Augas Santas, Allariz

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Augas Santas.

Santa Mariña de Augas Santas é unha parroquia situada no norte do concello de Allariz. Segundo o INE no 2010 tiña 200 habitantes (93 homes e 107 mulleres).

Augas Santas
Igrexa de Santa Mariña de Augas Santas.
Concello	Allariz
Provincia	Ourense
Coordenadas	42°14′27″N 7°47′12″O
Poboación	155 hab. (2017)
Entidades de poboación	10
[ editar datos en Wikidata ]

Situada a 6 quilómetros da vila, limita coas parroquias allaricenses de Folgoso e Os Espiñeiros e cos concellos de Taboadela, Paderne de Allariz e Xunqueira de Ambía. O seu núcleo máis poboado é Santa Mariña de Augas Santas, con 67 habitantes.

Patrimonio histórico

Na parroquia está o castro de Armeá, orixinario do século II a.C., no que apareceron dúas estatuas de guerreiros castrexos e un gravado rupestre antropomorfo.

Segundo a tradición aquí foi decapitada no ano 139 a mártir cristiá Mariña de Augas Santas. No mesmo lugar onde foi decapitada erixiuse a igrexa parroquial baixo a súa advocación. A igrexa actual, construción románica de finais do Século XII, posúe tres naves sen cruceiro, con falso triforio no interior, rosetóns na fachada e nas tres ábsidas. É unha ampliación sobre unha máis antiga que se fixo o descubrirse os restos da Santa durante o reinado de Afonso II. O mausoleo da santa sitúase sobre o que se considerou o seu sepulcro. Ten unha lauda lisa sobre a terra, orixinaria do século XVIII. As imaxes son de Santa Mariña no centro e o seu carón Santa Marta e Santa Eulalia. Cabo da igrexa está o pazo de verán do bispo de Ourense.

Na parroquia tamén hai outra capela que quedou a medio construír desde o século XIII, a igrexa da Asunción. Construción heterodoxa vinculada ao Castro de Armeá e ás lendas de Santa Mariña.

Festas

O día da ascensión celébrase a procesión dos pendóns e o día de Santa Mariña, 18 de xullo, festéxase a esta santa.

Demografía

No período 1999—2010 a poboación de Augas Santas diminuíu 96 persoas (48 homes e 48 mulleres), en porcentaxe iso supón unha caída do 32,43 %.

Augas Santas, evolución da poboación
Ano	1999	2003	2007	2010	+/- %
Pob.	296	253	222	200	- 32.43
Fonte: Instituto Galego de Estatística (IGE Arquivado 30 de decembro de 2020 en Wayback Machine.)

Distribución da poboación nos lugares de Augas Santas en 2010
Lugar	Armeá	Ducí	Laioso	Outeiro de Laxe	Pazo
Pob.	6	11	40	27	1
Lugar	Sta.M. de Augas Santas	O Souto	Tosende	Turzas	A Vila
Pob.	67	19	9	17	3
Fonte: Instituto Galego de Estatística (IGE Arquivado 30 de decembro de 2020 en Wayback Machine.)

Cultura popular

Preto da igrexa parroquial levántase o denominado carballo de Santa Mariña. Vicente Risco contaba (en 1962) que nunca se decotara porque se supón que botará sangue se se fere co machado. Baixo o carballo hai unha pedra que ten a forma dun orella, e crese que a auga que se acumula nos ocos desta pedra é boa contra a xordeira se se lavar con ela os oídos .

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Allariz.

• 
  As dezaseis parroquias que conforman o concello de Allariz.
• 
• 

Bibliografía

• “Cultura espritual”, en Historia de Galiza I, 1962 (reed. Akal 1979, 255-777).

Lugares e parroquias

Véxase tamén

Outros artigos

• Lugares de Allariz

Bibliografía

• Fariña Busto, F. 2002. Santa Mariña de Augas Santas. Ourense, Grupo Marcelo Macías/Fundación Caixa Galicia (Guías do patrimonio cultural, 7).