Dependencias Federais Venezolanas

Venezuela

As dependencias federales[1] son as porcións de territorio de Venezuela[2] non incluídos dentro das Entidades Federais e o Distrito da capital, nin nas illas formadas no mar mar territorial ou onde cobre a plataforma continental. Esta unidade está organizada en 12 grupos de illas, aínda que outras 89 illas seguen controladas por outros estados venezolanos dada a súa proximidade ás costas dos Estados de Anzoátegui, Aragua, Carabobo, Falcón, Miranda, Nueva Esparta e Sucre. Todo isto inclúe o espazo marítimo de Venezuela.

Dependencias Federais Venezolanas
Turismo isla la tortuga venezuela.jpg, MonjesDelSur.jpg, Los Roques beach and boat.jpg, Los Roques beach.jpg, LosRoquesPobladoGranRoque.JPG, La Tortuga 2010 000.jpg, LosRoquesLosFrancisquí.JPG, La orchila.JPG, Gran roque.jpg, Hermanos.png, El Yaque beach banner.jpg, Fortin La Galera 01.jpg, ARV General Salóm (F-25) y ARV Mariscal Sucre (F-21) - 1987-09855.jpg, Las Aves.png e El gran roque.jpg
Federal Dependencies in Venezuela (special marker).svg
Situación
PaísFlag of Venezuela.svg Venezuela
Arquipélagoantillas Menores
MarMar Caribe
Coordenadas10°55′47″N 65°21′25″O / 10.92972, -65.35694Coordenadas: 10°55′47″N 65°21′25″O / 10.92972, -65.35694
Xeografía
Superficie342´25 km²
Demografía
Poboación6500 hab. (2013)
Densidade5 hab./km²

As dependencias federais xeran para Venezuela un mar territorial, onde se exerce a plena soberanía nacional e de acordo cos dereitos do mar dos países costeiros, esta illa é un punto de rumbo a establecer as delimitacións das 200 millas, xerando así a zona económica exclusiva, un espazo de áreas mariñas e subacuáticas de aproximadamente 860 km², segundo o Instituto Xeográfico de Venezuela Simón Bolívar, tamén chamado mar patrimonial. Venezuela, con sede nos seus territorios caribeños, delimitou as súas fronteiras marítimas con 5 países, concretamente Estados Unidos de América, Francia, Países Baixos, República Dominicana e Trinidad e Tobago.

O grupo de illas dispersas no Mar Caribe e en menor medida no Atlántico venezolano teñen unha temperatura media anual entre 26 e 28 °C, con precipitacións de entre 300 e 500 milímetros ao ano. A poboación estimada en 2015 nas Dependencias Federais é de 6.500 habitantes, sendo así a zona menos poboada do país.

HistoriaEditar

 
Illa La Blanquilla, a segunda maior das dependencias federais.

O 8 de novembro de 1777 recoñeceuse polo Real decreto de Carlos III de España que o grupo de illas españolas próximas ao sueste do Mar Caribe permanecen baixo a xurisdición da Capitanía xeneral de Venezuela. Coa guerra de independencia venezolana todas as illas permaneceron no dominio de Venezuela e do mesmo xeito ata a formación de Gran Colombia. En 1830 Venezuela separouse de Gran Colombia e recuperou a soberanía sobre as súas illas no Caribe. O 30 de marzo de 1845 Venezuela e España asinan un Tratado de Paz e Amizade no que Isabel II de España recoñece a independencia de Venezuela de xeito oficial ademais de recoñecer todos os territorios e illas que correspondían á Capitanía xeneral de Venezuela no momento da independencia.

O 28 de abril de 1856 aprobouse unha nova lei de división política territorial onde se resolveu a creación da provincia de Margarita, un dos seus cantóns chamado "Cantón do Norte". estaba composto por 10 parroquias, das cales 4 forman parte das dependencias federais actuais, son San Juan e Tortuga, Blanquilla, Testigos e Aves de Barlovento, con todas as que están adxacentes a ela.[3]

Estados Unidos comeza a explotación de guano na illa das aves a mediados do século XIX, Venezuela reclamou a soberanía das illas e logo dunha longa disputa legal Estados Unidos recoñeceu en 1861 a soberanía venezolana sobre esa illa. Os Países Baixos reclaman as illas pero o conflito resólvese mediante arbitraxe en 1865, recoñecendo unha vez máis a soberanía venezolana sobre a Illa de Aves.

O 22 de agosto de 1871, o presidente venezolano Antonio Guzmán Blanco decide agrupar todas as illas venezolanas agás Coche, Cubagua, Margarita e Illa de Aves como Territorio Federal Colón,[4] que sería controlado por un gobernador designado polo presidente da República. Entón, baixo a presidencia de Joaquín Crespo, o 4 de xullo de 1895 inclúese no Territorio Federal Colon por decreto nacional a Illa de Aves. O 16 de maio de 1905, Cipriano Castro decidiu incluír a Illa de Coche dentro do territorio de Colon, establecendo a súa capital en San Pedro de Coche, con todo, esta decisión dura pouco tempo ante das protestas que o goberno recibiu de Illa de Margarita, despois de tres anos o 31 de agosto de 1908 a illa é devolta a Nova Esparta e o territorio federal de Colon é disolto, establecendo o control directo das illas ao Executivo nacional.

O 4 de xullo de 1938, a Lei Orgánica de Dependencias Federais promulgouse baixo o goberno de Eleazar López Contreras, que regula completamente a situación das illas. O Reino Unido reclamou a illa de Patos pero o 26 de febreiro de 1942 queda resolto mediante a delimitación do chan e do subsolo do Golfo de Paria. Outro grupo de illas que seguen en disputa son o Arquipélago Los Monjes, en 1952 un ministro de Asuntos Exteriores colombiano recoñeceu a soberanía venezolana sobre o territorio, pero o Congreso de Colombia ordenou que se rectificara porque o lexislativo dese país é o único poder que aproba os límites, ata o momento esta disputa marítima aínda non se resolveu. O 23 de agosto de 1972 a Illa de aves é declarada como Refuxio Nacional de Vida Silvestre. O 2 de xuño de 1978 créase a Base Científica Naval "Simón Bolívar" na illa de aves, ese mesmo ano inténtase na Cámara dos Deputados do entón Congreso Nacional aprobar un proxecto de lei para a creación do Territorio do arquipélago do Caribe, non obstante esta proposta non se puido levar a cabo porque vai en contra dalgunhas disposicións da Constitución de Venezuela de 1961, ata hoxe non volveuse a discutir unha posible reestruturación das dependencias federais. O 28 de marzo e o 31 de marzo de 1978 asínanse as fronteiras marítimas definitivas con Estados Unidos (Tratado de 1978 entre Estados Unidos e Venezuela) que fixou os límites con Porto Rico e as Illas Virxes Estadounidenses e os Países Baixos (Tratado de 1978 entre Holanda e Venezuela) que estableceu os límites coas Antillas Neerlandesas, entón o 17 de xullo de 1983 faise o mesmo con Francia. Estes tres tratados establecen a actual plataforma continental e a zona económica exclusiva de Venezuela no Mar Caribe. O 4 de abril de 1986 creouse a Dirección Nacional de Coordinación do Desenvolvemento de Fronteiras e Dependencias Federais, dependente do Ministerio do Interior e Xustiza para a administración do territorio.

En outubro de 2011 aprobouse un novo decreto co carácter de lei orgánica para as dependencias federais e os territorios insulares.[5]

Taboa de illasEditar

Segundo as estimacións máis recentes, a extensión das dependencias federais é de 342´25 km², sen incluír o pequeno arquipélago das Illas Caracas. As illas, os seus grupos e os arquipélagos denomínanse a continuación:

 
Mapa político administrativo das dependencias federais ordenadas pola numeración da taboa de illas
Illa o grupo Superficie
km²
Poboación Illas integrantes Coordenadas
Dentro da Plataforma Continental
1 Arquipélago Los Monjes 0,20 - Monjes del Norte - Monje del Este - Monjes del Sur 12°21′N 70°55′O / 12.350, -70.917
2 Illa la Tortuga e Caios adxacentes 156,60   Illa La Tortuga - Illas Los Tortuguillos - Caio Herradura - Los Palanquines - Caios de Ño Martín - Illote El Vapor - Caios de Punta de Ranchos 10°55′N 80°31′O / 10.917, -80.517
3 Illa la Sola 0,0005 - Illa La Sola 11°18′N 63°34′O / 11.300, -63.567
4 Illas Los Testigos 6,53 197 Illa Conejo - Illa Iguana - Illa Morro Blanco - Illa Rajada - Illa Noroeste - Peñón de Fuera - Illa Testigo Grande 11°22′N 63°06′O / 11.367, -63.100
5 Illas los Frailes 1,92 - Chepere - Guacaraida - Puerto Real - Nabobo - Cominoto - Macarare - Guairiare - Guacaraida - La Balandra - La Peche 11°12′N 63°44′O / 11.200, -63.733
Fora da Plataforma Continental
6 Illa de Patos (Leste) 0,60 - Illa de Patos leste 10°38′N 61°52′O / 10.633, -61.867
7 Arquipélago de Los Roques 40,61 1300 Gran Roque - Francisquí - Illa Larga - Nordisquí - Madrisquí - Crasquí - Dos Mosquises - Caio Sal - Caio Nube Verde - Caio Grande - Noronquí - Espenquí - Carenero - Selesquí - Bequevé - Caio de Agua - Caio Grande Entre outros 11°51′N 66°45′O / 11.850, -66.750
8 Illa La Blanquilla 64,53 - Illa La Blanquilla 11°50′N 64°35′O / 11.833, -64.583
9 Illas Los Hermanos 2,14 - La Orquilla - Illa Los Morochos - Illa Grueso - Illa Pico (o Illa Pando) - Illa Fondeadero - Illa Chiquito 11°45′N 64°25′O / 11.750, -64.417
10 La Orchila 40 - Illa La Orchila - Caio Agua - Caio Sal - Caio Nordeste 11°47′N 66°10′O / 11.783, -66.167
11 Arquipélago de Las Aves 3,35 - Illa Aves de Barlovento - Illa Tesoro - Caio Bubi - Caio de Las Bobas - Illa Aves de Sotavento - Illa Larga - Caio Tirra - Illa Saquisaqui - Caios de La Colonia - Illa Maceta - Caio Sterna 12°00′N 67°40′O / 12.000, -67.667
Fondo Abisal
12 Illa de Aves (Norte) 0,045 - Illa de Aves 15°40′N 67°37′O / 15.667, -67.617
  Dependencias federais 306,53 1497    

Política e gobernoEditar

Esta entidade federal é a única de toda a República que non ten nin gobernador nin alcalde, xa que non ten nin a condición de Estado Federal nin a de Municipio Autónomo, é unha división administrativa especial mencionada no artigo 17 da Constitución:

"As dependencias federais son as illas marítimas non integradas no territorio dun Estado, así como as illas que se forman ou aparecen no mar territorial ou nas que cubra a plataforma continental. Indicarase a súa descrición, posición xeográfica, réxime e administración na lei."

Segundo a Lei Orgánica das Dependencias Federais de 1938 vixente ata 2011, todo o relacionado co goberno e administración das devanditas dependencias corresponde directamente á Executiva Federal ou Nacional (Art.3) Están baixo a administración a Dirección Nacional de Coordinación del Desarrollo Fronterizo y de las Dependencias Federales.[6] Mesmo cando o DF non forman un estado federal, forman parte da Rexión Insular xunto ao Estado Nova Esparta, na actualidade hai varias propostas de solución para a condición ambigua das Dependencias Federais que algunhas correntes sosteñen que as illas deben estar integradas nos territorios do Estados federais máis próximos, e outros, que deben ser elevados á categoría de Estado dentro da Federación para impulsar o seu desenvolvemento sostible a todos os niveis, sen romper a identidade que desenvolveron como grupo xeográfico e cultural. As poboacións das dependencias federais teñen un comisario xeral designado polo presidente da República e no caso do Arquipélago Los Roques este é administrado por unha autoridade única de área (creada en 1990) nomeada tamén por este, que ten xurisdición no territorio do parque nacional co mesmo nome.

O 15 de outubro de 2011 a presidencia da República de Venezuela publicou un decreto con rango, valor e forza da lei orgánica que creaba unha nova lexislación para as dependencias federais,[7] mediante unha nova lei orgánica que deroga a de 1938 e que establece que a organización política e administrativa das dependencias se articulará a través de territorios insulares e os distritos menores de desenvolvemento. O 27 de outubro, a lei foi avalada polo Tribunal Supremo de Xustiza e publicouse no Boletín Oficial 39.787.[8]

En agosto de 2011, a presidencia da república en uso de poderes lexislativos habilitou a lei que creou o primeiro territorio insular das Dependencias Federais chamado Territorio Insular Miranda con capital en Gran Roque, cubrindo o sector central das Dependencias Federais.

Territorios insularesEditar

Territorio Insular Dependencias Federais Superficie Poboación Xefe de Goberno Mapa
Francisco de Miranda Las AvesLos RoquesLa Orchila 83.96 km² 1.300 (2007) Armando Laguna Laguna (2011-2013)

Gilberto Pinto Blanco (2013-actual)

 

NotasEditar

  1. Pubill, Victoria Casanovas (1 de xaneiro de 1987). Las Dependencias Federales Del Caribe Venezolano. Universidad Central de Venezuela, Consejo de Desarrollo Científico y Humanístico. ISBN 9789800000991. Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2015. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  2. Vila, Marco Aurelio (1 de xaneiro de 1967). Aspectos geográficos de las Dependencias Federales. Corporación Venezolana deFomento. Subgerencia de Servicios Técnicos. División de Geoeconomía. Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2015. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  3. Ley de 28 de abril de 1856, que establece la División Territorial de la República La Oriental/Leyes venezolanas.
  4. Monzón, Claudio Alberto Briceño (1 de xaneiro de 2007). El problema de la soberanía : su historia ante el siglo XXI. Equinoccio. ISBN 9789802444892. Arquivado dende o orixinal o 31 de agosto de 2017. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  5. [Ligazón morta]
  6. Creada el 4 de abril de 1986 mediante publicación en Gaceta oficial del Ministerio de Interior y Justicia.
  7. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de marzo de 2016. Consultado o 18 de setembro de 2019. 
  8. https://web.archive.org/web/20111107084727/http://el-nacional.com/noticia /7135/16/Autoridades-de-las-Dependencia-Federales-ser%C3%A1n-nombradas-por-Ch%C3%A1vez.html

Véxase taménEditar

Ligazóns externasEditar