Paleozoico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
{{enuso}}
engado ligazóns, categoría e corrixo algúns erros
Liña 1:
A '''era paleozoica''' ou '''primaria''' é a primeira das tres na que se divide o eón [[Fanerozoico]] (ou da vida visible). Abarca dende comezos do [[Cámbrico]] (fai aproximadamente 542 millons de anos) ata o final do [[Pérmico]] (fai aproximadamente 251 millóns de anos). O seu nome procede das palabras [[Idioma grego|gregas]] palaio (primitivo,antigo) e zoion (Animal), e pódese traducir como Era da vida antiga.
 
==Características do paleozoico==
Nesta Era a vida vida do noso planeta aumentou considerablemente.Moitos animais desenrolaron caparazón ou esqueleto.
 
Nesta Era a vida vida do noso planeta aumentou considerablemente.Moitos [[Animal|animais]] desenrolaron caparazóncuncha ou [[esqueleto]].
A principios do Paleozoico,todos os seres vivos eran acuáticos. Cara a finais do Paleozoico varios seres xa lograran conquistar terra firme.
 
Durante a primiera metade do Paleozoico evolucionaron formas de vida máis complicadas. Os peixes[[peixe]]s foron os primeiros animais que desenrolaron unha [[espiña dorsal]], e os máis antigos viviron fai máis de 400 millóns de anos no período Ordovicio[[Ordovicico]]. A mediados do Paleozoico, os peixes abarrotaban os mares[[mar]]es.
Durante esta era, algúns moluscos[[molusco]]s creceron e desenrolaron un [[cerebro]] maior e máis eficaz. Estes novos moluscos nadaban utilizando un tipo de propulsión a chorro.
 
Cara o período [[Devónico]], evolucionaron os peixes. Os primeros non tiñan mandíbulas[[mandíbula]]s. Despois evolucionaron peixes xigantescos e, máis tarde, os de aletas lobuladas desenrolaron pulmóns[[pulmón]]s,dando orixen os anfíbios[[anfibio]]s.
Durante esta era, algúns moluscos creceron e desenrolaron un cerebro maior e máis eficaz. Estes novos moluscos nadaban utilizando un tipo de propulsión a chorro.
Xeoloxicamente,o Paleozoico iniciase pouco despois da desintegración do supercontinente Pannotia e acaba coa formación do supercontinente [[Panxea]]. Durante a maior parte da era, a superficie terrestre dividíase nun número relativamente pequeño de continentes[[continente]]s.
 
A finais da era Paleozoica houbo importantes cambios no relevo da corteza[[codia terrestre]], surxiron as cordilleiras tanto no océano como na terra, e producíronse as primeiras invasións glaciares[[glaciar]]es extensas, o que permitiu o aumento da extensión e altitud dos continentes, o que determinou profundas perturbacións nos climas existentes e, como consecuencia, nos organismos que poboaron as extensións continentais.
Cara o período Devónico, evolucionaron os peixes. Os primeros non tiñan mandíbulas. Despois evolucionaron peixes xigantescos e, máis tarde, os de aletas lobuladas desenrolaron pulmóns,dando orixen os anfíbios.
Como xa vimos,abarca dende a proliferación de animais con cuncha ou esqueleto ata o momento no que o mundo comezou a ser dominado por grandes reptís[[réptiles]] ou por prantasplantas relativamente modernas.
 
Xeoloxicamente,o Paleozoico iniciase pouco despois da desintegración do supercontinente Pannotia e acaba coa formación do supercontinente Panxea.Durante a maior parte da era,a superficie terrestre dividíase nun número relativamente pequeño de continentes.
 
A finais da era Paleozoica houbo importantes cambios no relevo da corteza terrestre, surxiron as cordilleiras tanto no océano como na terra, e producíronse as primeiras invasións glaciares extensas, o que permitiu o aumento da extensión e altitud dos continentes, o que determinou profundas perturbacións nos climas existentes e, como consecuencia, nos organismos que poboaron as extensións continentais.
 
Como xa vimos,abarca dende a proliferación de animais con cuncha ou esqueleto ata o momento no que o mundo comezou a ser dominado por grandes reptís ou por prantas relativamente modernas.
 
==Subdivisións==
 
A Era Paleozoica divídese en seis períodos : Cámbrico (a vida animal florece nos mares) , Ordovícico (dominan os invertebrados)[[invertebrado]]s, Silúrico (primer animal de respiración aérea), Denóvico(predominio da vida animal; aparecen peixes con escamas[[escama]]s duras e os anfibios), Carbonífero (aparecen grandes bosques de helechos[[fento]]s, os primeiros reptísréptiles e os primeiros insectos voadores) e Pérmico (ten lugar unha gran extinción coñecida como a extinción masiva do Pérmico-Triásico).
 
 
 
<center>
Liña 33 ⟶ 26:
| rowspan="7" style="background:#80B5D5" | [[Era Paleozoica|Paleozoico]]
| style="background:#67C6DE" | [[Pérmico]] || style="background:#efefef;" | &nbsp; || 299,0 ±0,8
| <small>Formación da [[Panxea]]. [[Extinción masiva do Pérmico-Triásico|Extinción masiva deldo]]<br /> [[Extinción masiva do Pérmico-Triásico|Pérmico-Triásico]], 95% especies desaparecen</small>
|-----
| rowspan="2" style="background:#809FCA" | [[Carbonífero]]
| style="background:#8091AD" | [[Pensilvaniense]] || &nbsp; | 318,1 ±1,3
| <small>Abundantes [[insecto]]s, primeiros [[reptísréptiles]],<br /> extensos bosques de [[helechofento]]s</small>
|-----
| style="background:#689FCA" | [[Misisipiense]] || 359,2 ±2,5
Liña 44 ⟶ 37:
| style="background:#9999C9" | [[Devónico]]
| rowspan="4" style="background:#efefef;" | &nbsp; || 416.0 ±2,8
| <small>Aparecen os primeiros [[anfibio]]s, [[Lycopsida]]<br /> ye [[Progymnospermophyta]]</small>
|-----
| style="background:#B172B6" | [[Silúrico]] || 443,7 ±1,5
| <small>Primeiras [[prantaplanta]]s terrestres fósiles</small>
|-----
| style="background:#F981A6" | [[Ordovícico]] || 488,3 ±1,7
| <small>Dominan losos [[invertebrado]]s.<br /> [[Extincións masivas do Ordovícico-Silúrico]]</small>
|-----
| style="background:#FB805F" | [[Cámbrico]] || 542,0 ±1,0
Liña 60 ⟶ 53:
==Vida==
 
Nos estratos[[estrato]]s pertencentes a era Paleozoica atópanse extensos grupos de [[Rocha sedimentaria|rochas sedimentarias ]] de orixe mariña, nas que aparecen por primeira vez abundantes fósiles[[fósil]]es perfectamente conservados, principalmente radiolarios[[radiolario]]s e foraminíferos[[foraminífero]]s, así como animais xa de maior tamaño e de organización máis complicada, como os trilobites[[trilobite]]s.
Nos primeiros periodos desta era non se atopan fósiles de vextais mariño, pero o final, sobre todo a partir do carbonífero, descurense restos de vegetaisvexetais terrestres, como os helechosfentos e as gimnospermas[[gimnosperma]]s, que formaron selvas extensas e espesas. Na actualidade constituen importantes depósitos de [[Carbón|hulla]] e [[Carbón|antracita]].
A fauna mariña foise enriqueciendo coa sucesiva aparición dos [[Coral|corais]], os trilobites e os moluscos, como os cefalópodos[[cefalópodo]]s, e no Silúrico surxiron os primeiros animais terrestres, como os escorpións[[escorpión]]s, a os que seguieron os insectos[[insecto]]s primitivos. No mar apareceron os peixes, que tiñan o seu esqueleto brando.
Nos primeiros periodos desta era non se atopan fósiles de vextais mariño, pero o final, sobre todo a partir do carbonífero, descurense restos de vegetais terrestres, como os helechos e as gimnospermas, que formaron selvas extensas e espesas. Na actualidade constituen importantes depósitos de hulla e antracita.
O final da era, os anfibios —primeiro— e algúns reptísréptiles —despois— constituiron os primeiros vertebrados[[vertebrado]]s terrestres. Entre os reptís destacan os pteromorfos[[pteromorfo]]s, antecesores dos mamíferos[[mamífero]]s, xa que presentan rasgos comúns. O desenvolvemento dos reptísréptiles nesta era é preparatorio ao gran auxe que tiveron na siguiente.
A fauna mariña foise enriqueciendo coa sucesiva aparición dos corais, os trilobites e os moluscos, como os cefalópodos, e no Silúrico surxiron os primeiros animais terrestres, como os escorpións, a os que seguieron os insectos primitivos.No mar apareceron os peixes,que tiñan o seu esqueleto brando.
 
O final da era, os anfibios —primeiro— e algúns reptís —despois— constituiron os primeiros vertebrados terrestres. Entre os reptís destacan os pteromorfos, antecesores dos mamíferos, xa que presentan rasgos comúns. O desenvolvemento dos reptís nesta era é preparatorio ao gran auxe que tiveron na siguiente.
 
==Xeoloxía==
 
 
Fai uns 600 m.a. A terra estaba constituida por 4 grandes masas continentais que representan el o esqueleto dos continentes actuais. Os seus contornos e posicións relativas son moi incertas.
Durante o Paleozoico estas masas foron desplazándose e o final do Pérmico, fai 225 m.a. aproximadamente, colisionaron e formaron unha masa continental única, chamada Panxea, rodeada por un único e amplo océano, [[Panthalasa]].
A colisión entre os continentes deu lugar a unha actividad [[Oroxenia|oroxénica]] que estivo representada por dous grandes pregamentos[[pregamento]]s; o Caledoniano, polo que se formaron, entre outras, as cordilleiras de Escocia, Escandinavia e Siberia; e o Herciniano, que afectou a toda Europa.
 
[[Categoría:Escala de tempo xeolóxico]]
Durante o Paleozoico estas masas foron desplazándose e o final do Pérmico, fai 225 m.a. aproximadamente,colisionaron e formaron unha masa continental única, chamada Panxea, rodeada por un único e amplo océano, Panthalasa.
 
A colisión entre os continentes deu lugar a unha actividad oroxénica que estivo representada por dous grandes pregamentos; o Caledoniano, polo que se formaron, entre outras, as cordilleiras de Escocia, Escandinavia e Siberia; e o Herciniano, que afectou a toda Europa.