opinión, abundaban os erros de todo tipo. Estes eran mínimos para os defensores de Greenberg e non afectaban ao conxunto da obra.
==== LínguasLinguas eurasiáticas ====
Nos seus últimos anos, propuxo unir varias familias de línguaslinguas de Europa e Asia nun amplo grupo, ou superfamilia, que denominou [[Euroasiático]], parecido ao que propuxera [[Vladislav Illich-Svitych]] con oco nome de [[Nostrático]]. Esta proposto foi ben acollida polos nostratistas. Greenberg incluíu no Euroasiático as seguintes familias: indoeuropeo, urálico, altaico, coreano e xaponés (inclusos no altaico por outros filólogos), o chukche-kamchatkano e máis o esquimo-aleutiano. En suma toda Europa, boa parte de Asia e máis o Ártico americano. O Nostrático acolle o indoeuropeo, urálico e altaico, máis as línguaslinguas dravidianas da India, a familia afroasiática (é dicerdicir a antiga camito-semítica) e parte das línguaslinguas caucásicas.
== Selección de obras de Greenberg ==
== Ver tamén ==
*[[Nostrático]]
*[[Nostrático]]. *[[Luigi Luca Cavalli-Sforza]].
== Ligazóns externas ==
* {{En}} *[http://www.unm.edu/~wcroft/Papers/JHGobit.pdf Joseph Harold Greenberg] por William Croft ([http://64.233.169.104/search?q=cache:Az7rfk6-A2QJ:www.unm.edu/~wcroft/Papers/JHGobit.pdf HTML version])
* {{Fr}} [http://www.ciep.fr/publications/genetique/genetique36.php A comparación en masa consonte Greenberg]
|