Acea (construción): Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
algunhas correccións |
Sen resumo de edición |
||
Liña 2:
[[Imaxe:Muíños - Caldas de Reis 1.jpg|thumb|right|Acea en [[Caldas de Reis]].]]
[[Imaxe:Tuebingen-gerstenmuehle.jpg|thumb|Rodas verticais de paletas dunha acea]
[[Imaxe:Quenlla_y_rodezno.jpg|thumb|Sistema impulsor dun muíño hidráulico de [[rodela]]: [[quenlla]] concentradora, [[rodela]] horizontal e árbore de transmisión.]]
Unha '''acea''' é un [[muíño]] de auga para moer fariña. Construída na mesma canle dun [[río]], a acea permite que a forza da corrente mova directamente unha [[roda hidráulica]] vertical de paletas, que a través dun sistema de engrenaxes (catalina e lanterna), e de embragues, transmiten o movemento de xiro do eixe horizontal da roda ó eixe vertical dunha pedra de moer.
Posteriormente, ideáronse enxeños muiñeiros de canle, separados ou á beira dos ríos, para o cal se construía unha [[Presa (hidráulica)|presa]] para encorar a auga e conseguir unha diferenza de altura, e así atinxir unha maior presión e mais o volume suficiente naqueles lugares onde as correntes dos ríos eran pequenas e/ou o caudal estacional, de modo que se conducía a auga desde o [[encoro]] por unha canle ou rego, para facer precipitar a auga ó final, en caída libre, segundo tres modalidades hidrodinámicas:
Unha '''acea''' é un [[muíño]] [[fariña|fariñeiro]] que se move pola forza da [[auga]] que se transmite a unha ou dúas rodas verticais. As aceas poden aproveitar a corrente dun [[río]], como no casos das aceas do [[río Miño]], ou ben aproveitar o fluxo e refluxo da [[marea]], como no [[O Burgo, Culleredo|Burgo]] ([[Culleredo]]) ou o das Aceas en [[Narón]].▼
#Sobre unha roda vertical de [[Alcatruz|alcatruces]] ou canxiróns, de modo que a auga operaba, máis polo seu peso que pola súa velocidade, sobre unhas engrenaxes que transmitían o movemento ás moas, producindo a rotación das mesmas.
#Precipitando a auga a media altura sobre unha roda hidráulica de paletas rectas; neste caso, cunha maior compoñente de velocidade, semellante ó das aceas, pero cunha alimentación de auga media ou superior.
#Facendo pasar o fluxo de auga, ó final da caída, por uns estreitos condutos reforzados chamados [[quenlla]]s que impulsaban e concentraban o chorro de auga a gran presión contra unhas rodas horizontais ([[rodela|rodelas]]) de culleres, transmitíndose neste caso un movemento directamente por un eixe vertical (o árbore) a un aparello no cal se colocaban, polo xeral, un xogo de pedras de moer (a inferior estaba fixa; a superior, móbil), que se regulaban a través de pancas, e substituíanse con guindastres rústicos. Polo xeral, había unha [[rodela]] por cada xogo de pedras de moer, pero podía haber ata dous pares, para o cal se dispuña dun sistema de embragues para permutar a funcionalidade dos dous xogos de pedras (calquera, os dous, ou ningún). Despois de pasar pola [[rodela]], a auga regresaba ó leito por unha canle de retorno.
==Tipos de aceas==
▲
{{Commons|Watermill|Aceas}}
| |||