Arxila: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Nova páxina: A '''arxila''' está constituída por agregados de silicatos de aluminio hidratados, procedentes da descomposición de rochas que conteñen feldespato, orixinada nun proceso na... |
engado texto da wikipedia española |
||
Liña 1:
A '''arxila''' está constituída por agregados de silicatos de aluminio hidratados, procedentes da descomposición de minerais de aluminio. Presenta diversas coloracións segundo as impurezas que contén, sendo branca cando é pura. Xorde da descomposición de [[rocha]]s que conteñen [[feldespato]], orixinada nun proceso natural que dura decenas de miles de
[[Imaxe:Clay-ss-2005.jpg|thumb|200px|Arxila do [[período cuaternario]] (400.000 anos), [[Estonia]].]]
Fisicamente se considera un [[coloide]], de partículas extremadamente pequenas e superficie lisa. O diámetro das partículas da arxila é inferior a 0,002 mm. Na fracción textural ''arxila'' pode haber partículas non minerais, os [[fitolito]]s. Quimicamente é un [[aluminosilicato|silicato hidratado de alúmina]], cuxa fórmula é:
[[aluminio|Ó]]<sub>2</sub>[[osíxeno|Ou]]<sub>3</sub> · 2[[silicio|Se]][[osíxeno|Ou]]<sub>2</sub> · [[Hidróxeno|H]]<sub>2</sub>[[osíxeno|Ou]]
Caracterízase por adquirir [[plasticidade]] ao ser mesturada con auga, e tamén sonoridade e [[dureza]] ao quentala por encima de 800º C. A arxila endurecida mediante a acción da calor foi a primeira [[cerámica]] elaborada polo home, e hoxe en día é un dos materiais máis baratos e de uso máis amplo. Obtéñense [[ladrillo]]s, utensilios de cociña, obxectos de arte e incluso instrumentos musicais como a [[ocarina]]. Tamén se emprega en moitos procesos industriais, tales como na elaboración de [[papel]], produción de [[cemento]] e procesos químicos.▼
▲Caracterízase por adquirir [[plasticidade]]
=== Clasificación ===
As arxilas poden clasificarse de acordo ó proceso xeolóxico que as orixinou e óemprazamento do xacemento no que se achan. Pódese recoñecer:
*'''Arxila primaria''': utilízase esta denominación cando o xacemento onde se encontra é o mesmo lugar en onde se orixinou. O [[caolín]] é a única arxila primaria coñecida.
*Arxilas caoliníticas
Liña 11 ⟶ 17:
*Arxilas ilícitas
=== Granulometría ===
Dentro da clasificación granulométrica das partículas do chan, as arxilas ocupan o seguinte lugar:
{| class="wikitable sortable" align="center"
|+[[Granulometría]]
!width=100|Partícula
!width=100|Tamaño
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Arxila]]s
|< 0,002 mm
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Limo]]s
|0,002-0,06 mm
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Area]]s
|0,06-2 mm
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Grava]]s
|2 mm-6 cm
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Canto rodado|Cantos rodados]]
|6-25 cm
|---- bgcolor=#FFCC66; align = center
|[[Bloque (rocha)|Bloques]]
|>25 cm
|}
A clasificación USCS que é utilizada habitualmente en enxeñería usa os límites de tamaños máximos de 4.75 mm para as areas e de 0.075 mm para as arxilas e limos.
== Historia do uso da arxila ==
A arxila ten propiedades plásticas, o que significa que ó humedecela pode ser modelada facilmente. Ó se secar tórnase firme e cando se somete a altas temperaturas ocorren reaccións químicas que, entre outros cambios, causan que a arxila se transforme nun material permanentemente ríxido, denominado cerámica.
Por estas propiedades a arxila é utilizada para facer obxectos de olería, de uso cotián ou decorativo. Os diferentes tipos de arxila, cando se mesturan con diferentes minerais e en diversas condicións, son utilizadas para producir [[louza]], [[gres]] e [[porcelana]]. Dependendo do contido mineral da terra, a arxila, pode aparecer en varias cores, dende pálido gris a escuro vermello alaranxado. Un forno deseñado especificamente para cocer arxila é chamado forno de alfareme.
A humanidade descubriu as útiles propiedades da arxila en tempos prehistóricos, e os recipientes máis antigos descubertos son as vasillas elaboradas con arxila. Tamén se utilizou, dende a prehistoria, para construír edificacións de [[adobe]] e posteriormente [[ladrillo]]; elemento de construción cuxo uso inda perdura. A arxila foi utilizada na antigüidade tamén como soporte de escritura. Miles de anos adC a [[escritura cuneiforme]] foi inscrita en taboíñas de arxila.
As arxila cocida ó lume, a cerámica, é un dos medios máis baratos de producir obxectos de uso cotián, e unha das materias primas utilizada profusamente, aínda hoxe en día. Ladrillos, vasillas, pratos, obxectos de arte, e incluso [[sartego]]s ou instrumentos musicais, tales como a [[ocarina]], foron modelados con arxila. A arxila tamén se utiliza en moitos procesos industriais, tales como a produción de [[cemento]], elaboración de [[papel]], e obtención de substancias de filtrado.
Os [[arqueólogo]]s utilizan as características magnéticas da arxila cocida atopada en bases de lumeiradas, fornos, etc, para datar os elementos arxilosos que permaneceron coa mesma orientación, e comparalos con outros períodos históricos.
{{en progreso}}
{{commons|Clay}}
[[Categoría:Minerais]]
| |||