Domenico Agostino Vandelli
Domenico Agostino Vandelli, nado o 8 de xullo de 1735 en Padua, e finado o 27 de xuño de 1816 en Lisboa, foi un naturalista italiano.
.png) Posíbel imaxe de Domenico Vandelli nun azulexo portugués do século XVIII | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 8 de xullo de 1735 Padua, República de Venecia |
| Morte | 27 de xuño de 1816 Lisboa, Reino de Portugal |
| País de nacionalidade | veneciana |
| Formación profesional | Doutor en Medicina |
| Educación | Universidade de Padua |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Botánica  |
| Ocupación | naturalista |
| Empregador | Universidade de Coímbra |
| Membro de | |
| Lingua | italiano, latín, portugués |
| Obra | |
| Abreviación dun autor en botánica | Vand. |
| Familia | |
| Pai | Girolamo Vandelli |
| Premios | |
| Membro da Academia das Ciências de Lisboa | |
Traxectoria
editarVandelli realizou os seus estudos na Universidade de Padua, na que obtivo o seu doutoramento en medicina, coa tese Dissertationes tres: de Aponi thermis, de nonnullis insectis terrestribus et zoophytis marinis, et de vermium terrae reproductione atque taenia canis.
Envioulle, en 1761, a Carl von Linné unha correspondencia sobre os invertebrados holoturoideos. Posteriormente, en 1767, Linneo dedicoulle o xénero Vandellia, da familia das escrofulariáceas.
Desde 1765 impartíu clases de Química e Historia Natural na Universidade de Coímbra, onde fundou o seu primeiro xardín botánico.[1]
En 1788 publicou o Diccionario dos termos technicos de historia natural extrahidos das obras de Linnéo, com a suo explicaçaõ, así como unha Florae lusitanicae et brasiliensis specimen (Coímbra).
Toda a súa obra estivo baixo a autoridade de Linneo, e en 1765 publicou Viridarium Grisley lusitanicum, Linnaeanis nominibus illustratum (Lisboa).
En 1793 foi o primeiro director do Xardín botánico do Palacio Nacional de Ajuda, en Lisboa.
Vandelli foi membro da masonaría, comendador da Orde de Cristo e deputado da Real Junta do Comércio, Agricultura, Fábricas e Navegação.[2]
Algunhas publicacións
editar- 1763. Saggio d'istoria naturale del Lago di Como e della Valsassina e altri luoghi lombardi.
- 1768. Dissertatio de arbore draconis seu Dracaena.
- 1771. Fasciculus plantarum.
- 1788. Florae lusitanicae et brasiliensis specimen.
- 1789. Viridarium Grisley lusitanicum.
Honores
editarEpónimos
editarAbreviaturas
editarA abreviatura Vand. emprégase para recoñecer a Domenico Agostino Vandelli como autoridade na descrición e taxonomía en botánica,[11]
A abreviatura Vandelli emprégase para recoñecer a Domenico Agostino Vandelli como autoridade na descrición e taxonomía en zooloxía.
Notas
editar- ↑ "Domenico Vandelli: o primeiro diretor do Jardim". Diário de Coimbra. 6 de setembro de 2013. Arquivado dende o orixinal (pdf) o 15 de maio de 2021. Consultado o 15 de maio de 2021.
- ↑ Domenico Vandelli Biblioteca do Departamento de Botânica. Universidade de Coimbra.
- ↑ "Vandellia beccarii". Arquivado dende o orixinal o 29 de setembro de 2013. Consultado o 15 de maio de 2021.
- ↑ Vandellia sanguinea
- ↑ Sassifraga di Vandelli - Saxifraga vandellii - Parco Nazionale dello Stelvio
- ↑ "Botanická zahrada Teplice - Barbacenia". Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2015. Consultado o 15 de maio de 2021.
- ↑ Foto Vandellis Mannsschild mit der Ricoh Cablio R 5 aufgenommen - Immagine di Velten Feurich di - Fotografia (12570542) - fotocommunity.it
- ↑ Plants Profile - Lindernia palustris Hartmann (Scrophulariaceae) - Vandellia palustre
- ↑ PlantSystematics.org image, phylogeny, nomenclature for Mayaca vandellii
- ↑ Allium cirrhosum Vandelli - Flora delle Alpi Marittime
- ↑ Vandelli, Domingo (Domingos, Domenico) (1735-1816) no IPNI.
Véxase tamén
editar| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Domenico Agostino Vandelli |
| Wikispecies posúe unha páxina sobre: Domenico Agostino Vandelli |
Bibliografía
editar- AA.VV. (2008): Gabinete transnatural de Domingos Vandelli, Artez, Coímbra.
- Cardoso, J. L. (1990): "Introdução", en Memórias Económicas da Academia Real das Ciências de Lisboa, para o adiantamento da agricultura, das artes, e da indústria em Portugal, e suas conquistas (1789-1815). Lisboa: Banco de Portugal. Vol. I, pp. XVII-XXXIII.
- Cardoso, J. L. (1988): "Os escritos económicos e financeiros de Domingos Vandelli", Ler História 13: 31-51.
- Carvalho, Rómulo. (1987): A história natural em Portugal no Século XVIII. Lisboa: ICLP.
- Costa, A. M. Amorim (1986): "Domingos Vandelli (1730-1816) e a cerâmica portuguesa". En História e desenvolvimento da ciência em Portugal. Lisboa: Academia das Ciências, vol. 1, pp. 353-371.
- Costa, A. M. Amorim (1984): Primórdios da Ciência Química em Portugal. Lisboa, ICLP.
- Cruz, Lígia (1976): Domingos Vandelli: alguns aspectos da sua actividade em Coimbra. Coimbra, Sep. Bol. Arq. Univ. Coimbra.
- Ruy Telles, Palhinha (1945): Domingos Vandelli. Coimbra: Graf. de Coimbra.