Cristina Pato
Cristina Pato Lorenzo, nada en Ourense o 17 de agosto de 1980, é unha recoñecida gaiteira, compositora e pianista galega.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 17 de agosto de 1980 (43 anos) Ourense, España |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Educación | Universidade Rutgers (pt)  - Doutor en filosofía Universidade Pompeu Fabra Conservatorio Superior de Música do Liceo |
| Actividade | |
| Ocupación | pianista , compositora |
| Período de actividade | 1999 - |
| Xénero artístico | Música celta e Música tradicional galega |
| Lingua | Lingua galega, lingua inglesa e lingua castelá |
| Instrumento | Gaita, gaita galega e piano |
Premios
| |
        | |
Traxectoria editar
Nada en Ourense, o seu pai é de Armariz (Nogueira de Ramuín). Formouse musicalmente no Conservatorio de Ourense. Cristina Pato foi a primeira muller galega en gravar un disco en solitario como gaiteira en España, ao rexistrar o seu primeiro álbum, Tolemia, en 1999.[1] Tras este fito, Cristina participa nun Final do Milenio especial que se emite por varias televisións do mundo (TVE, BBC, CNN, entre outras) e participa en xiras con The Chieftains e Cherish The Ladies.
No 2001 lanzou o seu segundo disco, titulado Xilento (palabra procedente do barallete dos afiadores de Ourense), nome que significa famento e ambicioso. Neste disco aparecen novas versións de cancións: "Os teus ollos", coa colaboración de José Peixoto (do grupo portugués Madredeus), e "Eno sagrado en Vigo" (cantiga medieval de Martín Codax).
No ano 2004 mudouse a Nova York, onde está establecida, para facer estudos de posgrao en música e piano na Universidade Rutgers de Nova Jersey, grazas a unha bolsa da Fundación Barrié de la Maza, e pola que se acabou doutorando en 2008. En 2005 coñeceu a Osvaldo Golijov, por quen chegou a participar en gravacións con Yo Yo Ma e co seu conxunto, o Silk Road Ensemble, ao que se incorporou, e co que conseguiu un Grammy.[2]
Ten colaborado con artistas como The Chieftains, a Chicago Symphony Orchestra, Hevia, Yo-Yo Ma, o Silk Road Ensemble, Osvaldo Golijov ou a Orquestra Sinfónica de Tenerife en máis de vinte gravacións como artista convidada. Entre elas, participou na estrea absoluta de Rose of the Winds, obra sinfónica de Osvaldo Golijov, coa Chicago Symphony Orchestra e o Silk Road Ensemble, en 2007. Con Yo-Yo Ma colaborou no álbum Songs of Joy and Peace (2008) e en programas de televisión como Colbert Report (Comedy Central) ou The Early Show (CBS). Como membro do Silk Road Ensemble de Yo-Yo Ma tocou no Carnegie Hall, no Harman Center, na ONU e no Lincoln Center. No ano 2012 recibiu o Premio Galega do Ano, estes premios foron creados polo xornal El Correo Gallego. En 2011 abriu o Summer Stage Festival de Central Park nun concerto con Yo Yo Ma e Bobby McFerrin.
Deu centos de concertos en España, India, Portugal, Reino Unido (Celtic Connections, Glasgow), Francia, Italia (Etnofestival, San Marino), Alemaña (Ibero-Amerikanisches Institut de Berlín), México (Palacio de Bellas Artes) ou os Estados Unidos.
En 2019 foille asignada a Cátedra Juan Carlos I de Cultura e Civilización Española na New York University.[3]
Colabora cunha columna semanal en La Voz de Galicia, titulada A Arte da Inquedanza.[4]
Discografía editar
Álbums en solitario editar
- Xilento (2001)
- Tolemia (1999)
- The Galician Connection (2010)
- Migrations (2013)
- Rústica (2015)
- Latina (2015)
Dúos editar
- 2009: Soas, con Rosa Cedrón
- 2006: From Russia to Brazil, con Patrice Jegou
Colaboracións editar
| * | Yo Yo Ma: Songs of Joy and Peace | (2009), polo que recibiu o Premio Grammy 2010 |
| * | Silk Road Ensemble: Off the Map | (2009) |
Obra literaria editar
- No día do seu enterro. Novela en forma de sonata (2022). Vigo: Galaxia. 140 páxs. ISBN 978-84-9151-832-7. A raíz da inesperada morte do seu pai, as irmás Raposo comezan unha viaxe vital que as leva a descubrir as múltiples realidades da cidade de Ourense en que se movía o seu pai.
Libros colectivos editar
- O libro do fútbol (2023). Vigo: Galaxia.[5]
Vida persoal editar
Vive no West Village de Nova York[6]. O seu home é o tamén músico ourensán Juan Padrón.
Recoñecementos editar
- Premio Trasalba en 2013.
- No ano 2017, recibiu a Medalla Castelao.[7]
- 2020: Premio Afundación de Xornalismo Fernández del Riego, polo artigo «Realidades paralelas» publicado o 3 de maio de 2019 en La Voz de Galicia.[8]
Notas editar
- ↑ País, Ediciones El (1999-03-23). "Cristina Pato inicia con 'Tolemia' la racha de las nuevas gaiteras españolas". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2019-06-05.
- ↑ "Cristina Pato". igualdade.xunta.gal (en castelán). Consultado o 2019-06-05.
- ↑ "Cristina Pato ocupará a prestixiosa cátedra de Cultura Española da Universidade de Nova York". Praza Pública. 4 de xuño de 2019. Consultado o 5 de xuño de 2019.
- ↑ "Escritora". Cristina Pato. Consultado o 2020-12-17.
- ↑ "O libro do fútbol". Editorial Galaxia. Consultado o 2023-06-22.
- ↑ Reportaxe Arquivado 10 de abril de 2013 en Wayback Machine. na web SpainCultureNewYork.org.
- ↑ "Gayoso, Beramendi, Cristina Pato, Oceanográfico de Vigo e o Grupo Nove, Medallas Castelao 2017". Sermos Galiza. Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2017. Consultado o 8 de xuño de 2017.
- ↑ "Cristina Pato, premio Afundación de Xornalismo Fernández del Riego". La Voz de Galicia. 2020-12-17. Consultado o 2020-12-17.
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- AAVV (2013). Cristina Pato. Galicia no fol (PDF). Fundación Otero Pedrayo / Xunta de Galicia. ISBN 978-84-616-4885-6.
Ligazóns externas editar
- Páxina oficial de Cristina Pato
- "Revealing the Soul in Soldierly Bagpipes", artigo de James R. Oestreich en The New York Times, 16 de setembro de 2006 (en inglés).
- "The many shades of Mason Gross musician Cristina Pato", artigo de Lara de Meo en Rutgers' Focus, 7 de marzo de 2007 (en inglés).
- "Latin Sounds of Many Parts, Even Bagpipes", artigo de Allan Kozinn en The New York Times, 21 de agosto de 2007 (en inglés).
- "A “insólita” gaita de Cristina Pato conquista Nova York"Arquivado 13 de abril de 2020 en Wayback Machine., artigo en Galicia-Hoxe, 23 de agosto de 2007.
- "La nueva Cristina", artigo de Cristina Huete en El País, 31 de agosto de 2009 (en castelán).