Casa consistorial de Pontevedra

edificio sede do Concello de Pontevedra
(Redirección desde «Casa Consistorial de Pontevedra»)

A Casa consistorial de Pontevedra, en Pontevedra, é a sede do concello desta cidade galega. Está situada no extremo oriental da peonil praza de España, no límite do casco antigo. Ao oeste ábrese a Alameda de Pontevedra.

Casa consistorial de Pontevedra
Fachada vista desde a Praza de España
Edificio
TipoPalacio
EstiloEcléctico
EnderezoPraza de España, 1
LocalizaciónPontevedra
Coordenadas42°25′55″N 8°38′49″O / 42.431944444444, -8.6469444444444
PropietarioConcello de Pontevedra
Uso(s)Casa do concello, recepcións e eventos cerimoniosos
Construción
Inicio1877
Construción1880
Remate1880
Remodelación2022
Dimensións
Plantas3 (2 + semisoto)
Equipo
Arquitecto(s)Alejandro Sesmero
editar datos en Wikidata ]

Historia

editar

En 1875 xurdiu a idea de construír unha nova sede para o Concello, situada nos terreos que ocupaba a Bastida Grande, un baluarte das murallas de Pontevedra xunto á porta de Santo Domingo, que tamén se utilizaba como casa do concello desde 1595 e cuxa fachada se abría ao casco antigo.[1] En 1876 decidiuse derrubar o antigo edificio e o Concello de Pontevedra aprobou os planos presentados polo arquitecto Alejandro Sesmero. Durante as obras, o Concello trasladouse provisionalmente á Casa do Barón, o pazo dos Condes de Maceda.[2]

A primeira pedra do edificio colocouse o 10 de outubro de 1877 e as obras continuaron ata a colocación da última pedra o 25 de xullo de 1879. As obras termináronse completamente o 3 de agosto de 1880 e o edificio inaugurouse o 24 de agosto de 1880.[3][4] O novo concello abríase á Alameda e ao novo barrio burgués creado pola derruba das murallas en 1855. A construción doutros grandes edificios como o Pazo da Deputación de Pontevedra, tamén de Sesmero, o Cuartel de San Fernando ou o Instituto Valle-Inclán ao redor da Alameda converteron esta zona no grande espazo de lecer da burguesía da cidade. Esta obra fixo que o arquitecto recibise a Cruz da Real Orde de Carlos III en 1880.[5]

 
Fachada traseira da Casa Consistorial

En 1944, construíuse un semisoto para ampliar o edificio, así como unha escaleira imperial que dá ao patio do edificio, elevando lixeiramente o nivel da planta baixa.[6][7] A escaleira orixinal de fundición, con varanda de ferro fundido tiña dous tiros que se unificaban nun relanzo central.

En 2009, o edificio foi renovado, recuperando elementos da súa arquitectura orixinal.[8] En 2012 e 2013 leváronse a cabo melloras máis amplas.[9] O tellado restaurouse co seu acabado orixinal de cinc.[10] Durante estes traballos de renovación, atopouse a claraboia de ferro orixinal do edificio, que en 1953 quedara oculta tras unha vidreira co escudo da provincia de Pontevedra.

O 7 de xullo de 2022 comezaron as obras de reforma completa do edificio. Instalouse un ascensor no lado esquerdo para mellorar a accesibilidade e a entrada desde a rúa Alhóndiga converteuse na entrada principal ás oficinas da planta baixa.[11] Cando se construíu o edificio no século XIX, a vida da cidade realizábase intramuros, e o acceso habitual á Casa Consistorial era desde a rúa Alhóndiga.[12] A entrada desde a Praza de España reservouse para os actos institucionais que teñen lugar na primeira planta[13][14] (plenos municipais, vodas ou bautizos civís, discursos, recepción dos Reis Magos...).[15]

Descrición

editar

O edificio pertence ao estilo ecléctico imperante a finais do século XIX con elementos e conceptos inspirados na arquitectura francesa. A Casa do Concello foi un dos primeiros grandes proxectos de Alejandro Sesmero, marcando moitas das pautas do que sería o seu estilo, un eclecticismo con sabor francés, que dá a rotundidade que require un edificio público, mentres que a súa refinada decoración subliña a importancia político-administrativa do edificio.

Sesmero inseriu na cidade un palacete parisiense de estilo Segundo Imperio.[16] De feito, como descubriu o historiador Jesús Ángel Sánchez García, plaxiou parcialmente o deseño da fachada traseira e o interior dunha mansión (o Hôtel particulier Murat (1850-1864), demolido en 1961, tras pertencer ao Príncipe Murat e antes a Cécile Furtado-Heine) no número 8 da antiga rúa parisiense de Valois-du-Roule (unida á rúa de Monceau en 1868, a mansión estaba situada no número 28) deseñada polos arquitectos François-Joseph Nolau e Édouard-Emmanuel Convents, adaptándoa á función institucional requirida coa inclusión do escudo da cidade, o balcón principal e o reloxo na parte superior.[17]

O edificio é un conxunto equilibrado con grandes columnas xónicas (planta baixa) e corintias (planta superior) que resaltan a súa parte central.[18] A porta de entrada ten un arco de medio punto decorado cunha coroa de follas de carballo, que simboliza a forza, e as xanelas están decoradas co escudo da cidade. As columnas que enmarcan a entrada están sobre un gran pedestal elevado e están coroadas por capiteis xónicos ou corintios romanos moi decorados. Sesmero substitúe o acanto por vexetación (follas, froitos) que colga da columna. A balaustrada da parte superior contén catro cráteras nas esquinas. O intercolumnio do corpo central é ancho e ricamente decorado. As columnas teñen o fuste estriado. Os antepeitos de todas as xanelas teñen balaustradas.[19]

O interior conta cunha escaleira central de estilo imperio.[20] Destaca a galería que rodea a escaleira con amplos vans, vidreiras con chumbo e o biolo que a cobre.[21] Tras a reforma licitada en 2021, a planta baixa da que parte a escaleira consta dun vestíbulo e un espazo diáfano coas oficinas municipais. A planta superior, ou principal, consta dunha sala de reunións que ocupa toda a lonxitude da fachada da Praza de España, e unha sala para recepcións institucionais, un despacho para o alcalde e outros espazos auxiliares con vistas á rúa Alhóndiga, así como un espazo interior deseñado como sala de espera. O semisoto destínase a salas polivalentes. A entrada pola rúa Alhóndiga tamén se está rehabilitando como entrada principal ao edificio.[22]

Na fachada da Casa Consistorial hai unha inscrición do século XVI do antigo concello sobre a lenda do arqueiro grego Teucro, mítico fundador da cidade.[23]

FVNDOTE TEVCRO VALIENTE
DE AQVESTE RIO EN LA ORILLA
PARA QUE EN ESPAÑA FVESES
DE VILLAS LA MARAVILLA
DEL ZEBEDEO LA ESPADA
CORONA TU GENTILEZA
VN CASTILLO PVENTE Y MAR
SON TIMBRE DE TV NOBLEZA

Fundoute Teucro valente
na beira deste río,
para que en España foses
das vilas a mellor,
de Zebedeo a espada
coroa a túa xentileza;
un castelo, ponte e mar,
son timbre da túa nobreza.

Galería

editar
  1. "La reforma de la Casa Consistorial comenzará antes de acabar el año". Diario de Pontevedra (en castelán). 8 de setembro de 2021. 
  2. "La Casa Consistorial afronta su segunda reforma integral en 129 años de historia". Faro (en castelán). 29 de marzo de 2009. 
  3. "La casa consistorial languidece en espera de la segunda fase de su restauración". La Voz de Galicia (en castelán). 25 de febreiro de 2021. 
  4. "La Casa Consistorial cumple 140 años". Diario de Pontevedra (en castelán). 17 de xullo de 2020. 
  5. "Descubren durante la restauración de la Casa Consistorial un lucernario diseñado por Sesmero". Pontevedra Viva (en castelán). 23 de setembro de 2013. 
  6. "La lectura de las entrañas de la Casa Consistorial desvela detalles del pasado del edificio". La Voz de Galicia (en castelán). 8 de setembro de 2021. 
  7. "La reforma de la antigua casa consistorial se licitará en un mes y estará acabada en el 2022". Pontevedra Viva (en castelán). 7 de setembro de 2021. 
  8. "La Casa Consistorial afronta su segunda reforma integral en 129 años de historia". Faro (en castelán). 29 de marzo de 2009. 
  9. "Arranca la rehabilitación de la Casa Consistorial de Pontevedra". La Voz de Galicia (en castelán). 12 de maio de 2013. 
  10. "Lores quiere "meterlle o dente" a la Casa Consistorial". Diario de Pontevedra (en castelán). 17 de outubro de 2019. 
  11. "La reforma de la Casa Consistorial de Pontevedra recuperará su luz y la hará accesible". La Voz de Galicia (en castelán). 21 de xullo de 2022. 
  12. "Las obras de la Casa Consistorial de Pontevedra revelan elementos ocultos que serán recuperados". La Voz de Galicia (en castelán). 2 de setembro de 2022. 
  13. "La Casa Consistorial de Pontevedra entra en obras". Diario de Pontevedra (en castelán). 8 de xullo de 2022. 
  14. "La casa consistorial de Pontevedra enseña sus costuras". La Voz de Galicia (en castelán). 2 de febreiro de 2023. 
  15. "Los pregones y las bodas volverán a la Casa Consistorial". Diario de Pontevedra (en castelán). 1 de febreiro de 2023. 
  16. "Sobre nuestra Casa Consistorial". La Voz de Galicia (en castelán). 16 de outubro de 2011. 
  17. Sánchez García, Jesús Ángel (2000). UNED, ed. "La recepción de modeles franceses en la arquitectura ecléctica: Alejandro Rodríguez-Sesmero y su proyecto para el ayuntamiento de Pontevedra (1876)". Espacio, tiempo y forma. Serie VII, Historia del arte (en castelán) (13): 374–381. ISSN 1130-4715. 
  18. "Los 11 edificios que reconoces si eres de Pontevedra". El Español (en castelán). 28 de xaneiro de 2021. 
  19. Rincón García 1993, p. 305
  20. "Los 11 edificios que reconoces si eres de Pontevedra". El Español (en castelán). 28 de xaneiro de 2021. 
  21. Rincón García 1993, p. 305
  22. "La casa consistorial recuperará su entrada original por la Rúa Alhóndiga". Pontevedra Viva (en castelán). 25 de febreiro de 2021. 
  23. "A arquitectura de Pontevedra chega á escola". Diario de Pontevedra. 23 de setembro de 2021. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Fernández Fernández, Xosé (1992). "Casa do Concello de Pontevedra". Boletín Académico da ETSA da Coruña (15). 
  • Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. p. 305-306. ISBN 978-84-8457-327-2. 
  • Rincón García, Wifredo (1993). Ayuntamientos de España (en castelán). Madrid: Espasa-Calpe. p. 305. ISBN 978-8423952793. 
  • Sánchez García, Jesús Ángel (2000). "La recepción de modelos franceses en la Arquitectura ecléctica: Alejandro Rodríguez-Sesmero y el proyecto del Ayuntamiento de Pontevedra (1876)". Espacio, tiempo y forma. Serie VII, Historia del arte (UNED) (13): 361–400. ISSN 1130-4715. 

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar