Santoral: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Prebot (conversa | contribucións)
m Bot: Trocar espazo de nomes 'Imaxe:' e/ou 'Image:' por 'Ficheiro:'
Lameiro (conversa | contribucións)
algunhas correccións
Liña 1:
O '''santoral''' é oa listadolistaxe dos santos admitidos por unha confesión [[relixión|relixiosa]], principalmente falando das [[cristianismo|cristiás]], extensibleestensible tamén ó [[calendario]] [[liturgia|litúrxico]] no que se indica a data na que se celebrancelebra a festividade en honor dun [[santo]] ou otra figura relixiosa. O calendario actualmente usado pola [[Igrexa Católica]] é unha versión modificada do costume [[paleocristianismo|paleocristián]] de conmemorar a morte dos [[mártir]]es no seu aniversario. Coa continua [[canonización]] de crentes ó longo dos séculos, tódolos días do ano se conmemora polo menos a algún santo. Isto faise non só coa morte dos mártires: hoxendía tamén se lembra a data da morte natural dos santos (os antigamente chamados ''[[confesor]]es'', en contraposición ós ''testemuños'' ou ''μαρτυρες—''), que tamén son incluídos no calendario xunto con festividades coma a [[Pascua]], o [[Pentecostés]] ou a [[Epifanía]], relacionadas con eventos da vida de [[Xesús]] e a historia eclesiástica.
 
Na época medieval era costume indicar as datas dos eventos en relación ó calendario eclesiástico, datándoos ó estilo de "terceiro día de Adviento" ou "noite de [[San Xoán]]". Do mesmo xeito, o nome de pía dos infantes adoitaba ser o da festividade que se celebrase no día dos seu nacemento ou [[bautismo]]. Aínda que menos frecuente na actualidade, nalgúns países de tradición católica ou [[Igrexa ortodoxa|ortodoxa]], consérvase o costume de saudar e felicitar ás persoas polo día do seu santo ou [[onomástica]].
 
OA listadolista mencionadomencionada no santoral da [[Igrexa católica]] non presenta necesariamente coincidencia coscoas das outras cristiás, en concreto das do [[anglicanismo]], [[calvinismo]], [[luteranismo]], [[presbiterianismo]] e en xeral das igrexas da [[Reforma]], e proceden fundamental e incialmente do chamado ''Martiroloxio''. O santoral comprende diversos tipos ou niveis de santidade: [[beato]]s, [[mártir]]es, [[santo]]s, [[anxo]]s, [[arcanxo]]s, etc.
 
 
 
==Condicións para entrar no santoral==
 
==Avogacías==
Ben sabido é que [[San Francisco de Asís|Francisco de Asís]] protexe ósos animais, que [[Santa Cecilia]] a [[música]], [[Santa Bárbara]] ósos artilleiros e [[San Xoán Bosco]] o [[cinema]]. Trátase dunha asociación pagá, utilizada pola Igrexa para cristianizar os cultos antigos ou para fomentar o culto católico. Moitas destas avogacías reflíctense na representación habitual do santo, e unha posible clasificación dividiría entre as proteccións físicas (mesmo partes do corpo) e as abstractas.
 
==Advocacións==
Cada unha das 37923.792 [[parroquia]]s de Galicia constatadas no nomenclátor oficial de topónimos ténten un santo patrón,. que nonNon se debe confundir ás veces co concepto de haxiotopónimo, que é un topónimo (nome de lugar) que etimoloxicamente procede do nome dun santo ([[Santiso]] < San Tirso, Sanchidrián < Santo Hadrián, [[Santa Comba]], [[Santiago]], etc.). Este [[patrón]] asignado ou [[advocación]] é normalmente único, pois moi poucas veces consta unha parella e moi ocasionalmente máis de dúas. Estes sete casos, dos cales seis son capitais do seu concello, son os seguintes:
* Entenza (Santos Xusto e Pastor) en [[Salceda de Caselas]];
* [[A Gudiña]] (San Martiño e San Pedro);
Liña 21 ⟶ 19:
* [[Caldas de Reis]] (San Tomé e Santa María);
* [[Sarria]] (San Salvador, Santa Mariña, Nosa Señora do Rosario);
En Galicia existen entre 102 e 163 [[advocación]]s distintas. Esta variación numérica depende de se se consideran iguais ou distintas certas parellas ou grupos de advocacións con similaridadessimilitudes, por exemplo:
* [[Santa Locacia]], [[Santa Locaia]] e [[Santa Leocadia]];
* [[San Clemente]], San Clemenzo e San Cremenzo;
* [[María Magdalena]], [[Santa María]] e [[Magdalena]] (e outras moitas advocacións marianas);
* mesmamente [[Magdalena]] e o oficializado [[Madanela]];
* Nosa Señora de [[Fátima]], Nosa Señora da O e outras moitas Nosas Señoras ou virxindades a Milagrosa, ;
* Nosa Señora do [[Carme]] e Virxe do Carme;
* Advocacións da Paixón de [[Cristo]] e da [[liturxia]]: o [[Sagrario]], [[Divino Salvador]], [[Divino Pastor]], [[Santa Cruz]] (tamén unha santa), o Bo [[Xesús]], etc.
Liña 38 ⟶ 36:
* [[A Coruña]];
As once advocacións con máis parroquias son as seguintes (entre parénteses, o número de parroquias con esa advocación e a porcentaxe sobre o total):
# [[Santa María]] (750 - 19,8%);
# [[San Pedro]] (307 - 8,1%);
# [[Santiago]] (288 - 7,6%);
# [[San Martiño]] (238 - 6,3%);
# [[San Xoán]] (234 - 6,2%);
# advocacións xerais de Cristo [=Cristo [1], Divino Salvador [1] e O Salvador [4] pero , sobre todo, San Salvador] (172 - 4,5%);
# [[San Miguel]] (152 - 4,0%);
# Santa Eulalia, Olaia, Baia, Santaia e Santalla (140 - 3,7%);
# [[San Xiao]], [[San Xián]], [[San Xullán]] ou [[San Xulián]] (127 - 3,3%);
# [[Santa Mariña]] ''[=María?]'' (109 - 2,9%);
# [[Santo Estevo]] (106 - 2,8%);
Queda patente a enorme presenza de [[Santa María]], probablemente vestixio dun culto feminino e dunha sociedade matriarcal prelatina pervivente dalgunha maneira ata os nosos días.
 
===Orixe===
A orixe principal dos santos venerados nas parroquias galegas é bastante antiga: non hai practicamente advocacións de santos canonizados recentemente ou dos últimos séculos. Porén, hai mesmo santos de orixe descoñecida: en boa medida, pódese admitir que moitosmoitas das persoas ou obxectos de culto precristiáns foron recristianizados, perdendo no camiño a consciencia do seu tema, o paganismo orixinario ou mesmo da súa orixe galega. Esta transformación foi tan radical que se chegaron a dous extremos de histrionismo:
* Santos alleos que agora se pensan que son de orixe galega;
* Personaxes de sona e mesmo culto persoal que probablemente se cristianizasen oficialmente nun santo, ou persoas cuxo culto comezou antes de dárselle carta de santidade (a cal ás veces non se lle chegou a dar nunca);
Liña 62 ⟶ 60:
* santos de [[Israel]];
* santos do resto de [[Oriente Medio]] (principalmente [[Siria]] e [[Exipto]]);
Como era de esperar, os máis abundantes con diferenza son os israelitas, seguidos polos itálicositalianos e os turcos. As imaxes de abaixo reflicten a frecuencia e distribución en número de parroquias das advocacións a santos coas características indicadas para cada un dos 315 [[concello]]s de Galicia segundo o cruce dos datos de orixes fornecidas no libro de [[Ferro Ruibal]] e o nomenclator dispoñible no [[CIRP]]. O cadro inferior esquerdo de cada imaxe representa o último concello creado na nosa terra, a [[Illa de Arousa]], e a delimitación verde suplementaria divide Galiza en cinco partes: as [[diocese]]s de Mondoñedo-Ferrol, [[Santiago]], [[Lugo]], [[Ourense]], Tui-Vigo e [[Astorga]].
 
<gallery>
Liña 75 ⟶ 73:
 
===Culto===
Non tódolos santos se veneranveneraron igual en tódalas épocas. Ademais de que obviamente non se pode prestar ó culto un santo que aínda non foi santificado (igual que a un mártir que aínda non morreu), as modas e frecuencias (e posiblemente tamén a utilización aproveitada dos santos para fins políticos) nas advocacións flutúan cos séculos. Se houbese que deducir en que época se cristianizou GalizaGalicia a partires das advocacións máis presentes nas parroquias se chegaría a unha conclusión bastante evidente: os santos cuxo culto comezou no século VI son os máis abondosos nas advocacións das parroquias galegas, contabilizando un total do 58% dos analizados. As porcentaxes de tódolos datos son as seguintes:
* [[século IV]]: 5%;
* [[século V]]: 11%;
Liña 84 ⟶ 82:
* [[século X]]: <1%;
 
A distribución superficial destes datos ó longo da xeografía galega represéntase nos sete mapas inferiores. Unha santa significativa nestes sentido é [[Santa Baia]], santa galega datable entre os primeiros séculos da cristiandade ([[século IV]]) que aínda así mantén ata agora un enorme número de parroquias no seu honor, sendo a oitava con máis frecuencia no santoral das parroquias galegas. O seu santo é o [[12 de febreiro]], unha data atípica (probablemente indicio do seu carácter conservador) pois a maioría dos patróns das parroquias galegas teñen a festividade actual enno [[verán]].
 
<gallery>
Liña 97 ⟶ 95:
</gallery>
 
== [[Romaría]]s ==
 
==Véxase tamén==
===Bibliografía===
*[[Xesús Ferro Ruibal]] ''et al.'' ([[1992]]) ''Diccionario dos nomes galegos''. [[Vigo]]: [[Ir Indo Edicións]], Vigo. ISBN 84-7680-096-7
 
===Outros artigos===