A Bola
Coordenadas: 42°8′27.3″N 7°55′42.4″O / 42.140917, -7.928444
A Bola é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca da Terra de Celanova. Segundo o IGE en 2015 tiña 1339 habitantes (1549 en 2004 e 1540 en 2003). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) bolés[8].
| A Bola | |
|---|---|
 | |
 Casa do Concello. | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | bolés/bolesa |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia de Ourense |
| Comarca | Comarca da Terra de Celanova |
| Poboación | 1.088 hab. (2022)[2][3] |
| Área | 34,9 km²[3] |
| Densidade | 31,17 hab./km² |
| Entidades de poboación | 107[4] |
| Capital do concello | Campo de Veiga |
| Política (2019[5]) | |
| Alcaldesa | María Teresa Barge Bello (PPdeG[6]) |
| Concelleiros | BNG: 2 PPdeG: 7 PSdeG-PSOE: 0 |
| Eleccións municipais na Bola | |
| Uso do galego[7] (2011) | |
| Galegofalantes | 90,78% |
| Na rede | |
| concelloabola.gal | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
ToponimiaEditar
O Concello da Bola debe o seu nome á bóla granítica situada no lugar da Bola. Foi alterada por unha serie de fracturas perpendiculares á superficie, formándose barrocais de bólas amoreadas unhas sobre as outras, en equilibrio natural sobre unha das súas superficies máis pequenas.
DemografíaEditar
| Censo total | 1339 (2015) |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 78 (5.83 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 687 (51,31 %) |
| Maiores de 65 anos | 574 (42,87 %) |
| Evolución da poboación da Bola Fontes: INE e IGE. | ||||||||||||||||
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| 4043 | 3988 | 3906 | 2248 | 1549 | 1463 | 1436 | 1398 | 1361 | 1350 | 1339 | 1270 | 1251 | 1199 | 1156 | 1113 | 1075 |
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | ||||||||||||||||
XeografíaEditar
O concello, de 39,9 km², limita ao norte coa Merca, ao sur con Verea, ao leste con Allariz e Vilar de Santos, e ao oeste con Celanova.
Está situado nunha zona de media montaña, preminentemente chá, nos contrafortes da cara leste da serra do Leboreiro, ao pé dos cumios do Forriolo, Monte Calvo e San Cibrao. A altitude media está entre os 500 e 600 m. A altitude máxima é o monte do San Cibrao (914 m), e a mínima no regato de Fechiñas, no límite con Celanova e A Merca (300 m), ao noroeste.
Ten un clima continental, cunha temperatura media anual de 10,5 °C e unha amplitude térmica de 13,4 °C. , Hai un prolongado período de frío entre novembro e abril, e a precipitación anual media é de 1038 mm, cunha acusada seca no verán.
A hidrografía está determinada polo curso medio do río Arnoia e por varios afluentes, destacando entre eles o río Orille. Este curso, procedente de Verea, delimita boa parte dos límites occidentais do concello. Nel desembocan os regatos das Momoelas, da Amunía, do Castro e do Porto, na zona sur do concello, e con dirección leste-oeste. Na zona norte os ríos Fechiñas e Porto conflúen pouco antes de saír do concello e desaugar no Arnoia.
Cara ao leste está a zona máis accidentada, no Monte Calvo e no Forriolo, que dividen as cuncas do río Limia e do Miño.
PolíticaEditar
As últimas eleccións municipais deixaron a situación da Bola deste xeito[9]:
| Eleccións municipais, 2 de xuño de 2015 | |||||
| Partido | Votos | % | Concelleiros/as | ||
| PP | 639 | 66,01 % | 6 | ||
| BNG | 278 | 28,72 % | 3 | ||
| PSOE | 31 | 3,2 % | 0 | ||
- Alcalde electo: María Teresa Barge Bello (PPdG).
HistoriaEditar
Polo concello pasaba a Vía XVIII do itinerario de Antonino, pero non tivo unha gran poboación. A zona comezou a repoboarse cara aos séculos IX (época da construción do mosteiro de San Munio de Veiga) e X.
Na Idade Media o concello estivo baixo influencia do mosteiro de San Salvador de Celanova, estando baixo a súa xurisdición parte do territorio. Outras zonas do municipio estaban baixo as xurisdicións de Berredo, Fruíme, Vilaverde e Sorga, da baixa nobreza, e a de Vilariño do Campo, pertencente ao conde de Maceda. O mosteiro de San Munio da Veiga era independente do de Celanova debido a que era responsable da Encomenda de San Marcos de León, integrada na Orde de Santiago.
Na Idade Moderna construíronse os pazos de Berredo, Podentes e Sorga.
No século XIX as xurisdicións deron paso aos concellos constitucionais de Berredo e Soutomel, que en 1835 se fusionaron no da Bola.
Galería de imaxesEditar
- Artigo principal: Galería de imaxes da Bola.
ParroquiasEditar
Lugares da BolaEditar
Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Bola vexa: Lugares da Bola.
NotasEditar
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "A Bola".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Goberno de España, Ministerio do Interior (ed.). "Elecciones 2019". resultados.eleccioneslocaleseuropeas19.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2019. Consultado o 27 de maio de 2019.
- ↑ Federación Galega de Municipios e Provincias (ed.). "A Bola". www.fegamp.gal. Consultado o 15 de setembro de 2019.
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Costas González, X.-H. (2016): Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega, páx. 43. Universidade de Vigo. ISBN 978-84-8158-706-7
- ↑ Resultados electorales en Ourense - A Bola, 2 de Junio de 2015
Véxase taménEditar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: A Bola  |