A citoquina[1] ou citocina[2][3] é un termo xenérico empregado para designar a un extenso grupo de moléculas implicadas na emisión de sinais intercelulares durante o desencadeamento das respostas inmunes. Constitúen un grupo de factores extracelulares que poden ser producidos por diversas células, coma monócitos, macrófagos, linfócitos e outras células non linfocíticas. Todas as citoquinas son pequenas proteínas ou péptidos, algunhas delas contendo moléculas de azucre ligadas (glicoproteínas). As diferentes citoquinas poden ser encadradas en diversas categorías: interferóns (IFN), interleucinas (IL), factores estimuladores de colonias (CSF), factor de necrose tumoral (TNF-alfa e TNF-beta), e factor de crecemento transformante beta (TGF-beta).

Clasificación das citoquinas editar

A nivel estrutural editar

Segundo a súa estrutura molecular, podemos subdividir as citoquinas en dous tipos:

A nivel funcional editar

Mediadores e reguladores da inmunidade innata editar

Son producidos polos macrófagos e estimulados polos microorganismos alleos ao noso corpo. Son os encargados de preparar o organismo para defendelo de axentes patóxenos ou estraños. Ademais, estimulan ou inhiben as reaccións de tipo inflamatorio. Neste grupo atópanse as IL-1, IL-6, IL-12, IL-16, TNF-alfa, IFN-alfa e o INF-ß.

Quimiocinas editar

Artigo principal: Quimiocinas.

Son citoquinas quimiotáticas que atraen leucócitos ás zonas de infección.

Mediadores de regulación da inmunidade específica editar

Prodúcense como resposta á activación dos linfócitos T. Potencian ademais as reaccións inmunitarias. Son a IL-2, IL-4, TGF-ß, INF-y.

Estimuladores da proliferación e diferenciación dos percursores hematopiéticos editar

Deste subgrupo forman parte o SCF, IL-3, IL-7, G-CSF, GM-CSF, M-CSF.

Efectos editar

Cada citocina únese a un receptor da superficie celular específico xerando cascadas de sinalización celular que alteran a función celular. Isto inclúe a regulación positiva ou negativa de diversos xenes e os seus factores de transcrición que resultan na produción doutras citocinas, ou un aumento no número de receptores de superficie para outras moléculas, ou a supresión do seu propio efecto mediante retroregulación.

A sobreestimulación das citoquinas pode disparar unha síndrome perigosa chamada tormenta de citoquinas.

As citocinas caracterízanse pola súa redundancia: moitas citocinas distintas comparten funcións similares. Ademais, as citocinas son pleiotrópicas: actúan sobre moitos tipos celulares diferentes e unha célula pode expresar receptores para máis dunha citoquina.

Facer unha xeneralización dos seus efectos é practicamente imposíbel. De acordo coas súas funcións clasifícanse en:

  • Autócrinas, se a citocina actúa sobre a célula que a secreta.
  • Parácrinas, se a acción restrínxese ao espazo próximo e inmediato do lugar de secreción
  • Endócrinas, se a citocina chega a rexións distantes do organismo (mediante sangue ou plasma) para actuar sobre diferentes tecidos

Notas editar

  1. Dicionario Digalego citoquina Arquivado 19 de xaneiro de 2019 en Wayback Machine.
  2. Vocabulario de medicina. Santiago de Compostela, Universidade / Consellería de Sanidade, 2008. Páxina 114. citocina
  3. BUSCatermos citocina

Véxase tamén editar

Outros artigos editar


 
 Este artigo sobre bioloxía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.