Couxela, Ribadeo

parroquia civil do concello de Ribadeo

Couxela é unha parroquia do concello de Ribadeo. Segundo o IGE en 2011 tiña 132 habitantes (69 homes e 63 mulleres), agrupados en 11 entidades de poboación e 2 lugares, o que supón unha diminución respecto do ano 1999 cando tiña 165 habitantes.

Couxela
Misión en Couxela, Ribadeo.JPG
Cruz conmemorativa da misión dos xesuítas de setembro de 1943, conservada na igrexa parroquial.
Couxela, Ribadeo.jpg
ConcelloRibadeo[1]
ProvinciaLugo
Coordenadas43°28′09″N 7°05′34″O / 43.46905895, -7.09286445Coordenadas: 43°28′09″N 7°05′34″O / 43.46905895, -7.09286445
Área4,56 km²
Poboación96 hab. (2020)
Densidade21,05 hab./km²
Entidades de poboación13[1]
editar datos en Wikidata ]

XeografíaEditar

Limita ao leste con Vegadeo (Asturias), da cal está separada polo río Eo; ao sur coa Valboa (concello de Trabada), separada polo regato da Ferreira; ao norte con Vilausende; e ao oeste con Cedofeita. Pertence ao arciprestado de Ribadeo. Ten unha altitude media de 230 m.

ToponimiaEditar

Posiblemente a súa orixe estea en Covus (cóncavo),[2] forma latina arcaica. Á súa variante Covius foille engadido o sufixo -ellus, dando Coviella, que estaría relacionado coa valgada que forma no terreo.[3] A sílaba -vi- evoluciona ao -x- galego, como foveum -> foxo, dando Coxela. Pero o -v- de Covius representa un son palatal parasitario, parecido ao w inglés, que leva ao actual -u-, breve e átono, dando Couxela, co -ll- xeminado transformado en -l-.

Aparece documentado como Coegela e Coiegela.

FestasEditar

Na actualidade só se celebra a Festa da Virxe das Dores, o cuarto domingo de setembro. Tempos atrás celebrábanse tamén as festas de San Brais (3 de febreiro), Santo Antón (13 de xuño) e Santiago (25 de xullo).

Lugares e parroquiasEditar

Lugares de CouxelaEditar

Lugares da parroquia de Couxela no concello de Ribadeo (Lugo)

Os Bispos | Os Casais | A Casanova | As Cerdeiriñas | Cima de Vila | Fornelo | Irexe | Maizán | Moural | O Rego | Sendín | A Venda | A Xunqueira

Parroquias de RibadeoEditar

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Ribadeo

Arante (San Pedro) | Cedofeita (Santa María Madanela) | Couxela (Santiago) | Covelas (San Vicente) | A Devesa (Santalla) | Ove (San Xoán) | Piñeira (San Xoán) | Ribadeo (Santa María) | Rinlo (San Pedro) | Santalla de Vilausende (Santalla) | Vilaframil (San Lourenzo) | Vilaselán (Santa María)

NotasEditar

  1. 1,0 1,1 Decreto 6/2000, do 7 de xaneiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia de Lugo.
  2. Rodríguez Díaz, José María (2007). Estudio sobre la toponimia de Ribadeo. 
  3. Calendario toponímico 2019 do IES de Ribadeo Dionisio Gamallo, accesible en http://www.edu.xunta.gal/centros/iesribadeo/?q=system/files/calendario%20toponimico%20ies%20dionisio.pdf

Véxase taménEditar

Outros artigosEditar